Bernikla północna
Bernikla północna[8] (Branta hutchinsii) – gatunek dużego ptaka z podrodziny gęsi (Anserinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae), dawniej uznawany za podgatunek bernikli kanadyjskiej[9]. Gniazduje w północnoamerykańskiej tundrze (Kanada, Alaska)[7]. Zimuje głównie na zachodzie i południu kontynentu (po Meksyk)[7], natomiast w Japonii obecnie spotykane są zimujące osobniki z reintrodukowanej na Aleutach populacji podgatunku B. h. leucopareia (wcześniej zimowała tam wymarła populacja B. h. asiatica)[10].
| Branta hutchinsii[1] | |||
| (Richardson, 1832)[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bernikla północna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 letnie lęgowiska przeloty zimowiska zalatuje | |||
Systematyka, zasięg występowania
edytujBerniklę północną i berniklę kanadyjską łączono dawniej w jeden gatunek (B. canadensis)[7][11]. Bernikla północna występuje w zależności od podgatunku[11][12]:
- bernikla mała[8] (B. h. minima) – zachodnia Alaska
- bernikla aleucka[8] (B. h. leucopareia) – Wyspa Beringa, północne Kuryle i Aleuty
- bernikla północna[8] (B. h. hutchinsii) – północno-środkowa Kanada, Grenlandia
- B. h. taverneri – północno-wschodnia Alaska, północna Kanada
Proponowany podgatunek B. h. asiatica, lęgnący się na Aleutach i Wyspach Komandorskich, a zimujący w Japonii, został zsynonimizowany z B. h. leucopareia[11][12]. Populacja ta wymarła do lat 40. XX wieku[10].
Sporadycznie pojawia się w Polsce (do 2021 odnotowano 21 stwierdzeń[13]), ze względu jednak na to, że nie ma pewności, czy były to pojawy naturalne, gatunkowi temu nadano kategorię D w klasyfikacji AERC i nie jest on zaliczany do krajowej awifauny[14].
Morfologia
edytuj
Nieco mniejsza od bernikli kanadyjskiej, podobnie do niej ubarwiona: szarobrązowe skrzydła, czarna szyja i głowa, biała plama na policzku. Dziób, szyja i nogi krótsze niż u bernikli kanadyjskiej[9].
Mierzy 55–110 cm, masa ciała wynosi 1,65–2,38 kg (hutchinsii), 1,095–1,89 kg (minima)[11].
Status
edytujMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje berniklę północną za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2020 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji lęgowej na około 4,5 miliona osobników[15]. W tym samym roku organizacja Wetlands International oceniała globalny trend liczebności populacji jako wzrostowy[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Branta hutchinsii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c J. Richardson: Anser Hutchinsii. (Richards.) Hutchins’s Barnacle Goose. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: John Murray, 1831, s. 470. (ang.).
- ↑ a b J.F. von Brandt. Note sur l’Anser canadensis et l’Anser picus de la Zoographie de Pallas. „Bulletin Scientifique publié par l’Académie Impériale des Sciences de Saint Petersbourg”. 1, s. 37, ryc. 2, 1836. (fr.).
- ↑ a b R. Ridgway. Note on the Anser leucopareius of Brandt. „Proceedings of the United States National Museum”. 8, s. 22, 1885. (ang.).
- ↑ J.W. Aldrich. Speciation in the White-Cheeked Geese. „The Wilson bulletin”. 58, s. 95, 1946. (ang.).
- ↑ a b J.A. Delacour. Preliminary note on the taxonomy of Canada geese, Branta canadensis. „American Museum Novitates”. 1537, s. 7, 1951. (ang.).
- ↑ a b c d e Branta hutchinsii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anserini Vigors, 1825 (1815) (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-21].
- ↑ a b Lars Svensson, Killian Mullarney, Dan Zetterstrom, Collins Bird Guide, second edition.
- ↑ a b Aleutian Cackling Geese, Branta hutchinsii leucopareia. [w:] Alaska Science Center [on-line]. USGS. [dostęp 2019-09-30]. (ang.).
- ↑ a b c d del Hoyo, J., Collar, N. & Kirwan, G.M.: Cackling Goose (Branta hutchinsii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-19)].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-23]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.
- ↑ Aneks. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce do 31.12.2021, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-23].
- ↑ Cackling Goose Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-07-14]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).