Austrochilidae

rodzina pająków

Austrochilidaerodzina pająków z podrzędu Opisthothelae i infrarzędu Araneomorphae. Należą tu duzi i średniej wielkości przedstawiciele infrarzędu. Przędą duże, poziome sieci łowne z lejkowatymi oprzędami, służącymi za kryjówkę. Rodzina Austrochilidae obejmuje 10 opisanych gatunków, z których 9 występuje w Chile, 2 w Argentynie i 1 na Tasmanii.

Austrochilidae
Zapfe, 1955
Ilustracja
Samiec Thaida chepu. 1: siedlisko, 2: sieć, 3: widok przedni prosomy, 4: widok grzbietowy prosomy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Podrząd

Opisthothelae

Infrarząd

Araneomorphae

Rodzina

Austrochilidae

Synonimy
  • Thaididae
  • Hickmaniidae
Zasięg występowania
Mapa występowania
Przybliżony zasięg rodziny
 
Aparat kopulacyjny samca Thaida chepu. Cb: cymbium, Te: tegulum, St: subtegulum, HSt: hak subtegulum, PSt: wyrostek subtgulum, E: embolus, mA: apofyza medialna, mH: haematodocha medialis, bH: haematodocha basalis, S: spermofor, Ti: goleń, m29–30: mięśnie i tm29–30: ich ścięgna.

Austrochilidae osiągają od 8 do 20 mm długości ciała, a więc średnie i duże wymiary jak na Araneomorphae. Kształt ich karapaksu jest owalny z niską, wyraźnie ku przodowi zwężoną częścią głowową. Jego ubarwienie jest u Austrochilinae żółtawe z ciemniejszymi przepaskami, a u Hickmaniinae jednolicie pomarańczowe. Jamki karapaksu u Austrochilinae są Y-kształtne, a u Hickmaniinae w formie podłużnego rowka. Ośmioro okrągłych w zarysie oczu rozmieszczonych jest w dwóch rzędach, które w widoku od góry są proste lub tylko nieco zakrzywione. Ciemne oczy pary przednio-środkowej są najmniejsze, zaś pozostałych par jasne i podobnych rozmiarów. Nadustek ma przednią krawędź przedłużoną między pionowe i nierozbieżne szczękoczułki, które mogą być zaopatrzone w narządy strydulacyjne. Prawie czworokątne endyty mają serrule z pojedynczego rzędu ząbków. Dłuższe niż szerokie sternum jest między biodrami ostatniej pary odnóży tępo zwieńczone. Długie i smukłe odnóża mają silne kolce i zwieńczone są trzema ząbkowanymi pazurkami. Trichobotria tworzą na goleniach podwójny, a na nadstopiach pojedynczy rząd. Ostatnia para odnóży ma na środkowej ⅓ długości nadstopia grzebień przędny z pojedynczego rzędu szczecin[1].

Owalną, nieco dłuższą niż szerszą opistosomę (odwłok) porastają długie, ciemne, sterczące szczecinki. Barwa opistosomy jest brązowa z różnie wykształconym wzorem. Kądziołki przędne obecne są w liczbie trzech par: w parze przednio-bocznej są trzyczłonowe, w środkowej jednoczłonowe, a w tylnej dwuczłonowe. Siteczko przędne jest krótkie, szerokie i niepodzielone. U Hickmaniinae występuje para płucotchawek, zaś u Austrochilinae para tylnych, połączonych ze sobą i wiodących do tchawek przetchlinek[1].

Nogogłaszczki samców mają wąskie i wydłużone cymbium oraz dość skomplikowanej budowy bulbus o zespolonych tegulum i subtegulum. Embolus jest masywny i może być różnego kształtu. Samice mają płytkę płciową z dwoma parami spermatek o niezależnych otworach[1].

Występowanie i biologia

edytuj
 
Ryciny Hickmania troglodytes. Lewy górny róg: widok grzbietowy prosomy, prawy górny róg: widok boczny szczękoczułka, lewy dolny róg: widok brzuszny prosomy, prawy dolny róg: widok brzuszny opistosomy

Podrodzina Austrochilinae jest taksonem neotropikalnym, ograniczonym w swym zasięgu do wilgotnych lasów strefy umiarkowanej Chile i przyległych terenów Argentyny, przy czym w Chile występują wszyscy jej przedstawiciele, a w Argentynie stwierdzono tylko dwa gatunki[2][1][3]. Jedyny znany przedstawiciel Hickmaniinae, H. troglodytes, występuje endemicznie na Tasmanii w krainie australijskiej[2][1].

Austrochilinae konstruują duże, napowietrzne, poziome sieci łowne, o długości osiągającej od 50 do 120 cm. Są one dobrze widoczne dzięki białawej barwie przędzy. Zbudowane są z pojedynczej warstwy nici, tworzących nieregularną siatkę. Z jednej strony sieć taka zakrzywia się w lejek, który przechodzi w oprzęd, zakończony np. pod korzeniami drzew, kamieniami lub w długim pęknięciu skalnym. Miejsca te służą pająkowi za kryjówkę w ciągu dnia. Noc spędza zwisając z sieci. Większe ofiary są owijane siecią przed konsumpcją. W sieciach przedstawicieli obu rodzajów tej podrodziny spotkać można Sofanapis antillanca – drobnego, kleptopasożytniczego pająka z rodziny Anapidae[3].

Hickmaniinae zasiedlają miejsca ciemne i chłodne, np. jaskinie. Budują duże, niekiedy wręcz olbrzymie sieci poziome, zaopatrzone ponadto w lejkowaty oprzęd prowadzący do kryjówki, np. w szczelinie skalnej. Sieć konstruowana jest z wielokątów, które następnie dzielone są dodatkowymi nićmi, tworząc siatkę o mniejszych oczkach[1].

Taksonomia

edytuj

Takson ten wprowadzony został w 1955 roku przez Hildegarda Zapfego Cavanillasa[2]. W 1967 Pekka T. Lehtinen porozdzielał zaliczane doń 3 rodzaje do osobnych rodzin (Austrochilidae, Thaididae, Hickmaniidae)[4], jednak układ taki nie był używany przez następnych autorów[1]. W 1987 Raymond Forster i współpracownicy umieścili Austrochilidae z Grandungulidae w nadrodzinie Austrochiloidea, a tę jako grupę siostrzaną względem pozostałych Araneomorphae, czyli Araneoclada[5]. W 2005 Norman I. Platnick wprowadził podział na dwie podrodziny: Austrochilinae i obejmujące tylko Hickmania troglodytes Hickmaniinae[1]. W 2017 Ward Wheeler i współpracownicy opublikowali wyniki wielkoskalowej, molekularnej analizy filogenetycznej. Potwierdzają one umiejscowienie Austrochilinae i Hickmaniinae wśród bazalnych kladów Araneomorphae oraz monofiletyzm pierwszej z podrodzin, natomiast niejasne pozostają relacje podrodzin z Leptonetidae i Grandungulidae[6].

Dotychczas opisano 10 gatunków z tej rodziny, zgrupowanych w 3 rodzajach i 2 podrodzinach[2][1][3]:

  • podrodzina: Austrochilinae Zapfe, 1955
  • podrodzina: Hickmaniinae Lehtinen, 1967

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i R. Jocqué, A.S. Dippenaar-Schoeman: Spider Families of the World. Tervuren: Musée Royal de l'Afrique Central, 2006, s. 84-85.
  2. a b c d Family: Austrochilidae Zapfe,1955. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2018. [dostęp 2018-12-07].
  3. a b c Martín J. Ramírez, Norman I. Platnick. On Sofanapis antillanca (Araneae, Anapidae) as a kleptoparasite of Austrochiline spiders (Araneae, Austrochilinae). „The Journal of Arachnology”. 27, s. 547–549, 1999. 
  4. P.T. Lehtinen. Classification of the cribellate spiders and some allied families, with notes on the evolution of the suborder Araneomorpha. „Annales Zoologici Fennici”. 4, s. 199-468, 1967. 
  5. R. R. Forster, N. I. Platnick, M. R. Gray. A review of the spider superfamilies Hypochiloidea and Austrochiloidea (Araneae, Araneomorphae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 185, s. 1-116, 1987. 
  6. Ward C. Wheeler i inni, The spider tree of life: phylogeny of Araneae based on target-gene analyses from an extensive taxon sampling. Cladistics, wyd. 6, t. 33, 2017, s. 576-616, DOI10.1111/cla.12182.