Biowęgiel
Biowęgiel, karbonizat, biokarbon, agrikarbon, toryfikat – substancja o właściwościach zbliżonych do węgla drzewnego uzyskiwana w procesie pirolizy z roślin energetycznych, odpadów leśnych, biomasy rolniczej, odpadów z przetwórstwa rolno-spożywczego, osadów ściekowych, odpadów komunalnych. Produkt ten może być wykorzystywany jako paliwo odnawialne, w rolnictwie w celu poprawy właściwości gleby oraz w ochronie środowiska do usuwania zanieczyszczeń z roztworów wodnych, gazów procesowych oraz remediacji gleb z zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych, a także zwiększania właściwości sorpcyjnych gleby w celu ochrony wód podziemnych i zatrzymania składników biogennych[1].
Biowęgiel był wykorzystywany do poprawy właściwości gleby przez rolników w Europie i Ameryce Południowej już w XIX wieku[2]. Współcześnie stał się przedmiotem zainteresowania naukowców ze względu na poszukiwanie rozwiązań technicznych zapewniających trwały i zrównoważony rozwój[1]. W zależności od warunków przeprowadzania pirolizy uzyskiwana substancja różni się składem, porowatością i powierzchnią właściwą, a co za tym idzie właściwościami sorpcyjnymi[2].
Zastosowanie
edytujBiowęgiel może znaleźć zastosowanie w energetyce, rolnictwie, ochronie środowiska i przemyśle. W energetyce jako paliwo odnawialne jest alternatywą dla tradycyjnych paliw kopalnych. W ochronie środowiska biowęgiel z uwagi na swoje właściwości może być wykorzystywany do usuwania zanieczyszczeń wód i ścieków. W rolnictwie biowęgiel dodany do gleb poprawia ich właściwości i może przyczynić się do ograniczenia zużycia nawozów organicznych i nieorganicznych, a także środków ochrony roślin. Biowęgiel może znaleźć również zastosowanie w przemyśle np. budowlanym, metalurgicznym, elektronicznym, chemicznym, włókienniczym oraz farmaceutycznym.
Lista potencjalnych produktów na bazie biowęgla jest długa i obejmuje np.: polepszacze do gleb i nawozy na bazie biowęgla, suplementy do pasz dla zwierząt i dodatki do ściółki, materiały budowlane takie jak lekkie cegły z biowęgla i cementu, substytut styropianu, materiały filtracyjne, składniki farb i barwników, półprzewodniki, składniki kosmetyków i farmaceutyków, dodatki do przechowywania żywności, dodatki do tkanin stosowanych do produkcji odzieży funkcjonalnej, wkładek do obuwia pochłaniających zapachy oraz materiały wypełniające poduszki i materace do spania[1][3][4].
Jednym z potencjalnych zastosowań biowęgla jest usuwanie organicznych i nieorganicznych zanieczyszczeń z wód i ścieków. Jest to możliwe dzięki znacznej powierzchni właściwej, mikroporowatości i obecności powierzchniowych grup funkcyjnych. Właściwości sorpcyjne biowęgla zależą przede wszystkim od substratu i parametrów priolizy, które można optymalizować w kierunku skutecznego działania oczyszczającego[5].
Ostatnio zwraca się uwagę na możliwość wykorzystania biowęgla do zwiększenia efektywności produkcji biogazu. Wyniki nielicznych prac badawczych wskazują, że biowęgiel może przyczyniać się do wzrostu tempa mineralizacji materii organicznej i produkcji metanu.[6].
Produkcja
edytujBiowęgiel pozyskuje się z biomasy w wyniku pirolizy w temperaturze około 200–300 °C, bez dostępu tlenu. Proces przeprowadzany jest w ciśnieniu zbliżonym do atmosferycznego. Podczas procesu nazywanego toryfikacją dochodzi do suszenia, pirolizy i zgazowania wprowadzonej biomasy. Reakcje dotyczą głównie przekształcania hemiceluloz, a w mniejszym stopniu celulozy i ligniny. Efektem jest ubytek około 30% masy, wydzielenie tak zwanego torgazu i uzyskanie biowęgla. Produkt, chociaż zbliżony do węgla drzewnego, różni się od niego – do powstania węgla drzewnego dochodzi, gdy temperatura, w której przeprowadza się pirolizę, przekroczy 350 °C[3][7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Krystyna Malińska. Biowęgiel odpowiedzią na aktualne problemy ochrony środowiska. „Inżynieria i Ochrona Środowiska”. 15 (4), s. 387–403, 2012.
- ↑ a b Krystyna Malińska, Jacek Dach. Możliwości wykorzystania biowęgla w procesie kompostowania. „Inżynieria Ekologiczna”. 36, s. 28–39, 2014. DOI: 10.12912/2081139X.03.
- ↑ a b Maciej Jakubiak, Włodzimierz Kordylewski: Toryfikacja biomasy. [dostęp 2014-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-11)].
- ↑ Krystyna Malińska. Biowęgiel dla środowiska i nie tylko!. „Chemia Przemysłowa”. 2014 (3). s. 36–39.
- ↑ Krystyna Malińska. Biowęgiel. Szczególny sorbent w oczyszczaniu wód i ścieków. „Agro Przemysł”. 2014 (3). s. 14–18.
- ↑ Krystyna Malińska, Jacek Dach. Biowęgiel jako materiał pomocniczy w procesie produkcji biogazu.. „Inżynieria Ekologiczna”. 2015 (41). s. 117-124.
- ↑ Zbigniew Bis. Biowęgiel – powrót do przeszłości, szansa dla przyszłości. „Czysta Energia”. 2012 (6). s. 28–31. [dostęp 2014-10-02].