Asenat
Asenat[1], Aseneth[2] (hebr. אָסְנַת; imię pochodzenia egip. poświęcona Neit[3]) – postać biblijna ze Starego Testamentu, według Księgi Rodzaju[1] córka egipskiego kapłana Poti Fery (Petefresa, Pentefresa) z On, poślubiona przez faraona Józefowi. Urodziła mu dwóch synów, Manassesa i Efraima[4].
 XVI-wieczne wyobrażenie Asenat | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Mąż | |
| Dzieci | |
Biblijny wątek zaślubin Józefa i Asenat rozwinięty został w apokryficznym utworze Józef i Asenet rozbudowanym do formy romansu hellenistycznego[2]. Romans ten przedstawia ją jako wyniosłą dziewczynę mieszkającą w baśniowym pałacu i aspirującą do poślubienia następcy tronu, która gardziła Józefem jako cudzoziemcem i wyzwoleńcem. Mimo to zakochała się w nim od pierwszego wejrzenia, a ponieważ różnica religii była dla Józefa przeszkodą nie do pokonania, po walce wewnętrznej i poście nawróciła się na judaizm i mogła zostać jego żoną. Syn faraona również starał się o jej względy, a gdy wybrała Józefa, postanowił go zabić, co ostatecznie się obróciło przeciwko jemu samemu[5].
Późniejsza tradycja rabinacka z powodu obowiązującego wyznawców judaizmu zakazu małżeństw mieszanych przedstawiała Asenat jako Żydówkę, córkę Diny i Sychema[6], która została adoptowana przez Potiferę. Nurt podtrzymujący całkowicie egipskie pochodzenie Asenat przedstawiał ją jako wzorzec konwersji na judaizm, a małżeństwo z Józefem po nawróceniu jako przykład warunku, pod jakim dopuszczalne są takie związki[7].
Z apokryfów przeszła do zachodniej literatury hagiograficznej, jej wspomnienie liturgiczne obchodzono 13 grudnia[3]. W ikonografii Asenat ukazywana jest niekiedy w scenie błogosławieństwa udzielanego synom Józefa przez umierającego Jakuba (przykładem może być obraz Rembrandta Błogosławieństwo Jakuba[8]).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Rdz 41,45
- ↑ a b Świderkówna 2008 ↓, s. 269.
- ↑ a b Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 1: A-C. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 283. ISBN 83-7097-271-3.
- ↑ Rdz 41,50
- ↑ Świderkówna 2008 ↓, s. 271-274.
- ↑ Piotr Kuncewicz: Goj patrzy na Żyda: dzieje braterstwa i nienawiści od Abrahama po współczesność. Warszawa: Kopia Sp. z o.o., 2000, s. 35. ISBN 83-86290-38-2.
- ↑ Świderkówna 2008 ↓, s. 270.
- ↑ Stefano Zuffi: Rembrandt. Warszawa: Rzeczpospolita/HPS, 2006, s. 107, seria: Klasycy sztuki. ISBN 978-83-60529-02-7.
Bibliografia
edytuj- John Baldock: Kobiety w Biblii. Warszawa: Bellona, 2008. ISBN 978-83-1111265-0.
- Anna Świderkówna: Bogowie zeszli z Olimpu. Bóstwo i mit w greckiej literaturze świata hellenistycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978-83-01-15488-2.