Bażeński
Bażeński – polski herb szlachecki, odmiana herbu Bartsch (herb szlachecki), sam występujący w wielu odmianach.
| |
| Typ herbu | |
|---|---|
| Pierwsza wzmianka | |
Opis herbu
edytujOpis z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego[1]:
W polu złotym wiewiórka siedząca czerwona. Klejnot: Pół Murzyna (mieszkańca Afryki) w przepasce biodrowej srebrnej, trzymającego w lewicy sztandar srebrny z wiewiórką jak na tarczy, w lewo.
Najwcześniejsze wzmianki
edytujWedług Ostrowskiego herb powstał w XV wieku[2].
Legenda herbowa
edytujUdostojnienie rodowego herbu, który miał przedstawiać samą wiewiórkę, otrzymał wg legendy Jan (Hans) de Baisen (Jan Bażeński) za zasługi dla króla aragońskiego Piotra w walce z Maurami. Jak mówi legenda, by ograniczyć przelew krwi własnego rycerstwa podczas jednej z bitew na brzegach Morza Śródziemnego, stoczył on zwycięski pojedynek z przedstawicielem Maurów. Za to i za całoksztat służby dla Korony aragońskiej został on pasowany na rycerza i powrócił do kraju w chwale, z murzyńskim niewolnikiem u boku oraz z rozszerzeniem ojczystego herbu z wiewiórką o Murzyna, który do dzisiejszego dnia jest w klejnocie herbowym rodziny Bażeńskich (von Baysen)[3]. Należy zaznaczyć, że Niesiecki nie rozróżniał herbów Bażeński I, II i III. Herb opisywany u niego jako Bażeński, to według nomenklatury Ostrowskiego Bażeński II.
Herbowni
edytujBajsen, Barski, Barszczewski, Bazylewski, Bażeński, Bużyński, Wądzyński[4].
Występowanie poza heraldyką szlachecką
edytuj
Wiewiórka z herbu Jana Bażeńskiego widnieje w herbie gminy Ostróda[5].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104–108. ISBN 978-83-247-0100-1.
- ↑ Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. Warszawa: Główny skład księgarnia antykwarska B. Bolcewicza, 1897, s. 17.
- ↑ Kasper Niesiecki, Jan Nepomucen Bobrowicz: Herbarz polski Kaspra Niesieckiego S. J. T. 2. Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1841, s. 84.
- ↑ Herb szlachecki Bażeński i herbowni (pol.)
- ↑ Herb gminy. [dostęp 2011-02-19].
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku: ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.
- R. Jurzak: Genealogia dynastyczna.
- S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna Tom II / S.245
- Zbiór nazwisk szlachty z opisem herbów własnych familiom zostaiącym w Krolestwie Polskim, i Wielkim Xięstwie Litewskim / przez Piotra Nałęcza Małachowskiego ułożony, poprawiony, pomnożony i powtórnie do druku podany. 1809 S. 285
- Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. Warszawa: Główny skład Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897.
Linki zewnętrzne
edytuj- Herb Bażeński z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla