Bazylika kolegiacka Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku
Bazylika kolegiacka Zwiastowania NMP w Pułtusku została ufundowana przez biskupa płockiego Pawła Giżyckiego w 1449. Od tego czasu jest drugą w hierarchii świątynią w diecezji płockiej po katedrze płockiej.
 nr rej. A-76 z dnia 20 stycznia 1959[1]
| |
| bazylika mniejsza, kolegiata kościół parafialny | |
 widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Parafia | |
| Wezwanie | |
Położenie na mapie Pułtuska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego  | |
Położenie na mapie gminy Pułtusk  | |
 52°42′26,676″N 21°05′18,383″E/52,707410 21,088440
| |
| Strona internetowa | |
Historia i architektura
edytujPoczątkowo świątynia była jednonawowa, obecnie trzynawowa. Największe zmiany w kościele zaszły w XVI wieku po 1546 r.[2] za sprawą Jana Baptysty z Wenecji, który zbudował m.in. sklepienie zdobione polichromią, kaplicę grobową fundatora przebudowy biskupa Andrzeja Noskowskiego (obecnie kaplica Najświętszego Sakramentu). Odkryte w 1994 renesansowe polichromie na sklepieniu podniosły rangę bazyliki jako zabytku, a hasło sklepienie pułtuskie weszło do historii sztuki.
W bazylice znajduje się ołtarz główny pw. Zwiastowania NMP z XVII wieku, 14 ołtarzy bocznych i posoborowy stół eucharystyczny. W kaplicy Najświętszego Sakramentu znajduje się cenny obraz Opłakiwanie z 1559 na podstawie Piety Michała Anioła.
Do najstarszych zabytków złotnictwa znajdujących się w kolegiacie można zaliczyć: monstrancję wieżyczkową i relikwiarz Krzyża Świętego z ok. 1450, kielichy gotyckie, z których najstarszy datowany jest na 1470–1480.
Ponadto obejrzeć tam można renesansowy nagrobek biskupa Noskowskiego z 1561 zapewne projektu Jana Marii Padovano, oraz płyty nagrobne innych biskupów z XV i XVI wieku, m.in. fundatora kolegiaty Pawła Giżyckiego z 1463.
W 1975 papież Paweł VI nadał kolegiacie tytuł bazyliki mniejszej.
W 2018 r. bazylika pułtuska została wpisana na listę pomników historii w ramach akcji "100 Pomników Historii na stulecie odzyskania niepodległości"[3].
Galeria
edytuj-
Nawa główna bazyliki -
Sklepienie -
Kościół na litografii z ok. 1827–1830
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Pułtusk - kolegiata pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2022-09-01] (pol.).
- ↑ 100 Pomników Historii na 100-lecie odzyskania niepodległości MKiDN - 2018 [online] [dostęp 2019-02-20] (pol.).