Wikipedia

Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (BG UKSW) – jedna z najzasobniejszych bibliotek w Polsce w zakresie szeroko pojętych nauk kościelnych. Została założona wraz z Akademią Teologii Katolickiej w 1954 roku. Jest ogólnouczelnianą jednostką organizacyjną i wraz z bibliotekami specjalistycznymi tworzy system biblioteczno-informacyjny[3], działający w dwóch kampusach uniwersyteckich – przy ul. Dewajtis i Wóycickiego. Biblioteka Główna znajduje się w otoczonym Lasem Bielańskim kompleksie budynków uniwersyteckich w Kampusie Dewajtis. Od 2016 r. posiada również filię w Kampusie Wóycickiego[4]. Zbiory BG UKSW w 2023 r liczyły ok. 570 tys. woluminów[2] i od 1993 roku katalogowane są komputerowo. W 2015 roku Biblioteka podjęła współpracę z Narodowym Uniwersalnym Katalogiem Centralnym (NUKAT). Od września 2016 roku Biblioteka działa w zintegrowanym systemie bibliotecznym KOHA. BG UKSW jest członkiem założycielem Federacji Bibliotek Kościelnych „Fides”.

Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Ilustracja
Budynek, w którym mieści się Biblioteka
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Dewajtis 5
01-815 Warszawa

Dyrektor

mgr Jolanta Białkowska

Data założenia

1954

Siglum

WA 392[1]

Wielkość zbiorów

569 747 wol. (31.12.2022)[2]

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Biblioteka Główna Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego”
Ziemia52°17′41,892″N 20°57′41,544″E/52,294970 20,961540
Strona internetowa

Historia

edytuj
 
Czytelnia Główna przy ul. Dewajtis
 
Wypożyczalnia przy ul. Dewajtis
 
Czytelnia Czasopism Bieżących przy ul. Dewajtis
 
Czytelnia Filii przy ul. Wóycickiego

Biblioteka rozpoczęła swoją działalność 3 listopada 1954 roku jako Biblioteka Główna Akademii Teologii Katolickiej. Podstawą i na długie lata filarem księgozbioru stały się zbiory katedr i zakładów Wydziałów Teologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego. Na początku 1955 roku wraz z zakupionymi przez Bibliotekę pozycjami księgozbiór liczył 30 tys. woluminów.

Początki działalności Biblioteki były bardzo trudne. Skromne warunki lokalowe w poklasztornych obiektach na warszawskich Bielanach oraz zbyt mała liczba pracowników utrudniały jej funkcjonowanie. Zbiory były rozlokowane w różnych częściach gmachu, w różnych salach i na korytarzach, co znacznie utrudniało dostęp do nich. W marcu 1955 roku oddano do dyspozycji środowiska akademickiego czytelnię główną, gdzie udostępniano zbiory podręczne[5]. W dniu 1 października 1955 roku pierwszy rektor ATK, ks. prof. dr hab. Jan Czuj, zatwierdził statut biblioteki, a 1 grudnia 1955 roku – regulaminy[6]. Wzorem struktur bibliotek szkół wyższych utworzono działy: gromadzenia i opracowania druków zwartych oraz czasopism, magazyn oraz dział udostępniania z czytelnią główną, czytelnią czasopism i wypożyczalnią.

Od samego początku, staraniem władz i pracowników gromadzono współczesną literaturę naukową z położeniem nacisku na teologię, prawo kanoniczne, filozofię chrześcijańską i nauki historyczno-społeczne. Przejęcie przez Bibliotekę Główną księgozbiorów zakładowych w 1966 r.[7], podjęcie współpracy z polskimi i zagranicznymi bibliotekami, ośrodkami naukowymi i badawczymi, systematyczne zakupy oraz liczne dary doprowadziły do dość szybkiego wzbogacania zbiorów. Na początku lat 70. księgozbiór BG UKSW wynosił ok. 90 tys. wol.[8], w 1982 roku wzrósł do 153 tys., w 1990 r. liczył prawie 200 tys.[9], zaś w 2003 r. wynosił już 265 tys. woluminów[10].

Biblioteka Główna harmonijnie rozwijała się wraz z powstawaniem nowych kierunków na Uczelni. Jako pierwsza powstała biblioteka zakładowa przy Instytucie Studiów nad Rodziną. Następnie założono biblioteki dla wydziałów: Wydziału Nauk Humanistycznych, Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych, Wydziału Nauk Pedagogicznych oraz Wydziału Prawa i Administracji. Również Biblioteka Główna poszerzała swój księgozbiór dostosowując go do profilu nowo powstałych wydziałów i kierunków.

W trosce o stan księgozbiorów nawiązano współpracę z innymi ośrodkami naukowymi i uczelniami, np. Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w ramach prac dyplomowych i naukowych przeprowadzano konserwację inkunabułów i starych druków.

Lata 90. to początek informatyzacji Biblioteki Głównej. W latach 1993–1996 Biblioteka została skomputeryzowana i rozpoczęła tworzenie elektronicznego katalogu druków zwartych oraz starych druków w programie MAK. W 1995 roku stała się, wraz z Biblioteką Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz z Biblioteką Metropolitarnego Seminarium Duchownego w Warszawie, współzałożycielem Federacji Bibliotek Kościelnych „FIDES”, której jednym z zasadniczych celów jest komputeryzacja prac bibliotecznych. W 1997 roku Biblioteka uzyskała dostęp do Internetu i utworzyła własną stronę www.

W 1999 roku Akademię Teologii Katolickiej przekształcono w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Bibliotekę Główną przeniesiono do nowo oddanego budynku dydaktycznego.

Zbiory

edytuj

Biblioteka Główna UKSW gromadzi, przechowuje i udostępnia literaturę o charakterze uniwersalnym, z przewagą piśmiennictwa z zakresu nauk humanistycznych, teologicznych, społecznych, prawnych oraz od pocz. XXI w. nauk ścisłych: matematycznych, fizycznych, chemicznych, biologicznych i medycznych.

Zbiory BG UKSW liczyły w 2023 r.[2]:

  • 409 147 wol. książek
  • 40 741 wol. zbiorów specjalnych (w 2018 r. było to 29 369 rękopisów, 944 starych druków, 2270 druków muzycznych i 982 dokumentów kartograficznych[11])
  • 160 600 wol. czasopism

Najstarsze inkunabuły w zbiorach biblioteki to Zophihlogium Jacobusa Magni(inne języki) z ok. 1475 r. i Fortalitium fidei Alphonsusa de Spina z 1494 r.[2]

Wśród kolekcji starych druków znajduje się też Biblia Sacra utriusque Testamenti z roku 1530 z Norymbergi. To łacińskie wydanie Wulgaty wyszło w okresie, kiedy ukazał się już niemiecki przekład Nowego Testamentu autorstwa Marcina Lutra. Zostało ono ozdobione pięknymi drzeworytami przypisywanymi Albrechtowi Dürerowi.

Biblioteka w swoich zbiorach posiada również księgozbiory po wielu zmarłych profesorach, m.in. Witoldzie Tylochu, ks. Januszu Stanisławie Pasierbie, Czesławie Zgorzelskim, Andrzeju Ciechanowieckim i Lotharze Ruppercie, a także Księgozbiór Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Biblioteka zabezpiecza najcenniejsze pozycje sukcesywnie poddając je konserwacji i digitalizacji. Od 2016 roku kopie cyfrowe są zamieszczane w Księgozbiorze Wirtualnym Federacji „FIDES” oraz Polonie.

Biblioteka Główna dysponuje 1580 m² powierzchni użytkowej. Swoje zbiory udostępnia na miejscu wszystkim zainteresowanym w trzech czytelniach: Czytelni Głównej i Czytelni Czasopism Bieżących przy ul. Dewajtis oraz w Czytelni Filii przy ul. Wóycickiego. Biblioteka oferuje łącznie ponad 100 miejsc dla czytelników. Prawo do wypożyczania na zewnątrz mają studenci, doktoranci i pracownicy UKSW. Do dyspozycji czytelników przeznaczono ponad 30 stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu i do kilkudziesięciu elektronicznych baz danych oraz bezpłatny, samoobsługowy skaner A3 znajdujący się w Czytelni Głównej. Od 2016 roku BG UKSW należy do systemu Cyfrowej Wypożyczalni Publikacji Naukowych Academica[12].

Struktura

edytuj
  • Dział Informacji Naukowej i Transferu Wiedzy
  • Dział Udostępniania i Przechowywania Zbiorów
  • Dział Gromadzenia i Selekcji Zbiorów
  • Dział Opracowania Zbiorów
  • Filia Biblioteki Głównej na Wóycickiego

System biblioteczno-informacyjny UKSW

edytuj

Systemem biblioteczno-informacyjnym UKSW kieruje dyrektor Biblioteki Głównej. Jego podstawą jest Biblioteka Główna, oprócz której w skład systemu wchodzą cztery biblioteki specjalistyczne:

Zlikwidowane biblioteki, które wchodziły w skład systemu: Biblioteka Wydziału Studiów nad Rodziną – zlikwidowana z początkiem 2017 r.[13]; Biblioteka Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych – zlikwidowana w 1.10.2019 r.[14]

Kierownicy i dyrektorzy

edytuj

Kierownicy

  1. 1954–1956 – mgr Barbara Wilejszyc
  2. 1956–1961 – ks. mgr Czesław Borawski
  3. 1962–1966 – ks. dr Aleksander Grabowski

Dyrektorzy

  1. 1966–1971 – ks. dr Mirosław Szegda
  2. 1971–1980 – ks. dr Czesław Baran OFM Conv
  3. 1980–1983 – mgr Andrzej Dziubecki
  4. 1983–1991 – mgr Andrzej Dubec (p.o.)
  5. 1991–2013 – mgr Piotr Latawiec
  6. 2013–2018 – dr hab. Katarzyna Materska(inne języki)
  7. 2018–2024 – mgr Tomasz Winiarski[15]
  8. od 2024 – mgr Jolanta Białkowska[15][16]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Biblioteka Narodowa, Wykaz siglów bibliotek uczestniczących w centralnych katalogach Biblioteki Narodowej [online], 2001 [dostęp 2019-05-23].
  2. ↑ a b c d O zbiorach [online], Biblioteka UKSW [dostęp 2024-09-10].
  3. ↑ Regulamin systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (załącznik do Zarządzenia Nr 35/2016 Rektora UKSW z dnia 30 czerwca 2016 r.) [online], UKSW, 30 czerwca 2016 [dostęp 2024-09-11].
  4. ↑ Zarządzenie Nr 84/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2016 r. zmieniające Zarządzenie Nr 35/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie Regulaminu systemu biblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, UKSW [zarchiwizowane 2017-08-11].
  5. ↑ Baran i Murawiec 1976 ↓, s. 409.
  6. ↑ Baran i Murawiec 1976 ↓, s. 401.
  7. ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 28.
  8. ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 44.
  9. ↑ Mandziuk 1999 ↓, s. 57.
  10. ↑ Sprawozdanie Rektora UKSW... 2004 ↓, s. 84.
  11. ↑ Katarzyna Materska(inne języki), Sprawozdanie z działalności Biblioteki Głównej UKSW dla za rok 2017, UKSW [zarchiwizowane 2018-09-19].
  12. ↑ Instytucje partnerskie systemu Academica [online] [dostęp 2019-10-15].
  13. ↑ Zarządzenie Nr 82/2016 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie likwidacji Biblioteki Wydziału Studiów nad Rodziną [online], Monitor UKSW, 15 grudnia 2016 [dostęp 2017-08-11].
  14. ↑ Zarządzenie Nr 44/2019 Rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie z dnia 30 września 2019 r. w sprawie likwidacji Biblioteki Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych [online], UKSW, 30 września 2019 [dostęp 2024-09-11].
  15. ↑ a b Pracownicy Biblioteki, Biblioteka UKSW [zarchiwizowane 2024-03-01].
  16. ↑ Pracownicy Biblioteki [online], Biblioteka UKSW, 21 października 2022 [dostęp 2024-09-11].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Biblioteka_Główna_Uniwersytetu_Kardynała_Stefana_Wyszyńskiego&oldid=75176497”