Bakopa

rodzaj roślin

Bakopa (Bacopa) – rodzaj roślin z rodziny babkowatych. Obejmuje ponad 60 gatunków[4]. Są to rośliny rozprzestrzenione w strefie międzyzwrotnikowej na wszystkich kontynentach, przy czym najbardziej zróżnicowane są w tropikalnej Ameryce[5]. Większość gatunków to rośliny wodne lub bagienne. Niektóre są wykorzystywane jako lecznicze (np. bakopa drobnolistna), liczne są uprawiane jako ozdobne[6]. Jako rośliny akwariowe i w paludariach używane są najczęściej: bakopa drobnolistna, bezogonkowa, karolińska[7], poza tym także bakopa okółkowa[8]. Bakopa drobnolistna jest także chwastem pól ryżowych i może zarastać rowy odwadniające[9]. Gatunek ten zawleczony został także do Europy[10].

Bakopa
Ilustracja
Bacopa monnieri
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

bakopa

Nazwa systematyczna
Bacopa Aublet
Hist. Pl. Guiane 128. t. 48. Jun-Dec 1775[3]
Typ nomenklatoryczny

B. aquatica Aublet[3]

Synonimy
  • Bramia Lamarck
  • Herpestis C. F. Gaertner
  • Mella Vandelli
  • Sinobacopa D. Y. Hong.
Bacopa caroliniana
Bacopa diffusa

Morfologia

edytuj
Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne i trwałe) o pędach prosto wzniesionych, płożących się[5], podnoszących się i pływających[9].
Liście
Naprzeciwległe[5] lub czasem skupione okółkowo. Pojedyncze lub złożone, użyłkowane dłoniasto lub pierzasto[9].
Kwiaty
Czasem skupione w szczytowych gronach[5], ale częściej wyrastające pojedynczo albo parami w kątach liści[9]. Tuż pod kielichem wsparte są jedną lub dwiema przysadkami lub ich brak[9]. Działek kielicha jest zwykle 5, rzadko 4, i są wolne. Górna działka jest największa, boczne są najmniejsze i najwęższe, a dwie dolne – pośrednich rozmiarów. U gatunków wodnych działki są jednak zwykle o podobnej wielkości[9]. Korona kwiatu z rurką, na szczycie mniej lub bardziej wyraźnie dwuwargową, a czasem o łatkach niemal równej długości, jednakowych[9]. Jeśli wargi są wykształcone, wówczas dolna składa się ze zrośniętych trzech łatek, a górna z dwóch[5]. Korona ma barwę niebieską, fioletową lub białą[9]. Pręciki są najczęściej cztery, dwusilne (dwa dłuższe, dwa krótsze) lub równej długości[5]. Czasem pręciki są 2, 3 lub jest ich 5[9]. Zalążnia dwukomorowa, otoczona (sekcja Chaetodiscus) lub nie wieńcem szczecinek. Szyjki słupka dwie lub jedna rozwidlona na szczycie[9]. Znamiona główkowate lub podzielone[5].
Owoce
Jajowate lub kulistawe torebki, z dwoma rowkami, otwierające się czterema klapami. Nasiona drobne i liczne[5].

Systematyka

edytuj

Jeden z rodzajów plemienia Gratioleae z rodziny babkowatych (Plantaginaceae)[11].

Wykaz gatunków[4]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-20] (ang.).
  3. a b Bacopa. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-12-20].
  4. a b Bacopa. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-12-20].
  5. a b c d e f g h Bacopa Aublet. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-20].
  6. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 93, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. Darek Firlej: Rośliny w akwarium. Warszawa: Magazyn Akwarium, 2007, s. 28. ISBN 978-83-60984-00-0.
  8. Mirosław Gromek: Rośliny wodne i akwarystyczne. Warszawa: Mako Sp. z o.o., 1995, s. 53-54.
  9. a b c d e f g h i j Christopher D.K. Cook, Bernardo J. Gut, E. Martyn Rix, Jakob Schneller, Marta Seitz: Water plants of the World. The Hague: Dr. W. Junk b.v. Publishers, 1974, s. 514. ISBN 90-6193-024-3.
  10. Christel Kasselmann: Rośliny akwariowe. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2007, s. 20. ISBN 978-83-7404-788-3.
  11. Taxon: Bacopa spp.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-12-20].