Gorczycznik
Gorczycznik (Barbarea Aiton) – rodzaj roślin z rodziny kapustowatych obejmujący ok. 22[4]–28[5] gatunków roślin zasiedlających strefę umiarkowaną półkuli północnej. Największe zróżnicowanie gatunków występuje w południowej Europie i na Bliskim Wschodzie. Należą tu rośliny dwuletnie i byliny.
Morfologia (gorczycznik pospolity) | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
gorczycznik | ||
Nazwa systematyczna | |||
Barbarea Aiton Hortus Kew. ed. 2. 4: 109. Dec 1812 | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Barbarea vulgaris Aiton[3] | |||
Synonimy | |||
|
Niektóre gatunki są jadalne. Zwłaszcza pojawiające się wczesną wiosną rozety liści gorczycznika wiosennego spożywane są w postaci sałatek[6].
Rozmieszczenie geograficzne
edytujRodzaj ma centrum zróżnicowania w Europie i południowo-zachodniej części Azji. Dwa gatunki są endemitami Chin (B. taiwaniana i B. hongii)[7], jeden Tasmanii (B. australis)[8], a zasięg czterech gatunków obejmuje także Amerykę Północną (B. orthoceras, B. stricta, B. verna, B. vulgaris)[4].
- Gatunki flory Polski[9]
- gorczycznik pospolity Barbarea vulgaris W.T.Aiton – gatunek rodzimy
- gorczycznik pośredni Barbarea intermedia Boreau – antropofit zadomowiony
- gorczycznik prosty Barbarea stricta Andrz. – gatunek rodzimy
- gorczycznik wiosenny Barbarea verna (Mill.) Asch. – efemerofit
-
Gorczycznik pospolity Barbarea vulgaris
-
Gorczycznik pośredni Barbarea intermedia
-
Gorczycznik prosty Barbarea stricta
-
Gorczycznik wiosenny Barbarea verna
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Rośliny dwuletnie i byliny, czasem u nasady drewniejące, rzadko rośliny jednoroczne. Pędy nagie, rzadko rzadko owłosione, wzniesione prosto lub podnoszące się rozgałęzione w górnej części, często z łodygą bruzdowaną[4].
- Liście
- Przyziemne i łodygowe, całobrzegie, podzielone, rzadko ząbkowane[4].
- Kwiaty
- Promieniste, niewielkie, 4-krotne, zebrane w grona. Działki bez woreczkowatych rozdęć lub zewnętrzne rozdęte, czasem trwałe[4]. Płatki żółte. Pręciki czterosilne; 4 wewnętrzne dłuższe od 2 zewnętrznych[4].
- Owoce
- Łuszczyny równowąskie lub eliptyczno-równowąskie, zwykle nagie[4].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). W obrębie rodziny klasyfikowany do plemienia Cardamineae[10].
- Wykaz gatunków[5]
- Barbarea anfractuosa (Hartvig & Å.Strid) Bagci & Savran
- Barbarea auriculata Hausskn. ex Bornm.
- Barbarea australis Hook.f.
- Barbarea balcana Pancic
- Barbarea bosniaca Murb.
- Barbarea brachycarpa Boiss.
- Barbarea bracteosa Guss.
- Barbarea duralii Bagci & Savran
- Barbarea × gradlii Murr
- Barbarea grandiflora N.Busch
- Barbarea grayi Hewson
- Barbarea hongii Al-Shehbaz & G.Yang
- Barbarea integrifolia DC.
- Barbarea intermedia Boreau – gorczycznik pośredni
- Barbarea × krausei P.Fourn.
- Barbarea lepuznica Nyár.
- Barbarea longirostris Velen.
- Barbarea lutea Coode & Cullen
- Barbarea macrocarpa (Boiss. & Heldr.) Al-Shehbaz & Jacquemoud
- Barbarea oligosperma K.Koch
- Barbarea orthoceras Ledeb.
- Barbarea plantaginea DC.
- Barbarea platycarpa Hausskn. ex Bornm.
- Barbarea rupicola Moris
- Barbarea × schulzeana Hausskn.
- Barbarea sicula C.Presl
- Barbarea stricta Andrz. ex Besser – gorczycznik prosty
- Barbarea taiwaniana Ohwi
- Barbarea trichopoda Hausskn. ex Bornm.
- Barbarea verna (Mill.) Asch. – gorczycznik wiosenny
- Barbarea vulgaris W.T.Aiton – gorczycznik pospolity
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-21].
- ↑ a b c d e f g Ihsan A. Al-Shehbaz: Barbarea. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-07-03].
- ↑ a b Barbarea W.T.Aiton. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-03].
- ↑ David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 99, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ Barbarea. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-07-03].
- ↑ Barbarea australis — Native Wintercress, Riverbed Wintercress. [w:] Biodiversity Species Profile and Threats Database [on-line]. Department of the Environment, Canberra. [dostęp 2016-07-03].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 40, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ Genus Barbarea W. T. Aiton. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-03].