Bieniewo
Bieniewo (niem. Benern) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lubomino.
| wieś | |
 Zabytkowy kościół pararafialny pw. Marii Magdaleny w Bieniewie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
235[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-135[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NLI |
| SIMC |
0480572 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lidzbarskiego  | |
Położenie na mapie gminy Lubomino  | |
 54°05′18″N 20°17′36″E/54,088333 20,293333[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia.
Historia
edytujWieś lokowana była w 1316 roku przez biskupa warmińskiego Eberharda na powierzchni 50 włók. Pierwszy proboszcz Wacław wymieniany był tu w dokumencie z 1346 roku.
Bieniewo w znacznym stopniu zostało zniszczone w czasie wojny polsko-krzyżackiej 1519-1521. Kolejny kościół, który konsekrowany był przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera w roku 1580, spłonął w roku 1697. Trzecia świątynia poświęcona była przez biskupa warmińskiego Andrzeja Załuskiego w roku 1702. W roku 1784 kościół ten częściowo rozebrano i wybudowano obecny w roku 1798.
Po II wojnie światowej w Bieniewie funkcjonowała szkoła podstawowa.
Kościół
edytujPrzed reformacją parafia Bieniewo należała do archiprezbiteratu orneckiego. Należały do niej wówczas dwa kościoły filialne w Piotraszewie i Wolnicy.
Kościół w Bieniewie położony jest na wzgórzu. Jest to budowla orientowana, salowa, nakryta stropem o zaokrąglonych bocznych odcinkach. Kościół ma kruchtę od południa, zakrystię od północy i wieżę od zachodu. Wieża w przyziemiu wzniesiona z kamieni polnych, wyżej nadbudowana w 1850 roku z cegły, posiada pilastry w narożach[4]. Na wschodnim szczycie kościoła znajduje się sygnaturka zwieńczona kogutkiem z blachy.
Ołtarz główny z końca XVIII wieku wykonany został przez Chrystiana Beniamina Schultza. Po bokach ołtarza znajdują się rzeźby św. Piotra i św. Pawła. Obrazy ołtarzowe św. Marii Magdaleny i św. Rocha są najprawdopodobniej pędzla Jana Strunge z około 1840 roku.
Ambona jest także z warsztatu Schultza. Chrzcielnica powstała w początkach XIX w. w pracowni Biereichela Młodszego, a jej styl nawiązuje do rokoko. W tym samym stylu są wykonane pod koniec XIX w. chór muzyczny i prospekt organowy.
Z innego wyposażenia kościoła należy zwrócić uwagę na barokowy krucyfiks z połowy XVIII w. wiszący na ścianie południowej oraz z tego samego okresu cykl obrazów 12 Apostołów.
Demografia
edytujW roku 1783 w Bieniewie było 60 domów.
Liczba mieszkańców: w roku 1818 - 284 osoby, w 1939 - 539, w 1998 - 256.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5744
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 63 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 140
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978. (str. 12 opis kościoła)
- Jan Chłosta, Słownik Warmii, Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn, 2002, ISBN 83-914158-5-6 (str. 36 - opis wsi)
Zobacz też
edytuj