Bécc I Bairrche

Bécc I Bairrche, Bécc I Bairche („Silny”) lub Bécc I Boirche („Nabrzmiały”) (zm. 718 r.) – król Ulaidu (Ulsteru) z dynastii Dál Fiatach w latach 692-707, syn Blathmaca mac Máele Coba, króla Ulaidu. Jego przezwisko Bairrche może odnosić się do regionu Gór Mourne na południu hrabstwa Down, oraz mieć jakiś związek z Uí Bairrche w Leinsterze.

Bécc I Bairrche

król Ulaidu
Okres	od 692 do 707
Poprzednik	Fergus V mac Áedáin
Następca	Cú Chuarán mac Dúngaile
Dane biograficzne
Dynastia	Dál Fiatach
Data śmierci	718
Ojciec	Blathmac mac Máele Coba
Żona	1. Conchend 2. Barrdub
Dzieci	Dub-dá-Braine, Dubthach, Eterscél, Áed II Róin, Óengus, Cellach, Conchobar, Cú Rai, Aitheachda, Cernach, Rimid

Dynastia Dál Fiatach panowała nad Ulsterem od 637 do 674 r. Dziadek Bécca, Máel Coba mac Fíachnai został zabity przez swego bratanka, Congala Cendfotę mac Dúnchada w 647 r. Z kolei w 674 r. tenże Congal, król Ulaidu, został zabity przez Bécca, który utracił tron na rzecz Fergusa V mac Áedáin z Uí Echach Cobo, bocznej linii Dál nAraidi.

Arcykról Irlandii Finnachta (Fínsnechta) II Fledach z Síl nÁedo Sláine był żonaty z Conchend, córką Congala Cendfoty i z tego powodu mógł mieć wrogie nastawienie do Bécca. Tenże postanowił przeniknąć do terytoriów południowych Uí Néill. Jednak został pokonany przez arcykróla pod Tailltiu (obecne Teltown, hr. Meath) w 679 r.

W 691 r. Dál Riata splądrowała tereny ludu Cruithni (Dál nAraidi) i Ulaidu (Dál Fiatach). Ulaci i Brytowie spustoszyli Mag Muirtheimne w hr. Louth, siedziby granicznego plemienia Ulidii znanego jako Conaille Muirtheimne. Bécc zdobył tron Ulaidu w 692 r. Był jednym z poręczycieli Cáin Adomnáin (Prawo Adomnán) w Birr w 697 r. W 703 r. Brytowie i mieszkańcy Ulaidu prowadzili między sobą nawzajem wojnę. Doszło wówczas do bitwy pod Mag Culind w Ardd Ua nEchdach, w której wróg, syn Radganna (znany z powodu plądrowań kościołów), został zabity. W 707 r. Bécc postanowił abdykować, zostając pielgrzymem. Zmarł w 718 r.

Rodzina

Bécc ożenił się z kuzynką Conchend, córką Congala III Cendfoty, króla Ulsteru, prawdopodobnie po śmierci jej pierwszego męża i arcykróla Finnachty II (Fínsnechty). W źródłach zwana jest „królową”. Urodziła mu ona siedmiu synów. Inną żoną, zapewne drugą, była Barrdub, córka Lethlobara I mac Echach (zm. 709 r.), króla Dál nAraidi. Miał dziesięciu lub dwunastu synów w tym:

• Dub-dá-Braine, syn Conchend
• Dubthach (zm. 712 r.), syn Conchend
• Eterscél, syn Conchend; przodek Uí Eitersceil
• Áed II Róin (zm. 735 r.), syn Conchend; przyszły król Ulsteru
• Óengus (zm. 730 r.), syn Conchend
• Cellach, syn Conchend; przodek klanu Cellaig w Druim Bo
• Conchobar, syn Conchend; przodek Uí Dachna
• Cú Rai, syn Cacht, córki Mael Fuaida
• Aitheachda, przodek Uí Ethacda w Findloch
• Cernach, syn Lerthaine, córki Cenaetha mac Cathail; przodek ludów z Bairrche (Boirche): Uí Muiredaig i klanu Cairellain (współkrólowie z Boirche, zależni od Ulaidu)
• Rimid, syn Lerthaine

Bibliografia

• An Irish-English Dictionary, by E. O’Reilly, a new edition, carefully revised, and corrected, with a Supplement, by J. O’Donovan, Dublin 1864, s. 48 i 70.
• A New History of Ireland, Vol. I: Prehistoric and Early Ireland, ed. by D. Ó Cróinín, Oxford University Press 2008, s. 194, ISBN 978-0-19-922665-8.
• Dobbs M. E., The History of the Descendants of Ir, „Zeitschrift für celtische Philologie” 13 (1921), s. 344-345; „Zeitschrift für celtische Philologie” 14 (1923), s. 80-81.
• Mac Niocaill G., Ireland before the Vikings, Gill and Macmillan, Dublin 1972, s. 56, 100-101, 108, 114-115 i 155.
• The Chronicle of Ireland, transl. with an introduction and notes T. M. Charles-Edwards, Vol. 1, Liverpool University Press 2006, s. 173, 179, 182, 186, 192 i 203, ISBN 978-0-85323-959-8.