Bart Staszewski

polski reżyser, działacz społeczny, aktywista LGBT

Bart Staszewski, właśc. Bartosz Staszewski (ur. 23 września 1990 w Malmö) – polski reżyser, działacz społeczny oraz aktywista LGBT[1]. Współzałożyciel stowarzyszenia Marsz Równości w Lublinie oraz Miłość Nie Wyklucza, a także twórca filmu dokumentalnego Artykuł osiemnasty (2017).

Bart Staszewski
Bartosz Staszewski
Ilustracja
Bart Staszewski podczas wręczenia nagrody Tolerantii w Szwajcarii (2019)
Data i miejsce urodzenia

23 września 1990
Malmö

Zawód, zajęcie

reżyser, działacz społeczny

Narodowość

polska

Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Urodził się w 1990 w Malmö, w rodzinie polskich imigrantów. W wieku siedmiu lat wyjechał z rodziną do Polski, do Lublina, gdzie mieszkał do 20. roku życia. Potem przeniósł się do Warszawy[2], gdzie nawiązał współpracę z grupą Miłość nie wyklucza, która w 2013 sformalizowała się jako stowarzyszenie. Staszewski jest jednym z założycieli tego stowarzyszenia i nadal jest z nim związany[3].

W tym samym okresie zadebiutował jako reżyser, scenarzysta, producent i autor zdjęć filmu dokumentalnego Tableciarze (2014), opowiadającego o imigrantach, którzy w okresie stanu wojennego w Polsce wyjechali do Szwecji[4]. Film był pokazywany na Krakowskim Festiwalu Filmowym, Festiwalu Filmowym w Bagdadzie i festiwalu Festiwal Filmów Dokumentalnych w Igławie. Na Festiwalu Filmów Emigracyjnych Emigra Bartosz Staszewski uzyskał indywidualną nagrodę za debiut dokumentalny[5]. Jest także autorem zdjęć do filmu dokumentalnego Kopciuszek (2016) w reżyserii Magdaleny Sienickiej[6].

Rozpoznawalność przyniósł mu kolejny autorski dokument Artykuł osiemnasty (2017), przedstawiający historię nieudanego wprowadzania w Polsce związków partnerskich oraz stan debaty publicznej w kwestii praw społeczności osób LGBT w Polsce. Film już w trakcie produkcji budził kontrowersje[7]. Krótkie fragmenty wywiadów wrzucane do internetu przyczyniły się do olbrzymiej promocji projektu zarówno w Polsce, jak i za granicą[8][9][10][11][12].

Od października 2019 do października 2020 był dziennikarzem i publicystą internetowej rozgłośni Halo.Radio, w której współprowadził wraz z Emilią Wiśniewską autorski program poświęcony m.in. tematyce LGBT[13][14].

We wrześniu 2020 został wybrany przez Obama Foundation do udziału w Programie Liderzy: Europa 2020 jako jeden z 35 wschodzących liderów działających w sektorze publicznym, pozarządowym lub prywatnym na rzecz dobra wspólnego[15][16]. W grudniu 2020 został umieszczony przez magazyn Bloomberg Businesswek na liście "Ones to Watch" 2020 powiązanej z listą Bloomberg 50. W lutym 2021 jego nazwisko znalazło się na liście Time 100 Next 2021 – stu najbardziej wpływowych ludzi kształtujących przyszłość, publikowanej przez amerykański magazyn Time[17][18][19].

Aktywizm

edytuj

Działalność na rzecz osób LGBT

edytuj

I Marsz Równości w Lublinie

edytuj
 
Pierwszy marsz równości w Lublinie

W 2018 Staszewski był formalnym organizatorem I Marszu Równości w Lublinie. Na 5 dni przed marszem, 8 października, prezydent Lublina Krzysztof Żuk zakazał zarówno marszu równości, jak i zapowiedzianych wobec niego kontrmanifestacji, powołując się na art. 14 ust. 2 ustawy Prawo o zgromadzeniach, który pozwala na zakazanie zgromadzenia publicznego z uwagi na zagrożenie życia, zdrowia lub mienia w znacznych rozmiarach[20]. Sąd apelacyjny uchylił decyzję prezydenta o zakazie marszu równości[21].

24 września 2018 wojewoda lubelski Przemysław Czarnek zamieścił na swoim kanale w serwisie YouTube film, w którym wypowiedział się negatywnie na temat organizowanego przez Staszewskiego Marszu Równości i apelował, by nie promować „zboczeń, dewiacji, wynaturzeń”[22]. W podobnym tonie wypowiedział się lubelski radny PiS Tomasz Pitucha, który zarzucił organizatorom marszu równości promowanie pedofilii[23][24].

W październiku 2018 Bartosz Staszewski zarzucił im zniesławienie i złożył prywatne akty oskarżenia przeciwko wojewodzie lubelskiemu oraz radnemu. Sądy pierwszej i drugiej instancji nie uznały tłumaczeń Tomasza Pituchy, że jego wypowiedź nie była adresowana do konkretnej osoby (organizatora), przyznając rację Staszewskiemu. Sąd odwoławczy prawomocnie nakazał radnemu zapłacenie 5 tysięcy złotych na rzecz stowarzyszenia Marsz Równości w Lublinie[25]. 9 maja 2019 na skutek ugody między stronami postępowanie przeciwko wojewodzie zostało umorzone. Przemysław Czarnek zamieścił na swoim koncie na Facebooku przeprosiny wobec osób, które obraził swoją wypowiedzią[26].

W kwietniu 2019 grupa organizująca marsz w Lublinie powołała Stowarzyszenie Marsz Równości w Lublinie, którego celem jest działanie na rzecz społeczności LGBT w Lublinie i województwie lubelskim, w tym organizacja marszu równości[27]. Staszewski był w zarządzie tej organizacji do jesieni 2021.

II Marsz Równości w Lublinie

edytuj

24 września 2019 prezydent miasta Lublin Krzysztof Żuk wydał zakaz organizacji planowanego na 28 września II Marszu Równości w Lublinie[28]. Staszewski, jako organizator marszu, odwołał się od jego decyzji do sądu, który dwa dni później uchylił decyzję o zakazie[29].

Tęczowa flaga z orłem

edytuj
 
Bartosz Staszewski (po lewej) niosący tęczową flagę z orłem podczas marszu równości w Częstochowie, 2018 r.
 
Tęczowa Flaga Polski

Podczas częstochowskiego marszu równości w 2018 Bartosz Staszewski został wylegitymowany z powodu niesienia flagi z symbolem białego orła na tęczowym tle. Zdaniem środowisk konserwatywnych i prawicowych przedstawienie takie stanowiło znieważenie symboli państwowych z art. 137 § 1 Kodeksu karnego, a ówczesny Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Joachim Brudziński zarzucił Staszewskiemu „profanację symboli narodowych”[30][31]. Działania Brudzińskiego wywołały protesty społeczności LGBT pod hasłem „Tęcza nie obraża”, w tym apel podpisany przez ponad 10 tysięcy osób[32] i pikietę pod gmachem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji[33]. W sprawie tej wpłynęło zawiadomienie do prokuratury, ta jednak odmówiła wszczęcia śledztwa z uwagi na brak znamion czynu zabronionego[34].

Sprawa ta spopularyzowała tę wersję flagi wśród społeczności LGBT[35], co skutkowało m.in. innymi sprawami przeciwko osobom noszącym takie flagi lub koszulki z symbolem białego orła na tęczowym tle. Żadna z tych spraw nie skończyła się postawieniem zarzutów czy ukaraniem tych osób, w każdej z nich uznano, że połączenie symbolu białego orła z tęczą nie jest znieważeniem symboli państwowych[36][37][38][39].

13 lipca 2019 po marszu równości w Kielcach za tęczową flagę z orłem Staszewski oraz Karol Opic zostali zatrzymani przez policję pod zarzutem znieważenia symboli państwowych. Odmówili wylegitymowania się i zostali przewiezieni na komendę. Sąd, rozpatrując zażalenia na zatrzymanie, uznał, że nie istniało uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa, a zatem zgodnie z prawem nie było podstaw do zatrzymania. Dodatkowo sąd wskazał, że "jest faktem powszechnie znanym, że kolory tęczy przez osoby utożsamiające się ze społecznością LGBT są wykorzystane w celu zamanifestowania swojej przynależności do społeczności LGBT, a nie w celu szkalowania czy znieważania”[40]. Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie znieważenia symboli państwowych, ale po kilku miesiącach umorzyła postępowanie, uznając, że do przestępstwa nie doszło[41]. W tej sprawie, w odrębnym postępowaniu, Sąd Okręgowy w Kielcach przyznał też obu niesłusznie zatrzymanym zadośćuczynienie w wysokości 3 tys. zł[42].

Sprzeciw wobec naklejek Gazety Polskiej

edytuj

24 lipca 2019 konserwatywny tygodnik Gazeta Polska dołączył do wydania gazety naklejki „Strefa wolna od LGBT[43][44][45]. W reakcji na to działanie został złożony przez Staszewskiego pozew o naruszenie dóbr osobistych przeciwko gazecie wraz z wnioskiem o wycofanie naklejek[46]. Sąd Okręgowy w Warszawie nakazał wstrzymanie dystrybucji naklejek do czasu rozpatrzenia sprawy przez sąd[47][48][49]. Sprawa ta jest nadal w toku.

Projekt „Strefy wolne od LGBT”

edytuj
 
Jedno ze zdjęć zrobionych w ramach projektu „Strefy wolne od LGBT” przez Staszewskiego

W odpowiedzi na dyskryminujące uchwały samorządów[50][51][52][53][54][55], które ogłosiły się strefami wolnymi od „ideologii LGBT”, Staszewski realizuje projekt fotograficzny[56][57], w ramach którego robi zdjęcia znaków oznaczających wjazd do miejscowości z dołączonym do nich, przygotowanym na potrzeby akcji, znakiem „Strefa wolna od LGBT” nawiązującym wyglądem do prawdziwych znaków drogowych. Na niektórych zdjęciach portretuje dodatkowo na jego tle osoby LGBT, które mieszkają na terenie danej „strefy”[58][59][60]. Akcja spotkała się z szerokim odbiorem wśród polskich i zagranicznych mediów, pisały o niej m.in. Die Zeit[61], Frankfurter Allgemeine Zeitung[62] czy Le Monde[63], wywołując ogólnoeuropejską debatę na ten temat[64]. Nagłośnienie istnienia uchwał samorządowych doprowadziło m.in. do zerwania współpracy między kilkoma wprowadzającymi uchwałę polskimi miastami a ich europejskimi partnerami[65][66].

W 2020 zdjęcia z projektu były pokazywane w ramach zbiorowej wystawy „Jesteśmy ludźmi” w lubelskiej Galerii Labirynt[67][68]. W marcu 2021 projekt był pokazywany na indywidualnej wystawie „Strefy” w Bydgoskim Centrum Sztuki[69][70].

Karol Sienkiewicz, pisząc o zdjęciach Staszewskiego w lutym 2020, a więc krótko po ich opublikowaniu w Internecie, wskazał, że z jednej strony zdjęcia te mogą wprowadzać w błąd, to jednak "to nieporozumienie dało tej akcji widoczność i wiralowy charakter. A jeśli ludzie się mylą i nie dziwią, to znaczy, że postawienie takich znaków jest możliwe". Uznał przy tym, że "akcję Staszewskiego potraktować należy jako bardziej aktywistyczną, a w mniejszym stopniu artystyczną, choć granica między sztuką i aktywizmem nie jest sztywno zdefiniowana. Zasugerował również, że "gdyby Staszewskiemu udało się pokazać projekt przeciw strefom wolnym od LGBT w galerii, nieporozumienia by nie nastąpiły lub łatwiej byłoby je skorygować. Wobec sztuki jesteśmy bardziej ostrożni"[71].

Z kolei Paweł Leszkowicz, w tekście towarzyszącym wystawie w Bydgoszczy, porównał projekt Staszewskiego do zdjęć Karoliny Breguły z kampanii Niech nas zobaczą z 2003, wskazując, że przejdą one do historii, "w podobny sposób opierając się na sile portretu i rejestrując kolejny etap walki o prawa LGBT. Jako dzieło sztuki należą do historii ludzkiej opresji i emancypacji, dlatego ich świadectwo zyskało taki międzynarodowy oddźwięk"[72].

Konsekwencje prawne
edytuj
  • Pozwy ze strony gmin:

22 września 2020 Reduta Dobrego Imienia poinformowała, że przy jej wsparciu finansowym i prawnym gmina Zakrzówek (woj. lubelskie) wystąpi z pozwem o ochronę dóbr osobistych przeciwko Staszewskiemu za publikację zdjęcia ze znakiem, zrobionego na wjeździe do Zakrzówka[73]. 30 września 2020 ogłoszono, że także gmina Tuszów Narodowy wystąpi z takim pozwem[74].

W grudniu 2020 kolejna gmina, gmina Niebylec, próbowała sądownie zakazać Staszewskiemu zrobienia zdjęcia i jego publikacji, jednak Sąd Okręgowy w Rzeszowie stwierdził, że nie ma podstaw, aby uznać, że działania Staszewskiego są bezprawne, a ujemny wizerunkowo skutek w postaci uznania gminy za nietolerancyjną nastąpił w konsekwencji przyjęcia uchwały. Zdaniem sądu jednostki gminy nie mogą 'po fakcie' wstydzić się podejmowanych przez siebie w przeszłości uchwał oraz dopiero wówczas ważyć ogólną opłacalność ich podjęcia[75]. W lutym 2021, po kolejnym wniosku o zabezpieczenie, Sąd Okręgowy w Rzeszowie nakazał na czas trwania procesu o naruszenie dóbr osobistych umieszczenie na stronach internetowych Staszewskiego, a także na jego profilach na Facebooku, Twitterze i Instagramie oświadczenia z informacją o toczącym się postępowaniu z powództwa Gminy Niebylec[76]. Sprawa zakończyła się wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2022 r., którym sąd oddalił powództwo gminy Niebylec, uznając, że Staszewski swoimi działaniami nie naruszył dóbr osobistych gminy[77].

Sprawy z powództwa gmin Zakrzówek i Tuszów Narodowy są nadal w toku.

  • Wykroczenia:

20 marca 2021 Sąd Rejonowy w Nowym Sączu uznał, że Bartosz Staszewski nie popełnił wykroczenia, umieszczając przy wjeździe do Łososiny Dolnej tablicę z napisem „Strefa wolna od LGBT”[78]. W analogicznych sprawach wyroki uniewinniające wydały: Sąd Rejonowy w Tarnowie (wyrok z 12 kwietnia 2021 w sprawie zdjęcia z Tuchowa)[79] oraz Sąd Rejonowy w Mielcu (wyrok z 15 kwietnia 2021 w sprawie zdjęcia z Tuszowa Narodowego)[80], a Sąd Rejonowy w Lubaczowie umorzył postępowanie (postanowienie z 5 maja 2021 w sprawie zdjęcia z Lubaczowa)[81].

 
Bart Staszewski demonstrujący przed ambasadą Rosji w sprawie rzezi w Buczy, kwiecień 2022

W październiku 2021 Bart Staszewski poinformował w mediach społecznościowych, że wszystkie śledztwa prowadzone przez policję w sprawie powieszenia przez niego tablic w ramach projektu „Strefy wolne od LGBT” zostały zakończone, większość zakończyła się odmową wszczęcia śledztwa przez policję[82].

Fundacja Basta

edytuj

W 2022 współzałożył Fundację Basta, której celem jest m.in. monitorowanie mediów pod kątem homofobicznych i transfobicznych treści. Fundacja złożyła do Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wnioski o wszczęcie z urzędu postępowania w sprawie kilkunastu audycji w radio i telewizji. Z uwagi na nierozpatrywanie tych wniosków Fundacja złożyła 6 skarg do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który w kolejnych wyrokach w każdej sprawie stwierdził bezczynność Przewodniczącego KRRiT i nakazał mu rozpatrzenie wniosków Fundacji[83][84]. Wyroki nie są prawomocne.

W lipcu 2023 Fundacja złożyła skargę do Komisji Europejskiej, w której zarzuca polskim władzom brak adekwatnych działań w odniesieniu do audycji zawierających treści nawołujące do przemocy lub nienawiści wobec osób ze społeczności LGBT+, co stanowi naruszenie art. 6 dyrektywy o usługach audiowizualnych, zobowiązującego państwa członkowskie do zwalczania mowy nienawiści m.in. z powodu orientacji seksualnej i płci[85][86][87].

Działalność w innych kwestiach

edytuj

W 2018 Staszewskiemu został wytoczony proces o naruszenie dóbr osobistych, w tym prawa do prywatności, poprzez ujawnienie wizerunku w związku z publikacją filmu z jednego z protestów przeciwko wycince Puszczy Białowieskiej w 2017. Powodem był uczestniczący w interwencji komendant Straży Leśnej, którego wizerunek znalazł się w opublikowanym materiale. Wsparcie Staszewskiemu udzieliła wtedy Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Powództwo zostało w całości oddalone przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku, który uzasadnił swoją decyzję uznaniem funkcji kontrolnej prywatnych, dokumentacyjnych materiałów wobec działań władzy państwowej i jej organów[88].

Kontrowersje

edytuj

Kontrowersje wzbudziły wpisy Barta Staszewskiego na portalu Twitter dotyczące powołanego w 2021 r. rzecznika MSZ Łukasza Jasiny. Staszewski odnosił się do informacji o homoseksualnej orientacji nowego rzecznika i zarzucał mu hipokryzję, jeśli te informacje są prawdziwe[89][90][91] Kontrowersje dotyczące wypowiedzi Barta Staszewskiego o Łukaszu Jasinie omawiane były również w mediach środowisk LGBT[92][90].

Filmografia

edytuj
  • 2014: film dokumentalny Tableciarze – reżyseria, scenariusz, zdjęcia
  • 2015: film dokumentalny Kopciuszek (reż. Magdalena Sienicka) – zdjęcia
  • 2017: film dokumentalny Artykuł osiemnasty – reżyseria, scenariusz, zdjęcia

Nagrody i wyróżnienia

edytuj
  • Nagroda za debiut dokumentalny na Festiwalu Filmowym Emigra 2015
  • Europejska Nagroda Tolerancji 2019 w „uznaniu dla jego uporu i konsekwencji w działaniu”[93][94]
  • LGBT+ Diamonds Awards 2020 - Inicjatywa roku wspierająca osoby LGBT+[95]

Przypisy

edytuj
  1. Alfabet Buntu – Bart Staszewski [online], Archiwum Osiatyńskiego [dostęp 2020-07-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-16] (pol.).
  2. Małgorzata Domagała, Urodził się w Szwecji, kręci filmy, jest gejem. Dziś Bartosz Staszewski spotka się z Andrzejem Dudą [online], lublin.wyborcza.pl, 17 czerwca 2020 [dostęp 2021-04-10].
  3. Zespół [online], Miłość Nie Wyklucza [dostęp 2021-04-10] (pol.).
  4. Tableciarze [online], filmpolski.pl [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  5. Bartosz Staszewski [online], filmpolski.pl [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  6. Kopciuszek [online], filmpolski.pl [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  7. „Artykuł 18”. Głośny film wchodzi na ekrany kin. Odbierze argumenty obrońcom małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny?. Wyborcza.pl. [dostęp 2017-11-17].
  8. Polski ksiądz w Rzymie: Jestem gejem. Watykan: Musi opuścić miejsce pracy. Newsweek.pl. [dostęp 2017-12-02].
  9. Kolejna odsłona „Artykułu osiemnastego”. Ks. Charamsa: Kościół nie zrozumiał znaku czasu. Homoseksualiści potrzebują szacunku, tak jak kiedyś kobiety. Gazeta.pl. [dostęp 2017-12-02].
  10. Prof. Lew-Starowicz przeprasza gejów za leczenie elektrowstrząsami. Wyborcza.pl. [dostęp 2017-12-02].
  11. Prof. Lew-Starowicz przeprasza gejów za „leczenie elektrowstrząsami”. naTemat.pl. [dostęp 2017-12-02].
  12. Lew-Starowicz przeprasza gejów za próby ‘leczenia’ ich elektrowstrząsami. tokfm.pl. [dostęp 2017-11-17].
  13. Bart Staszewski – Halo.Radio [online] [dostęp 2020-08-17] (pol.).
  14. Zła sytuacja finansowa Halo.Radia. 'Realizujemy format niszowy' [online], wirtualnemedia.pl [dostęp 2020-10-24] (pol.).
  15. Wojciech Karpieszuk, Polski aktywista LGBT w prestiżowym programie Fundacji Obamy [online], warszawa.wyborcza.pl, 3 września 2020 [dostęp 2021-02-21].
  16. "Czuję się odpowiedzialny, by działać na rzecz lepszej Polski, w której wszystkie osoby LGBT będą szanowane" [online], TVN24 [dostęp 2021-02-21] (pol.).
  17. 2021 TIME100 Next: Bart Staszewski [online], Time [dostęp 2021-02-21].
  18. Czuję się doceniony i zabezpieczony przed władzą – Staszewski o spotkaniu z Obamą i wyróżnieniu przez "Time" [online], Noizz, 18 lutego 2021 [dostęp 2021-02-21] (pol.).
  19. Bart Staszewski wyróżniony przez magazyn "Time" [online], TVN24 [dostęp 2021-02-21] (pol.).
  20. AG, Marsz Równości w Lublinie. Prezydent Krzysztof Żuk zakazał marszu i kontrmanifestacji, Kurier Lubelski, 9 października 2018.
  21. Tęczowy pochód przejdzie w Lublinie, Rzeczpospolita, 13 października 2018.
  22. Jacek Szydłowski, „Nie promujmy zboczeń, dewiacji, wynaturzeń”. Wojewoda nie odpowie za swoje słowa, Dziennik Wschodni, 6 listopada 2018.
  23. Dziennik Wschodni, "Marsz promuje homoseksualizm i pedofilię". Lubelski radny PiS nie chce przeprosić za te słowa [online], Dziennik Wschodni [dostęp 2020-10-08] (pol.).
  24. Radni PiS i wojewoda: Zakazać Marszu Równości w Lublinie. "Promuje pedofilię", łamie Konstytucję i zapisy katechizmu [online], oko.press [dostęp 2020-10-08].
  25. Jacek Szydłowski, Radny PiS Tomasz Pitucha musi zapłacić 5 tys. złotych na Marsz Równości w Lublinie. Wyrok utrzymany, Dziennik Wschodni, 5 grudnia 2019.
  26. Wojewoda lubelski Przemysław Czarnek przeprosi organizatora Marszu Równości [online], Dziennik Wschodni [dostęp 2021-02-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-09] (pol.).
  27. STOWARZYSZENIE MARSZ RÓWNOŚCI W LUBLINIE [online], rejestr.io [dostęp 2021-02-23].
  28. Sebastian Białach, Prezydent Lublina zakał Marszu Równości, Onet.pl, 24 września 2019.
  29. Sebastian Białach, Marsz Równości 2019. Sąd uchylił zakaz prezydenta Lublina, Onet.pl, 26 września 2019.
  30. Dominik Puchała: Tęczowa Matka Boska, Orzeł i Polka Walcząca: Emancypacyjne wykorzystywanie symboliki grup większościowych w Polsce. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, 2020, s. 52–54. ISBN 978-83-66615-97-7.
  31. Biały orzeł na tęczowym tle. Minister Brudziński zarzuca „profanację” symboli narodowych. TVN24, 8 lipca 2018. [dostęp 2019-09-23]. (pol.).
  32. Panie Brudziński, tęcza nie obraża! [online], dzialaj.akcjademokracja.pl [dostęp 2020-05-22] (pol.).
  33. Tęczowa pikieta pod MSWiA. „Brudziński, tęcza nie obraża!” [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2020-05-22].
  34. Gazeta.pl: Tęczowy orzeł to nie profanacja symboli narodowych. Prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa. Agora (przedsiębiorstwo), 2018-09-04. [dostęp 2019-10-28]. (pol.).
  35. Tęcza nie obraża? „Dzięki fobiom Brudzińskiego flaga dotarła do szerszej publiczności” [WYWIAD] [online], gazetaprawna.pl [dostęp 2020-05-22].
  36. Kajetan Kurkiewicz, Prokuratura w Poznaniu nie będzie ścigać za tęczowego orła [online], poznan.wyborcza.pl, 4 września 2018 [dostęp 2020-05-22].
  37. Remigiusz Jaskot, Prokuratura zbadała tęczowego orła. Zła wiadomość dla homofobów [online], bydgoszcz.wyborcza.pl, 19 marca 2019 [dostęp 2020-05-22].
  38. Kielce: prokuratura umorzyła śledztwo w sprawie orła na tęczowym tle [online], queer.pl [dostęp 2020-05-22] (pol.).
  39. Czy tęczowy orzeł to profanacja symboli narodowych? Jest decyzja prokuratury [online], queer.pl [dostęp 2020-05-22] (pol.).
  40. Grzegorz Walczak, Po marszu równości w Kielcach. Aktywiści wygrali z policją. Nie mieli prawa ich zatrzymać [online], kielce.wyborcza.pl, 18 grudnia 2019 [dostęp 2021-01-27].
  41. Grzegorz Walczak, Przestępstwa na Marszu Równości w Kielcach nie było. Flaga z tęczowym godłem nie znieważa symboli [online], kielce.wyborcza.pl, 21 listopada 2019 [dostęp 2021-01-27].
  42. Grzegorz Walczak, Zadośćuczynienie za niesłuszne zatrzymanie podczas marszu równości. "Pieniądze nie zwrócą mi godności" [online], kielce.wyborcza.pl, 14 lipca 2020 [dostęp 2021-01-27].
  43. Brońmy wolności i prawdziwej tolerancji! Nie dla ideologii LGBT. „Gazeta Polska”. 30, s. 1, 2019-07-24. ISSN 1230-4581. 
  44. Polish paper to issue ‘LGBT-free zone’ stickers, „BBC News”, 18 lipca 2019 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
  45. Tracey Shelton, 'A threat to Polish identity’: Polish publication distributes ‘LGBT-free zone’ stickers [online], ABC News, 24 lipca 2019 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
  46. TW, Sąd nakazał „Gazecie Polskiej” wycofać naklejki przeciw LGBT. Sakiewicz: mamy na to tydzień, Wirtualne Media, 26 lipca 2019.
  47. Human Rights Watch | 350 Fifth Avenue, 34th Floor | New York, NY 10118-3299 USA | t 1.212.290.4700, Polish Court Rebukes “LGBT-Free Zone” Stickers [online], Human Rights Watch, 1 sierpnia 2019 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
  48. Polish court bans ‘LGBT-free zone’ sticker, „BBC News”, 25 lipca 2019 [dostęp 2020-02-06] (ang.).
  49. Sąd zajął się naklejką „Strefa wolna od LGBT”. Nakaz wycofania z dystrybucji [online], TVN24 [dostęp 2020-02-06].
  50. Parlament Europejski, Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie dyskryminacji osób LGBTI i nawoływania do nienawiści do nich w sferze publicznej, w tym stref wolnych od LGBTI, europarl.europa.eu, Bruksela, 11 marca 2021 [dostęp 2021-03-17], Cytat: mając na uwadze, że uchwały te bezpośrednio i pośrednio dyskryminują osoby LGBTIQ (pol.).
  51. Parlament Europejski, Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie dyskryminacji osób LGBTI i nawoływania do nienawiści do nich w sferze publicznej, w tym stref wolnych od LGBTI [online], europarl.europa.eu, 18 grudnia 2019 [dostęp 2021-03-17], Cytat: mając na uwadze, że od początku 2019 r. ponad 80 samorządów w Polsce przyjęło uchwały, w których oświadczają, że są wolne od „ideologii LGBT”, lub zatwierdziło Samorządową Kartę Praw Rodzin lub jej najważniejsze przepisy, które dyskryminują w szczególności rodziny niepełne i rodziny LGBTI (pol.).
  52. Parlament Europejski, Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 września 2020 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie stwierdzenia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez Rzeczpospolitą Polską zasady praworządności [online], europarl.europa.eu, 17 września 2020 [dostęp 2021-03-17], Cytat: ogłoszenie w Polsce stref wolnych od tzw. ideologii LGBT i uchwalenie Samorządowej Karty Praw Rodzin, która stanowi przejaw dyskryminacji zwłaszcza rodzin z jednym rodzicem i rodzin LGBTI (pol.).
  53. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, VIII SA/Wa 42/20 – Wyrok WSA w Warszawie z 2020-07-15 [online], orzeczenia.nsa.gov.pl, 15 lipca 2020 [dostęp 2021-03-17], Cytat: Należy zgodzić ze skarżącym, iż zaskarżona uchwała narusza zakaz dyskryminacji wynikający z art. 32 ust.2 Konstytucji RP..
  54. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, III SA/Lu 7/20 – Wyrok WSA w Lublinie z 2020-08-06 [online], orzeczenia.nsa.gov.pl, 6 sierpnia 2020 [dostęp 2021-03-17], Cytat: posiada charakter dyskryminujący, poprzez: a) wykluczenie ze wspólnoty samorządowej oznaczonej ogólnie grupy osób określonej jako LGBT, a ściśle "ideologia LGBT".
  55. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, II SA/Ke 382/20 – Wyrok WSA w Kielcach z 2020-09-11 [online], orzeczenia.nsa.gov.pl, 11 września 2020 [dostęp 2021-03-17].
  56. Strefy Wolne od LGBT [online], strefywolneodlgbt.pl [dostęp 2020-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-21] (ang.).
  57. Emilia Dłużewska, Bart Staszewski: Polacy jako tacy nie są homofobami. To głównie problem polityków [online], wyborcza.pl, 15 marca 2021 [dostęp 2021-04-10].
  58. „Strefy wolne od LGBT” na Lubelszczyźnie. Te znaki szokują, ale to obowiązujące prawo [online], Noizz, 23 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-02] (pol.).
  59. n, Tablice „Strefy wolne od LGBT” na Lubelszczyźnie. Bo właśnie tu uchwalono szokujące prawo [online], national-geographic.pl [dostęp 2020-02-02] (pol.).
  60. Wielu uwierzyło, że tabliczki „strefa wolna od LGBT” przy wjazdach do miejscowości są prawdziwe. Skąd się wzięły? [online], Newsweek.pl [dostęp 2020-02-02] (pol.).
  61. Nina Monecke, Diese queeren Menschen leben in Polen in sogenannten LGBT-freien Zonen, Die Zeit, 31 stycznia 2020.
  62. FAZ o polskich strefach wolnych od LGBT, DW.
  63. Par Jean-Baptiste Chastand, Jakub Iwaniuk et Anne-Françoise Hivert, En Europe de l’Est, la guerre du genre est déclarée, Le Monde, 21 lutego 2020.
  64. Anton Ambroziak, Bart Staszewski pokazał "strefy wolne od LGBT" i wywołał wstrząs [online], oko.press, 24 stycznia 2020 [dostęp 2021-04-10].
  65. Francuska gmina zerwała partnerstwo z Tuchowem. Powodem uchwała „strefa wolna od LGBT”. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. [dostęp 2020-02-17].
  66. Maria Frankowska, Francuskie Douai zawiesza współpracę z Puławami za strefę anty LGBT. Mer: „Przemoc zaczyna się od słów” [online], oko.press, 2 marca 2020 [dostęp 2020-03-02].
  67. Jesteśmy ludźmi [online], Galeria Labirynt, 7 sierpnia 2020 [dostęp 2021-04-10] (pol.).
  68. „Jesteśmy ludźmi” w Galerii Labirynt [online], SZUM, 30 lipca 2020 [dostęp 2021-04-10] (pol.).
  69. „Strefy wolne od LGBT” w Bydgoskim Centrum Sztuki. Bart Staszewski zaprezentuje fotografie [online], bydgoszcz.wyborcza.pl, 15 marca 2021 [dostęp 2021-04-10].
  70. LGBT-owy artywizm [online], zwykłe życie, 12 marca 2021 [dostęp 2021-04-10] (pol.).
  71. Karol Sienkiewicz, Jestem ze strefy / Sztuka / dwutygodnik.com [online], dwutygodnik.com [dostęp 2021-04-10] (pol.).
  72. Paweł Leszkowicz, Strefy i obrazy odwagi [online], SZUM, 2 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-10] (pol.).
  73. Gmina Zakrzówek pozywa Barta Staszewskiego za akcję „Strefy wolne od LGBT” [online], Serwis Samorządowy PAP [dostęp 2020-09-21] (pol.).
  74. Pozew przeciwko twórcy akcji „Strefy wolne od LGBT”. Kolejna gmina walczy w sądzie [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2020-09-30].
  75. Aleksandra Kołodziejak, LGBT. Gmina Niebylec chciała, by sąd zakazał publikacji zdjęcia Barta Staszewskiego. "Przegrała z kretesem" [online], rzeszow.wyborcza.pl, 28 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-27].
  76. Sąd zdecydował. Gminie Niebylec przysługuje zabezpieczenie – Polityka i Społeczeństwo [online], portalsamorzadowy.pl, 10 lutego 2021 [dostęp 2021-03-21] (pol.).
  77. Bart Staszewski wygrywa z podkarpacką gminą w sprawie stref anty-LGBT. To pierwszy taki wyrok [online], TOK FM [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  78. Ewa Paluszkiewicz: Sąd w Nowym Sączu uznał, że Bart Staszewski nie popełnił wykroczenia. Fakty TVN, 2021-03-20. [dostęp 2021-03-21].
  79. Angelika Pitoń: Happening Barta Staszewskiego zgodny z prawem. Kolejny sąd uniewinnia aktywistę. wyborcza.pl, 12 kwietnia 2021. [dostęp 2021-04-12].
  80. Sąd Rejonowy w Mielcu: Bart Staszewski niewinny [online], korso.pl, 16 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-17].
  81. Sąd umorzył postępowanie ws. tablicy "Strefa wolna od LGBT". Staszewski o "pieniaczach z Ordo Iuris" [online], gazetapl [dostęp 2021-05-13] (pol.).
  82. Karolina Sarniewicz, Bart Staszewski wygrał wszystkie sprawy z policją za wieszanie tablic "Strefa wolna od LGBT" [online], warszawa.wyborcza.pl, 27 października 2021 [dostęp 2021-10-27].
  83. Fundacja Barta Staszewskiego kontra KRRiT. Sąd nakazał rozpatrzenie skarg na mowę nienawiści [online], www.wirtualnemedia.pl, 30 maja 2023 [dostęp 2023-09-07] (pol.).
  84. Wojewódzki Sąd Administracyjny kolejny raz stwierdził, że KRRiT narusza prawo [online], www.wirtualnemedia.pl, 3 lipca 2023 [dostęp 2023-09-07] (pol.).
  85. Fundacja Basta skarży bezczynność KRRiT do Komisji Europejskiej [online], www.wirtualnemedia.pl, 12 lipca 2023 [dostęp 2023-09-07] (pol.).
  86. Fundacja Barta Staszewskiego skarży Polskę do Komisji Europejskiej [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-09-07] (pol.).
  87. Jest skarga do Komisji Europejskiej za homofobię TVP [online], oko.press [dostęp 2023-09-07] (pol.).
  88. Karolina Kuszlewiczdata=2019-04-13, Umundurowany strażnik kontra reżyser. Czy można filmować działania strażników w Puszczy Białowieskiej?, Gazeta Prawna.
  89. Aktywista LGBT zarzuca rzecznikowi MSZ hipokryzję dot. homoseksualizmu. Wiceminister: ataki z nienawiści i nietolerancji [online], wirtualnemedia.pl [dostęp 2021-09-13] (pol.).
  90. a b Nowy rzecznik MSZ jest gejem? Prawicowe media zarzucają Bartowi Staszewskiemu... homofobię [online], queer.pl [dostęp 2021-09-13] (pol.).
  91. Aktywista LGBT Staszewski o urzędniku MSZ: Jeżeli jest gejem, to należy o tym mówić i to wyśmiewać [online], tvp.info, 3 września 2021 [dostęp 2021-09-13] (pol.).
  92. Tomasz Krawczyk, wyoutowany gej, były doradca PiS, poucza Barta Staszewskiego w sprawie rzecznika MSZ [online], queer.pl [dostęp 2021-09-13] (pol.).
  93. Sabine Hannakampf, European Tolerantia Awards 2019, Maenner, 6 października 2019.
  94. Nagroda Tolerancji 2019 dla Bartosza Staszewskiego, Lambda Warszawa [dostęp 2020-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-21].
  95. LGBT+ DIAMONDS AWARDS [online], LGBT+ DIAMONDS AWARDS [dostęp 2023-01-10] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj