Biblioteka Narodowa w Belgradzie
Biblioteka Narodowa w Belgradzie[1] (serb. Народна библиотека Србије, NLS) – serbska biblioteka narodowa w Belgradzie założona w 1832 roku. Jest najstarszą instytucją kultury w kraju[2].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Data założenia |
1832 |
| Siglum |
NLS |
| Wielkość zbiorów |
5,5 mln |
Położenie na mapie Serbii  | |
 44°47′51,1″N 20°28′01,8″E/44,797528 20,467167
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujBiblioteka została założona w 1832 roku przez księgarza i wydawcę Gligorijea Vozarovića, który podarował bibliotece pierwsze książki. 28 lutego 1832 roku Dimitrije Davidović wysłał w tej sprawie list do księcia Miłosza I Obrenowića. Na pamiątkę tego wydarzenia w dniu tym od 2020 roku w Serbii jest obchodzony dzień Biblioteki Narodowej[3]. Miłosz I Obrenowić w listopadzie nakazał, a by przekazywać jedną kopię każdej drukowanej książki do biblioteki. Przez pierwszy rok biblioteka funkcjonowała w budynku księgarni., a potem została przeniesiona do drukarni państwowej[4].
Podczas I wojny światowej w czasie bombardowania budynek i część zbiorów zostało zniszczonych. To co pozostało przeniesiono z Belgradu do Niszu i Kragujevaca, część trafiło do Sofii. Podczas tej akcji cześć zbiorów bezpowrotnie zaginęła. W tym trzy najcenniejsze serbskie manuskrypty: Nikolsko jewandziele, Prizrenski prepis Duszanowog zakonika i Zbornik popa Dragola[3]. Po wojnie w 1919 roku została wydana ustawa o Bibliotece Narodowej. Biblioteka stała się centralną biblioteką państwową i uzyskała prawo do egzemplarza obowiązkowego z Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców[5]. Ponieważ budynek był zniszczony w 1920 roku kupiono budynek fabryki papierów wartościowych i tam po dwuletnim remoncie została otwarta biblioteka w 1922 roku[3].
Po II wojnie światowej
edytujBombardowanie podczas II wojny światowej całkowicie zniszczyło budynek i zbiory[4]. Po wyzwoleniu Belgradu w 1944 roku rozpoczęła się odbudowa biblioteki. Biblioteka została otwarta 20 kwietnia 1947 roku w budynku dawnego hotelu. Decyzją Ministerstwa Edukacji do biblioteki przekazano zbiory z: Biblioteki Sądu (20709 tomów) Senatu, część biblioteki Zgromadzenia Narodowego i Bibliotekę Towarzystwa Świętego Sawy. Zakupiono również zbiory prywatne i otrzymano w formie darowizny biblioteki: etnologa Tihomira Đorđevicia i Milana Rakicia[4]. W 1954 roku podjęto decyzję o budowie nowego budynku, którego projekt przygotowała Ivo Kurtović. Kamień węgielny został wmurowany 20 października 1966 roku[3]. Został on otwarty 6 kwietnia 1973 roku[4]. Budynek ma 24 tys. m²[6]. Ponieważ zbiory wciąż się powiększają 28 lutego 2020 podczas dnia Biblioteki Narodowej minister kultury i informacji Vladan Vukosavljević zapowiedział na 2023 rok oddanie nowych magazynów[3].
Zbiory
edytujKatalog on-line biblioteki zawiera ponad 665 tys. rekordów bibliograficznych[7], reprezentujących zbiory różnych typów dokumentów. W zbiorach biblioteki w 2020 roku znajdowało się 6 mln woluminów[3].
Biblioteka posiada prawo otrzymywania egzemplarza obowiązkowego[8]; nadaje również numery ISBN, ISSN, ISMN, ISAN i DOI[8].
W 2003 roku rozpoczęto digitalizację zbiorów biblioteki, tworząc Virtuelne biblioteke Srbije (VBS). Na początku 2012 roku biblioteka cyfrowa zawierała ponad 1,5 mln zdigitalizowanych dokumentów[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Aleksander Birkenmajer: Encyklopedia Wiedzy o Książce. Wrocław, Warszawa, Kraków: Ossolineum, 1971, s. 1078.
- ↑ Foundation. National Library of Serbia. [dostęp 2015-05-18]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Дан Народне библиотеке Србије [online], www.rts.rs [dostęp 2020-05-03].
- ↑ a b c d e Dan Narodne biblioteke Srbije - 28. februar » Sinhro.rs [online], Sinhro.rs, 28 lutego 2019 [dostęp 2020-04-30] (ang.).
- ↑ Настанак Библиотеке [online] [dostęp 2020-04-30].
- ↑ Ministarstvo kulture i informisanja [online], www.kultura.gov.rs [dostęp 2020-05-03].
- ↑ NLS e-Catalogue. National Library of Serbia. [dostęp 2015-05-18]. (ang.).
- ↑ a b National Library of Serbia. Impact. [dostęp 2015-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).