Biblioteka Dzieduszyckich

Biblioteka Dzieduszyckich – nieistniejąca biblioteka rodowa w Poturzycy w województwie lwowskim, założona w XIX w. przez Józefa Dzieduszyckiego, gromadziła druki i rękopisy odnoszące się do historii Polski[1].

Biblioteka Dzieduszyckich
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poturzyca

Właściciel

Józef Dzieduszycki

Data założenia

1812

Data likwidacji

1939

Zbiory tej biblioteki obejmowały ponad 50 tys. książek, przeważnie z działów historii i literatury polskiej.

Pierwotnie mieściła się ona w Poturzycy pod Sokalem, głównej siedziby rodowej Dzieduszyckich. Do Lwowa została przewieziona w 1847 roku przez syna założyciela, Włodzimierza Dzieduszyckiego. Od tego czasu siedzibą biblioteki były specjalnie przystosowane do tego celu sale oficynowe lwowskiej rezydencji Dzieduszyckich przy ul. Kurkowej 17, u stóp Wysokiego Zamku[2].

Znajdowały się w niej książki drukowane w Polsce, począwszy od 1473 roku (w tym unikaty Ecclesiastes), wiele inkunabułów i rzadkości bibliograficznych. W dziale rękopiśmiennym znajdowały się listy królów polskich, Jana Długosza, cara Piotra I, dziennik podróży kanclerza Osieckiego, archiwum rodzinne rodziny Dzieduszyckich, zielniki Spiczyńskiego z XVII w., zaś wśród autografów kopia Króla Ducha Juliusza Słowackiego, która razem z częścią zbiorow ewakuowanych w 1939 roku do Biblioteki Ossolińskich wróciła do Polski w 1945 roku[3].

W skład tej biblioteki wchodziły także zbiory obrazów pędzla przyjaciół rodziny Dzieduszyckich: Juliusza Kossaka, Franciszka Tepy, a przede wszystkim arcydzieła Artura Grottgera (cykl Warszawa). Zbiory te liczyły około 300 obrazów[4].

Najcenniejsze zbiory tej biblioteki zostały w końcowej fazie okupacji niemieckiej Lwowa ewakuowane przez prof. Mieczysława Gębarowicza w 1944 roku do Krakowa i po wojnie zasiliły zbiory Biblioteki Narodowej[5].

Przypisy

edytuj
  1. Wnętrza pałacowe – Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu – Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich [online] [dostęp 2022-02-05] (pol.).
  2. Biblioteka Poturzycka [online], Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas [dostęp 2022-02-05] (pol.).
  3. ODNALEZIONE FRAGMENTY AUTOGRAFU I KOPII „KRÓLA-DUCHA”, „Pamiętnik Literacki” (57), 1966, s. 191-201.
  4. Jacek Miler, Biblioteka i Muzeum Baworowskich, Galeria Miaczyńskich-Dzieduszyckich, „Cenne, Bezcenne, Utracone” (2), 2001, s. 24-26.
  5. EWAKUACJA ZBIORÓW POLSKICH ZE LWOWA W 1944 R. [online], www.lwow.home.pl [dostęp 2022-02-05].

Bibliografia

edytuj
  • Barbara Bieńkowska: Książka na przestrzeni dziejów. Warszawa: Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej, 2005. ISBN 83-88581-21-X.