Bazylika św. Mikołaja w Trnawie

Bazylika św. Mikołaja (słow. Bazilika svätého Mikuláša, znana również jako Dóm svätého Mikuláša czy Hrubý kostol) – gotycka świątynia rzymskokatolicka znajdująca się w słowackim mieście Trnawa. Dawny kościół farny, w latach 1543–1820 siedziba archidiecezji ostrzyhomskiej, od 2008 roku bazylika mniejsza.

Bazylika św. Mikołaja

Bazilika svätého Mikuláša

kościół farny, sanktuarium, bazylika mniejsza
Widok z północnego wschodu
Państwo	Słowacja
Kraj	trnawski
Miejscowość	Trnawa
Adres	Námestie svätého Mikuláša 385/1, 917 01 Trnava
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki (łaciński)
Archidiecezja	trnawska
bazylika mniejsza • nadający tytuł	od 24 października 2008 Benedykt XVI
Wezwanie	św. Mikołaja
Wspomnienie liturgiczne	6 grudnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1380 Data zakończenia budowy 1421 Ważniejsze przebudowy 1562–1587 1618–1630 1739–1741
Dane świątyni Styl gotycki Świątynia • długość • szerokość 60 m 31 m Wieża kościelna • liczba wież 2 Liczba naw 3 Nawa główna • wysokość 18 m Dzwonnica • nazwa dzwonu zwarty Štefan, Barbora, Mikuláš
Położenie na mapie kraju trnawskiego Bazylika św. Mikołaja
Położenie na mapie Słowacji Bazylika św. Mikołaja
48°22′45″N 17°35′30″E

Historia

W XI wieku w miejscu dzisiejszej bazyliki stał romański kościół. Wskutek rozrastania się miasta w 1380 roku podjęto decyzję o budowie nowej świątyni, którą ukończono w roku 1421. W roku 1543 została siedzibą archidiecezji ostrzyhomskiej z powodu zagrożenia dotychczasowej siedziby najazdami tureckimi, miano archikatedry nosiła do 1820 roku. Pierwotnie posiadała jedną wieżę, podczas gruntownej przebudowy w latach 1562–1567 powstały dwie wieże o nierównych wysokościach – zrównano je po pożarze z 1676 roku. W latach 1618–1630 wzniesiono barokowe kaplice boczne, a w latach 1739–1741 – kaplicę Matki Bożej Trnawskiej. W latach 1900–1905 zainstalowano nowe witraże i odmalowano ściany nawy głównej i prezbiterium. Po uzyskaniu niepodległości przez Czechosłowację w 1918 roku świątynię ustanowiono siedzibą administratury apostolskiej, po erygowaniu archidiecezji trnawskiej w 1977 tytuł archikatedry uzyskał kościół św. Jana Chrzciciela. 24 października 2008 papież Benedykt XVI wyniósł kościół do godności bazyliki mniejszej.

Architektura i wyposażenie

Świątynia gotycka, trójnawowa, o układzie bazylikowym. Ma długość 60 m, szerokość 31 m, a nawa ma wysokość 18 m. Posiada dwuwieżową fasadę. W kruchcie nawy można podziwiać gotyckie freski z końca XV wieku. Najstarszy ołtarz, poświęcony Wszystkim Świętym, pochodzi z 1635 roku. Ołtarz główny z 1814 roku i wyposażenie prezbiterium reprezentują styl klasycystyczny. Obie wieże są zwieńczone rzeźbami kogutów, nawiązujących do herbu związanego z miastem kapitana Pavla Hollégo. Pod wieżą północną ulokowano kaplicę św. Michała Archanioła, a pod południową – Boskiego Serca Jezusowego. Od północy do nawy dostawione są cztery kaplice boczne: Świętego Krzyża, św. Jana Nepomucena, Matki Bożej Trnawskiej i św. Elżbiety, a do południowej – trzy: św. Jana Chrzciciela, Bożego Ciała i św. Doroty. W kaplicy Matki Bożej Trnawskiej przechowywany jest obraz Madonny, będący celem pielgrzymek. Małe organy, ustawione przy ołtarzu, wykonał w roku 1783 Valentin Arnold, co czyni je najstarszymi organami w mieście. Organy na emporze powstały na początku wieku XX w warsztacie Rieger Orgelbau. W południowej wieży zawieszone są trzy dzwony – Štefan z 1569 roku, Barbora z 1569, przelana w 1874, i Mikuláš z 1583; wszystkie trzy instrumenty wyremontowano w 2008 roku.

Galeria

• 
  Fasada
• 
  Widok z północy
• 
  Absyda
• 
  Kaplica Matki Bożej Trnawskiej od zewnątrz
• 
  Wnętrze nawy głównej
• 
  Wnętrze kaplicy Matki Bożej Trnawskiej
• 
  Ambona
• 
  Organy