Behice Boran
Behice Boran (ur. 1 maja 1910 w Bursie, zm. 10 października 1987 w Brukseli) – turecka polityczka, pisarka, socjolożka marksistowska, tłumaczka. Jako przedstawicielka skrajnej lewicy, Boran była wielokrotnie więziona za swoją działalność i zmarła na wygnaniu po tureckim zamachu stanu w 1980[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przewodnicząca Partii Pracujących Turcji | |
| Okres |
od 1970 |
| Deputowana do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji | |
| Okres |
od 1965 |
| Przynależność polityczna | |
Życiorys
edytujUrodziła się w Bursie, jej rodzice — Sadıka Beya i Mahire Hanım — byli Tatarami kazańskimi, których rodziny osiedliły się w Imperium Osmańskim w latach 90. XIX wieku. Ukończyła American College for Girls w Stambule i studiowała socjologię na University of Michigan w Stanach Zjednoczonych. W 1939 uzyskała doktorat z socjologii na tej samej uczelni i zaangażowała się w naukę marksizmu. Została nominowana na stanowisko profesora nadzwyczajnego na Wydziale Języków i Historii-Geografii Uniwersytetu w Ankarze[2]. Była jedną z pierwszych naukowców w Turcji przeprowadzających badania terenowe wsi[1].
Dołączyła również do tajnej Komunistycznej Partii Turcji (TKP) i zaczęła wydawać lewicowe czasopisma „Yurt ve Dünya” i „Adımlar”[3][1].
W 1950 przewodziła powstaniu Tureckiego Stowarzyszenia Miłośników Pokoju (tur. Türk Barışseverler Cemiyeti), które protestowało przeciwko udziałowi Turcji w wojnie koreańskiej, co doprowadziło do jej aresztowania i skazania na 15 miesięcy więzienia. W 1965 Boran została wybrana z ramienia Partii Pracujących Turcji (TİP) do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji[4]. W partii Boran i Sadun Aren utworzyli sojusz znany jako frakcja Aren-Boran[5].
W 1970 objęła przywództwo TİP. Została aresztowana po wojskowym zamachu stanu w 1971 i skazana na 15 lat więzienia. Po zwolnieniu w wyniku amnestii w 1974 ponownie założyła TİP w 1975[6].
Po wojskowym zamachu stanu w 1980 uciekła z Turcji i osiedliła się w Belgii. Brała udział w połączeniu TKP i TİP[1].
Wybrane publikacje
edytuj- Toplumsal Yapı Araştırmaları (1945)
- Türkiye ve Sosyalizm Sorunları (1968)
- Savunma (1992)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Behice Boran [online], biyografya.com [dostęp 2024-07-26] (ang.).
- ↑ Turhan Feyizoğlu, Behice Boran Yaşlısın, Taksim'e nasıl çıkacaksın diyen hakime ne yanıt vermişti [online], odatv.com, 10 października 2013 [dostęp 2024-07-26] (tur.).
- ↑ ADIMLAR (1943-1944) [online], tustav.org [dostęp 2024-07-26] (tur.).
- ↑ 1965 Seçim Sonuçları - 1965 Şanlıurfa Genel Seçim Sonuçları [online], haberler.com [dostęp 2024-07-26] (tur.).
- ↑ Igor Lipovsky, The legal socialist parties of Turkey, 1960–80, „Middle Eastern Studies”, 27 (1), 1991, s. 94–111, DOI: 10.1080/00263209108700849, ISSN 0026-3206 [dostęp 2024-07-26] (ang.).
- ↑ Özgür Mutlu Ulus, The Army and the Radical Left in Turkey: Military Coups, Socialist Revolution and Kemalism, I.B.Tauris, 2011, s. 87, 89–90, ISBN 978-1848854840.