Batolit — wielka intruzja magmowa ciągnąca się w dół do nieznanej głębokości. Jej górna powierzchnia przecina skały niezgodnie z ich warstwowaniem. W postaci batolitu występują głównie granity oraz granodioryty, często zawierając w sobie wtopione kawałki skał z otoczenia intruzji (tzw. ksenolity). Często także w batolitach leżą złoża rud. Skały w otoczeniu batolitów często są silnie przeobrażone i pokryte apofizami. Niekiedy na obszarze dawnych tarczy kontynentalnych, np. w Kanadzie czy Brazylii, batolity zajmują setki tysięcy km²; w Polsce przykładem jest masyw Tatr Wysokich. Batolity zajmujące do 20 km² nazywane są pniami magmowymi[1].

Góra Half Dome, granitowy monolit w Parku Narodowym Yosemite i fragment gór Sierra Nevada – powstałe w wyniku intruzji batolitowej

Jest to najważniejszy w geologii typ intruzji[2].

Przypisy

edytuj
  1. praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 1. A-F. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 223.
  2. Edward Passendorfer: Zarys nauk geologicznych. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1968.