Biedronka dziesięciokropka

Biedronka dziesięciokropka
	Adalia decempunctata
	(Linnaeus, 1758)
	; Imago
	; Larwa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	biedronkowate
Podrodzina	Coccinellinae
Plemię	Coccinellini
Rodzaj	Adalia
Podrodzaj	Adalia s.str.
Gatunek	Adalia (Adalia) decempunctata
Synonimy
	Adalia decempunctata a. appetens Maděr, 1929; Adalia larvata J. Roubal, 1936; Adalia m-fuscum M.E. Mulsant, 1866; Adalia maertensi J. Roubal, 1936; Adalia octopustulata Della Beffa, 1913; Adalia weisei Sajó, 1880; Coccinella 10-punctata Linnaeus, 1758; Coccinella 10-punctata a. ancora Wanka, 1927; Coccinella 10-punctata f. conjuncta Gradl, 1880; Coccinella 10-punctata f. lateripuncta Gradl, 1880; Coccinella 10-punctata f. semicruciata Gradl, 1880; Coccinella 10-punctata f. trilunata Gradl, 1880; Coccinella 10-punctata var. buddebergi C. von Heyden, 1904; Coccinella 10-punctata var. recurva J. Weise, 1881; Coccinella 10-punctata var. relicta C. von Heyden, 1883; Coccinella 10-pustulata Linnaeus, 1758; Coccinella 2-maculata Pontoppidan, 1763; Coccinella 2-pustulata J.F.W. Herbst, 1783; Coccinella 4-punctata Linnaeus, 1767; Coccinella 6-punctata Linnaeus, 1767; Coccinella affinis A. Walter, 1882; Coccinella albipustulata Haworth, 1812; Coccinella arvensis J. Weise, 1879; Coccinella austriaca Schrank von Paula, 1777; Coccinella autumnalis J. Weise, 1879; Coccinella bella J. Weise, 1879; Coccinella biguttata Fabricius, 1787; Coccinella bimaculata Pontoppidan, 1763; Coccinella bimaculosa J.F.W. Herbst, 1786; Coccinella bina Haworth, 1912; Coccinella biocellata F. Gebler, 1830; Coccinella bipustulata J.F.W. Herbst, 1783; Coccinella biscutellata M.E. Mulsant, 1866; Coccinella buddebergi L. von Heyden, 1904; Coccinella centromaculata J. Weise, 1879; Coccinella clathrata Schaufüss, 1862; Coccinella confluens Haworth, 1812; Coccinella conjuncta Gradl, 1880; Coccinella consita J. Weise, 1879; Coccinella consolida J. Weise, 1879; Coccinella curvipustulata Haworth, 1812; Coccinella decemguttata Haworth, 1812; Coccinella decempunctata Linnaeus, 1758; Coccinella decempunctata var. arvensis J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. bella J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. centromaculata J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. consita J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. consolida J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. dorsonotata J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. ephippiata J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. lateralis J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. limbella J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. loricata J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. nigrina J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. obscura J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. pellucida J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. rubellula J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. salicis J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. scribae J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. sedula J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. semifasciata J. Weise, 1879; Coccinella decempunctata var. silesiaca W.G. Schneider, 1881; Coccinella decempunctata var. thoracica W.G. Schneider, 1881; Coccinella decempunctata var. trigemina J. Weise, 1879; Coccinella decempustulata Linnaeus, 1758; Coccinella didyma O.F. Müller, 1776; Coccinella dorsonotata J. Weise, 1879; Coccinella ephippiata J. Weise, 1879; Coccinella flava J.A.E. Goeze, 1777; Coccinella flavipustulata Haworth, 1812; Coccinella grossulariae Meier, 1899; Coccinella guttatopunctata Linnaeus, 1758; Coccinella hildae Gradl, 1882; Coccinella humeralis Schaller, 1783; Coccinella humerata A. Villa et J.B. Villa, 1835; Coccinella inconstans Schaufüss, 1862; Coccinella innotata Haworth, 1812; Coccinella lateralis J. Weise, 1879; Coccinella lateripuncta Gradl, 1880; Coccinella limbata J.F. Gmelin, 1790; Coccinella limbata Gradl, 1880; Coccinella limbella J. Weise, 1879; Coccinella loricata J. Weise, 1879; Coccinella lunaepustulata Haworth, 1812; Coccinella lunigera Brahm, 1790; Coccinella lunularis Th. Marsham, 1802; Coccinella lutea P. Rossi, 1794; Coccinella lutea Schaufüss, 1862; Coccinella malleata Gradl, 1880; Coccinella marginata C.P. Thunberg, 1784; Coccinella marginella C.P. Thunberg, 1795; Coccinella marginepunctata Th. Marsham, 1802; Coccinella mediopunctata K.A. Penecke, 1901; Coccinella mutabilis J.F. Gmelin, 1790; Coccinella nassovica L. von Heyden, 1904; Coccinella nigra Haworth, 1812; Coccinella nigrina J. Weise, 1879; Coccinella obliquata L. Reiche, 1862; Coccinella obliterata Haworth, 1812; Coccinella obscura J. Weise, 1879; Coccinella octo-punctata O.F. Müller, 1764; Coccinella octoguttata Haworth, 1812; Coccinella octopunctata Fabricius, 1775; Coccinella octopunctata O.F. Müller, 1764; Coccinella pantherina Ch. De Geer, 1775; Coccinella parvipustulata Haworth, 1812; Coccinella pellucida J. Weise, 1879; Coccinella quadripunctata Linnaeus, 1767; Coccinella quaterna Haworth, 1812; Coccinella quatuordecimpunctata O.F. Müller, 1764; Coccinella quina Haworth, 1812; Coccinella recurva J. Weise, 1881; Coccinella relicta L. von Heyden, 1883; Coccinella rubellula J. Weise, 1879; Coccinella rubripunctata Haworth, 1812; Coccinella rubripustulata Haworth, 1812; Coccinella saalmuelleri L. von Heyden, 1883; Coccinella salicis J. Weise, 1879; Coccinella scribai J. Weise, 1879; Coccinella sedula J. Weise, 1879; Coccinella semicruciata Gradl, 1880; Coccinella semifasciata J. Weise, 1879; Coccinella sena Haworth, 1812; Coccinella septena Haworth, 1812; Coccinella sex-maculata C.P. Thunberg, 1795; Coccinella sexmaculata C.P. Thunberg, 1795; Coccinella sexpunctata Linnaeus, 1767; Coccinella silesiaca W.G. Schneider, 1881; Coccinella similata C.P. Thunberg, 1795; Coccinella subpunctata Schrank von Paula, 1781; Coccinella superpunctata Gradl, 1880; Coccinella suturalis Haworth, 1812; Coccinella terna Haworth, 1912; Coccinella thoracica W.G. Schneider, 1881; Coccinella thunbergi J.F. Gmelin, 1790; Coccinella transmutata L. von Heyden, 1904; Coccinella tredecim-maculata J.R. Forster, 1771; Coccinella tredecimmaculata J.R. Forster, 1771; Coccinella tredecimnotata C.P. Thunberg, 1784; Coccinella triangularis J. Weise, 1879; Coccinella tricuspis C.P. Thunberg, 1795; Coccinella trigemina J. Weise, 1879; Coccinella trilunata Gradl, 1880; Coccinella troegneri A. Walter, 1882; Coccinella ulmi G.-A. Olivier, 1791; Coccinella undecimmaculata A. Walter, 1882; Coccinella undecimnotata Th. Marsham, 1802; Coccinella unifasciata L.G. Scriba, 1791; Coccinella variabilis Fabricius, 1777; Coccinella varians G.-A. Olivier, 1791; Coccinella vulgaris Haworth, 1812; Coccinella xii-punctata O.F. Müller, 1776;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Biedronka dziesięciokropka (Adalia decempunctata) – gatunek chrząszcza z rodziny biedronkowatych.

Chrząszcz o szerokim, owalnym ciele długości od 3,5 do 5 mm. Głowę ma żółtą z dwiema czarnymi plamami przy nasadzie, przy czym plamy te mogą się zlewać tak, że kolor żółty ograniczony jest do plamki z przodu głowy. Przedplecze typowo jest żółtawe z 5–7 czarnymi plamami albo czarnym M-kształtnym wzorem, ale może być też czarne z żółtymi brzegami bocznymi, na których to mogą występować jeszcze czarne plamki. Pokrywy tego gatunku cechują się ekstremalnie zmienną kolorystyką. W jednym z typów ubarwienia są żółtopomarańczowe z 7 małymi kropkami na każdej, które to mogą zanikać lub łączyć się ze sobą. W drugim typie ubarwienia są czarne do brunatnych z pięcioma dużymi, żółtopomarańczowej do czerwonawej barwy plamami na każdej; tu plamy również mogą się ze sobą łączyć, co najczęściej ma miejsce na bokach pokryw. Kolejny typ ubarwienia cechują czarne do brunatnych pokrywy z czerwoną plamą półksiężycowatego kształtu wokół barków i ewentualnie z dodatkowymi kropkami w tylnej połowie pokryw. Pomiędzy tymi typami występują też różnorodne przejścia. Stopy mają na pazurkach szeroki, duży i wyraźnie dostrzegalny ząb dodatkowy. Na wypukłym przedpiersiu brak jest żeberek. Epimeryty śródpiersia są białe i wyraźnie kontrastują z resztą spodu ciała. Linia udowa na pierwszym segmencie odwłoka nie osiąga wierzchołkiem jego przedniego brzegu^[1].

Owad znany z prawie całej Europy, palearktycznej Azji i Afryki Północnej. Bytuje na roślinach liściastych, np. dębach, grabach i lipach. Zasiedla lasy liściaste i zarośla, polany, wyręby, parki i nasadzenia przydrożne. Zimowanie odbywa pod opadłymi liśćmi. W Polsce jest pospolity na terenie całego kraju^[2]^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b Ryszard Bielawski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 76 Biedronki - Coccinellidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1959, s. 69-72.
↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (13), 1986.

[Bielawski-1] Ryszard Bielawski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 76 Biedronki - Coccinellidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1959, s. 69-72.

[Burakowskietal-2] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (13), 1986.

[1]

[2]