Bamian (prowincja)

Bamian
ولایت بامیان
د باميان ولايت
	Prowincja
Państwo	Afganistan
Siedziba	Bamian
Kod ISO 3166-2	AF-BAM
Powierzchnia	14 175 km²
Populacja (2021); • liczba ludności	; 504 312
	Położenie na mapie;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Bamian (dari: ولایت بامیان, Welajat-e Bamijan; paszto: د باميان ولايت, Dy Bamijan Wilajat) – prowincja w środkowym Afganistanie, której siedzibą administracyjną jest miasto Bamian. Region jest zamieszkany głównie przez Hazarów.

Historia

Pusta nisza po wysadzonym posągu Buddy

W starożytności teren dzisiejszej prowincji znajdował się pod kontrolą Medów, a następnie Achemenidów. W 330 roku p.n.e. Bamian został zajęty przez Aleksandra III Macedońskiego i po jego śmierci wszedł w skład królestwa Seleucydów. W III wieku p.n.e. region przeszedł pod panowanie Maurjów, a w I wieku n.e. władzę w Bamianie przejęli Kuszanowie, którzy rozpropagowali buddyzm. Między I a VIII wiekiem n.e. w okolicy powstawały liczne klasztory buddyjskie i świątynie wykute w skale z kolosalnymi posągami Buddy (dwa największe zostały zniszczone w 2001 roku przez talibów). W IX wieku region został zajęty przez Saffarydów i poddany procesowi stopniowej islamizacji, który trwał do momentu objęcia władzy przez Ghaznawidów pod koniec X wieku. Na przełomie XII i XIII wieku obszar Bamianu znalazł się pod kontrolą Ghurydów, a następnie wszedł pod panowanie chorezmijskie. W 1221 roku region został najechany i splądrowany przez Czyngis-chana, który zrównał z ziemią miasto Bamian i wybił jego mieszkańców, powodując tym samym osłabienie znaczenia regionu trwające aż do okresu panowania Timurydów. W późniejszym okresie władzę nad terytorium Bamianu sprawowali Ilchanidzi, Timurydzi (koniec XIV wieku–XVI wiek), Mogołowie (XVI–poł. XVIII wieku) i Durrani (poł. XVIII wieku–poł. XIX wieku). Prowincja Bamian została utworzona w 1964 roku po wydzieleniu z części prowincji Kabul i Parwan^[2].

Demografia

2011 – 418 500^[3]
2021 – 504 312^[1]

Przypisy

↑ ^a ^b Estimated Population of Afghanistan 2021-22 [online] [dostęp 2021-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-24] (paszto).
↑ BĀMĪĀN. Encyclopædia Iranica. [dostęp 2012-12-19]. (ang.).
↑ Statistical Yearbook – Population. Central Statistics Organization. [dostęp 2012-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-09)]. (ang.).

[demografia2021-1] Estimated Population of Afghanistan 2021-22 [online] [dostęp 2021-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-24] (paszto).

[2] BĀMĪĀN. Encyclopædia Iranica. [dostęp 2012-12-19]. (ang.).

[3] Statistical Yearbook – Population. Central Statistics Organization. [dostęp 2012-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-09)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]