Aublysodon
Aublysodon to niepewny rodzaj tyranozauroida, który opisał Joseph Leidy w 1868. Obecnie z powodu fragmentaryczności materiału kopalnego i braku cech charakterystycznych uważa się aublysodona za nomen dubium - rodzaj niepewny. Rodzaj ten został opisany na podstawie pojedynczego zębu, który zaginął. Przypisane do tego rodzaju skamieliny (głównie zęby) pochodzą z późnokredowych skał wielu stanów USA, północnej Kanady i Azji[1]. Zęby uznane za należące do tego aublysodona na pewno pochodzą od tyranozauroidów, lecz bliższe ustalenie ich właścicieli jest niemożliwe.
| Aublysodon mirandus | |
| Leidy, 1868 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| (bez rangi) | celurozaury |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Aublysodon |
| Gatunek |
Aublysodon mirandus |
Odkrycie
edytujRodzaj Aublysodon został opisany w XIX wieku. W tych czasach wiele dinozaurów np. deinodona, trachodona i troodon. Obecnie z ,,zębowych dinozaurów" wtedy opisanych tylko jeden rodzaj jest uważany za ważny -Troodon. Tak więc już przed odkryciem tyranozaura w USA znajdowano fragmentaryczne szczątki dużych dinozaurów drapieżnych i innych. Leidy w 1856 opisał aublysodona na podstawie pojedynczego zęba kości przysiecznej. Szczątki wszystkich wymienionych wyżej dinozaurów włącznie z aublysodonem zostały znalezione w grupie Judith River w Montanie[1] .
Późniejsze znaleziska
edytujPierwsze nie-zębowe szczątki zostały przypisane do aublysodona w 1980. Składały się one z niekompletnej czaszki znalezionej w Montanie[1]. Otrzymała ona pieszczotliwą nazwę ,,teropod Jordana". Najpierw uznano ją za należąca do młodego tyranozaura a później do gigantycznego dromeozaura. W 2004 Thomas Carr i Tom Williamson uznali że należy ona do młodocianego przedstawiciela plemienia Tyrannosaurini[2]. Tymczasem niekompletny szkielet znaleziony w Nowym Meksyku początkowo uznany za należący do aublysodona, jak wskazują późniejsze badania prawdopodobnie należy do daspletozaura. W 2006 prywatni kolekcjonerzy w grupie Judith River (Montana) znaleźli mierzący 5–6 m szkielet tyranozauroida. Z powodu jego podobieństw (długa niska czaszka, braku ząbkowanych krawędzi zębów kości przysiecznej) do ,,teropoda Jordana" (początkowo uznanego za aublysodona) ten okaz również przypisano do rodzaju Aublysodon. Jednak z powodu jego podobieństw do młodych tyranozaurów z Azji uznano go później za należącego do młodego daspletozaura lub jego krewnego. Obecnie z powodu fragmentaryczności materiału kopalnego i braku cech wyróżniających aublysodona od innych tyranozaurów obecnie uważa się go za rodzaj wątpliwy (nomen dubium) i nie używa się tej nazwy.
Gatunki
edytujAublysodon Leidy, 1868 nomen dubium
Aublysodon mirandus Leidy, 1868 nomen dubium
Aublysodon cristatus Marsh, 1892 nomen dubium
Aublysodon explanatus Cope, 1876 nomen dubium = Paronychodon explanatus Hatcher, 1903 nomen dubium
Aublysodon grandis Marsh, 1890 nomen dubium = Deinodon grandis von Huene, 1932 nomen dubium
Aublysodon horridus Leidy, 1856 = Deinodon lateralis'Cope, 1868 nomen dubium
Aublysodon lateralis Cope, 1876 nomen dubium
Aublysodon (Shanshanosaurus) huoyanshanensis Dong, 1977 = młodyTarbosaurus bataar
Aublysodon lancinator Maleev, 1955 = Tarbosaurus bataar.
,,Teropod Jordana ", z Montany oryginalnie A. molnari (Paul, 1988) może być młodym tyranozaurem
Aublysodon lancensis Gilmore, 1946 = Nanotyrannus lancensis
Aublysodon novojilovi Maleev, 1955 = Tarbosarus bataar
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Aublysodon." In: Dodson, Peter & Britt, Brooks & Carpenter, Kenneth & Forster, Catherine A. & Gillette, David D. & Norell, Mark A. & Olshevsky, George & Parrish, J. Michael & Weishampel, David B. The Age of Dinosaurs. Publications International, LTD. p. 128. ISBN 0-7853-0443-6.
- ↑ arr, T.D.; and Williamson, T.E. (2004). "Diversity of late Maastrichtian Tyrannosauridae (Dinosauria: Theropoda) from western North America". Zoological Journal of the Linnean Society 142: 479–523.