Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętych Cyryla i Metodego w Velehradzie
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętych Cyryla i Metodego (cz. Bazilika Nanebevzetí Panny Marie a svatého Cyrila a Metoděje) – barokowa[1], rzymskokatolicka bazylika mniejsza w czeskiej gminie Velehrad. Wchodzi w skład dawnego klasztoru cystersów, obecnie należącego do jezuitów. Największy barokowy kościół w Czechach[2].
kościół parafialny, bazylika mniejsza | |||||||||||||||||
Widok na bazylikę z północnego zachodu | |||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||
Wezwanie |
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i śś. Cyryla i Metodego | ||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Czech | |||||||||||||||||
Położenie na mapie kraju zlińskiego | |||||||||||||||||
49°06′12,6″N 17°23′43,3″E/49,103500 17,395361 |
Historia
edytujVelehradzki klasztor założono na początku XIII wieku. Był pierwszym ośrodkiem cystersów na Morawach. Powstał romański budynek klasztorny z nielicznymi elementami francuskiego gotyku. Klasztor ufundowali margrabia morawski Władysław III Henryk oraz biskup ołomuniecki Robert. W obiektach klasztornych odbywał się kult świętych Cyryla i Metodego, dzięki któremu stał się celem pielgrzymek[1].
Budynek klasztoru został poważnie zniszczony podczas wojen husyckich. Odbudowany kompleks spłonął w 1681[3]. Obecny budynek powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Cesarz Józef II Habsburg zlikwidował placówkę zakonną w Velehradzie. W 1890 zabudowania klasztorne przeszły w ręce jezuitów[4]. W 1927 roku papież Pius XI podniósł kościół klasztorny do rangi bazyliki mniejszej[1]. W latach 2012–2013 odrestaurowano oraz przeprowadzono prace konserwatorskie elewacji kościoła[3].
Architektura i wyposażenie
edytujBazylika jest długa na 86 metrów[3], jednonawowa, z rzędem kaplic bocznych po obu jej stronach. W skrzyżowaniu naw znajduje się kopuła, której dach zwieńczony jest sygnaturką. W neobarokowym, XIX-wiecznym ołtarzu głównym[5] znajduje się obraz Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny pędzla Ignáca Raaba. Po bokach tzw. dużego ołtarza umiejscowione są figury świętych Piotra i Pawła oraz Cyryla i Metodego[1].
Dzwony
edytujBazylika ma 6 dzwonów[6]:
Imię | Data odlania | Waga | Średnica |
---|---|---|---|
śś. Józef i Teresa | 1738 | 5300 kg | 2 m |
śś. Jan Ewangelista i Jan Chrzciciel | 1738 | 2500 kg | 1,5 m |
śś. Prokop i Florian | 1738 | 1500 kg | 1,2 m |
Maryja Dziewica | II poł. XX w. | 330 kg | 0,8 m |
śś. Benedykt i Bernard | 1719 | 185 kg | 0,65 m |
śś. Cyryl i Metody | 1719 | 90 kg | 0,5 m |
Galeria
edytuj-
Wnętrze
-
Figury śś. Cyryla i Metodego
-
Figury śś. Piotra i Pawła
-
Ołtarz boczny w transepcie
-
Dzwon śś. Józefa i Teresy
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Velehrad, Bazilika Nanebevzetí Panny Marie a sv. Cyrila a Metoděje, Velehrad - Východní Morava [online], www.vychodni-morava.cz [dostęp 2021-04-30] .
- ↑ Bazilika Nanebevzetí Panny Marie a sv. Cyrila a Metoděje ve Velehradě - největší barokní chrám v České republice [online], www.kudyznudy.cz [dostęp 2021-04-30] .
- ↑ a b c Bazilika Nanebevzetí Panny Marie a sv. Cyrila a Metoděje Velehrad [online] [dostęp 2021-04-30] (cz.).
- ↑ Velehrad, bazylika Wniebowzięcia NMP i śś. Cyryla i Metodego [online], www.zabytkowekoscioly.net [dostęp 2021-04-30] .
- ↑ Poutnímu areálu Velehrad ve Zlínském kraji se přezdívá Klenot moravského baroka [online], Region, 7 marca 2020 [dostęp 2021-04-30] (cz.).
- ↑ velehradské zvony :: Velehradsti-zvonici [online], velehradsti-zvonici.webnode.cz [dostęp 2021-04-30] (cz.).