Bielanka (województwo dolnośląskie)
Bielanka – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach.
| wieś | |
 Kościół pw. św. Anny w Bielance | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
180[2] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-600[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DLW |
| SIMC |
0190740 |
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego  | |
 51°07′13″N 15°41′15″E/51,120278 15,687500[1]
| |
Nazwa
edytujPrzed 1945 wieś pojawiała się w źródłach w różnych wariantach pisowni niemieckiej nazwy Lauterseifen: w 1217 jako Luternsiven, 1300 Luthersyph, 1330 Luternsyphen, 1374 Luteseifen, Lutirseifen, 1677 Lauterseiffen, 1726 Lauter Seyffen, Lauter Seifffen, 1765 Lauterseiffen, 1816 Lauterseifen. W latach 1945–1947 Bielankę znano jako Starą Wieś, a obecną nazwę uzyskała w 1947 roku.
Podział administracyjny
edytujDo połowy XVIII wieku wieś należała do księstwa jaworskiego. Następnie weszła w skład powiatu bolesławiecko-lwóweckiego, a po jego podziale w 1816 powiatu lwóweckiego. W latach 1954–1972 należała do gromady Płakowice, a od 1972 do gminy Lwówek Śląski. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego, w latach 1990–1998 w rejonie Bolesławiec.
Demografia
edytujBrak jest informacji o liczbie ludności Bielanki w okresie rozkwitu górnictwa złota. Szczyt zaludnienia (562 osoby) wieś osiągnęła w 1840 roku. Następnie liczebność Bielanki systematycznie spadała, by zejść do 180 w 2011 roku.
Historia
edytujPoczątki wsi związane są z górnictwem złota. Rozpoczęło się ono na tym obszarze około 1180 roku. Wieś wzmiankowano w 1217. Z 1479 roku pochodzą zapisy o kopalniach złota Zmartwychwstanie Pańskie i Święta Elżbieta. Roboty górnicze zakończono w XV wieku. W 1687 żyło tu 22 chłopów. Wieś należała do parafii w Sobocie. Dopiero w 1697 wybudowano Kościół św. Anny. Na przełomie XVI i XVII wieku przybyli tu szwenkfeldyści, zmuszeni do opuszczenia wsi w 1726. W 1765 w Bielance był majątek należący baronowej von Schmettau o wartości 8 185 talarów. Mieszkało tu 89 chałupników, 25 zagrodników, 14 kmieci i 8 rzemieślników. Działały dwie szkoły — katolicka i ewangelicka.
W 1812 w pobliżu Bielanki miała miejsce pierwsza bitwa nad Bobrem. Wojska francuskie dotarły do wsi wieczorem 21 sierpnia, a następnego dnia przejechał tędy cesarz Napoleon Bonaparte. W 1812 majątek w Bielance należał do hrabiego Ponińskiego. We wsi było 111 budynków, piętrowy browar i młyn wodny. W 1840 kościół katolicki był właścicielem gruntów i lasu, ale z uwagi na niewielką liczbę wiernych nabożeństwa w tutejszym kościele odbywały się tylko 8 razy w roku. We wsi mieszkali łowczy, 24 rzemieślników i 9 handlarzy. Działało 345 krosien tkackich, a chałupnicze przędzalnictwo i tkactwo było źródłem utrzymania większości mieszkańców. W szczytowym okresie w 1863 we wsi stało 180 budynków. W 1895 pomiędzy Bielanką a Skorzynicami poprowadzono linię kolejową. Powstała stacja należała formalnie do Skorzynic.
Po 1945 Bielankę zasiedliło mniej Polaków niż wyjechało z niej Niemców. W 1978 działało tu 55 indywidualnych gospodarstw rolnych. W 1988 ta liczba spadła do 28. Z pracy w rolnictwie utrzymywało się 42% ludności. Część mieszkańców pracowała w zakładach okolicznych miast i w leśnictwie. Po 1990 wielu mieszkańców było bezrobotnych.
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:
- kościół pw. św. Anny, z XVII w.
inne zabytki:
- kaplica cmentarna w Bielance
.
Transport
edytujPrzez wieś przebiega Droga wojewódzka nr 364. Niebieski szlak pieszy prowadzi z Lwówka Śląskiego na zamek Grodziec. Zielony szlak rowerowy łączy Bielankę ze Zbylutowem i Pieszkowem
Ochrona przyrody
edytujPrzy posesji nr 15 rośnie pomnikowy dąb szypułkowy[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5282
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 44 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 118. [dostęp 2012-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Rejestr pomników przyrody województwa dolnośląskiego. BIP - Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 2014-06-11. [dostęp 2017-06-08].
Bibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.