Bidziny
Bidziny – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Wojciechowice[5][4]. Leży przy drodze krajowej nr 74.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
713[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-532[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TOP |
| SIMC |
0809799[4] |
Położenie na mapie gminy Wojciechowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opatowskiego  | |
 50°50′06″N 21°37′48″E/50,835000 21,630000[1]
| |
Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0809807 | Bidziny-Folwark | część wsi |
| 0809813 | Bidziny-Kolonia | część wsi |
| 0809820 | Bidziny Poduchowne | część wsi |
| 0809836 | Duża Strona | część wsi |
| 0809842 | Gaje | część wsi |
| 0809859 | Mała Strona | część wsi |
Znajdują się tu także obiekty fizjograficzne o nazwach: Drugie Półłanki, Łąki Bidzińskie, Ogrody, Pola Małostrońskie, Pola Poduchowne, Półłanki i Trzecie Półłanki.
Przez wieś przebiega zielony szlak rowerowy im. Witolda Gombrowicza, zaczynający się i kończący w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Historia
edytuj
W 1326 miejscowość została wspomniana w bulli papieża Jana XXII jako Bidin[7]. Wieś była własnością wojewody sandomierskiego Stefana Bidzińskiego[8].
W wieku XIX Bidziny, wieś i folwark w powiecie opatowskim, gminie Wojciechowice, parafii Bidziny, posiada kościół paraf, murowany z XVIII w.
„Słynne są tutejsze gospodarstwa z wybornego gatunku pszenicy „sandomirki”. Obszar ziemi dworskiej 1104 mórg., włościańskiej 503 mórg. W 1827 r. było tu 38 domów i 336 mieszkańców. W roku 1885 było 57 domów i 454 mieszkańców. Parafia Bidziny dekanatu opatowskiego liczy 1624 dusz.”(opisał Bronisław Chlebowski SgKP t.I s.203)
Zabytki
edytuj- Późnobarokowy kościół parafialny pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła; wybudowany w 1720 roku, na miejsce wcześniejszego, drewnianego kościoła, który uległ zniszczeniu. Wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej: A.576 z 22.01.1957, z 21.06.1967 i z 30.03.1977)[9].
- Cmentarz parafialny pochodzący z XIX wieku (nr rej.: A.577 z 14.06.1988)[9].
- Figura św. Barbary z 1686 roku, powstała w janikowskim warsztacie kamieniarskim.
- Figura św. Jana Nepomucena z II połowy XVIII wieku.
- Figura św. Floriana z początku XIX wieku.
- Latarnia z Chrystusem Frasobliwym, zwieńczona arkadowym wykrojem; wewnątrz znajduje się ludowa rzeźba Chrystusa Frasobliwego. Latarnia powstała w XIX wieku w warsztacie janikowskim.
- Spichlerz dworski wybudowany w 1784 r., translokowany do Parku Etnograficznego Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, wchodzi obecnie w skład założenia dworskiego (rekonstrukcja dworu z Brzezin, ul pawilonowy z Lubaczowa, planowana rozbudowa o kolejne budynki gospodarcze)[10]
Ludzie związani z Bidzinami
edytuj- Stefan Bidziński (zm. 1704) herbu Janina – polski wojskowy, pułkownik, wojewoda sandomierski.
- Adam Antoni Artur Bieliński (ur. 18 sierpnia 1904, zm. 5 kwietnia 1988 w Londynie) – dowódca 15 Pułku Ułanów Poznańskich od 4 listopada 1944 r. do rozwiązania.
- bp Stefan Bogusław Rupniewski (1671–1731) – polski duchowny katolicki, biskup ordynariusz łucki.
- Kazimierz Rogoyski, profesor rolnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, urodzony w Bidzinach, zamordowany przez NKWD w Kuropatach koło Mińska w 1940 r.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 5094
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6 [dostęp 2022-04-16]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 42 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapy, plany, Warszawa 1993, k. 3.
- ↑ Bullarium Poloniae, Rzym 1982, t. I, s. 244.
- ↑ Zofia Trawicka, Życie polityczne szlachty województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVII w., [w:] Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski XV–XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, A. Żaryn, Warszawa 1994, s. 314.
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 41 [dostęp 2015-12-15].
- ↑ Spichlerz z Bidzin z 1784 r.. www.muzeumkolbuszowa.pl. [dostęp 2023-05-04].
Linki zewnętrzne
edytuj
- Bidziny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 203.
- Bidziny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 134.
Bibliografia
edytuj- Józef Myjak: Tam, gdzie świt cywilizacji rolniczej: monografia krajoznawcza gminy Wojciechowice. Sandomierz: Prywatna Agencja Informacji Regionalnej Myjakpress; Wojciechowice: na zlec. Urzędu Gminy, 2006. ISBN 83-86436-73-5 (Myjakpress).