Askarysi

Askarysi (arab. عسكري = askari) – tubylczy żołnierze afrykańskich sił kolonialnych w XIX i XX wieku. Także wzorowane na nich niektóre niemieckie jednostki w Europie złożone z żołnierzy obcego pochodzenia.

Askarys niemieckich wojsk afrykańskich (ok. 1914)

Zdjęcie z Raportu Stroopa z podpisem „Askarysi uczestniczący w akcji”

W armii brytyjskiej oddziałom tym, początkowo nieregularnym, zmieniano później status, formując np. East African Rifles (Wielka Brytania), następnie przekształcony w King's African Rifles – pułk, który walczył w obydwu wojnach światowych. Włoska armia kolonialna licząca ok. 256 tys. ludzi, miała ok. 180 tys. tubylczych żołnierzy.

Najbardziej znanymi wojskami złożonymi w dużej części z askarysów były Schutztruppe z Niemieckiej Afryki Wschodniej, które pod dowództwem gen. Paula von Lettow-Vorbecka skutecznie wiązały znaczne siły brytyjskie przez całą I wojnę światową (w latach 60. rząd RFN wypłacił renty żyjącym jeszcze uczestnikom walk).

III Rzesza

W czasie II wojny światowej nazwę te nosiły oddziały Wehrmachtu i Waffen-SS składające się z byłych żołnierzy Armii Czerwonej. Określano tak Ukraińców oraz Rosjan walczących po stronie Niemców podczas tłumienia powstania warszawskiego w 1944. Sformowani z Ukraińców askarysi byli odpowiedzialni m.in. za zbrodnię w Chatyniu na Białorusi.

Oddziały złożone z Łotyszy wraz z żołnierzami SS, pod komendą SS-Gruppenführera Jürgena Stroopa, jako jednostki pomocnicze stłumiły powstanie w getcie warszawskim. W odniesieniu do tych jednostek Stroop także używa określenia „askarysi”.

Zobacz też

• Hilfswillige

Bibliografia

• Stanisław Piotrowski: Sprawozdanie Juergena Stroopa. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Książka, 1948

Linki zewnętrzne

• Raport Jürgena Stroopa na stronach portalu edukacyjnego IPN pamięć.pl
• Raport Jurgena Stroopa online w wersji niemieckiej i angielskiej. holocaust-history.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-08)].