Arturs Krišjānis Kariņš
Arturs Krišjānis Kariņš (wym. [ˈar.turs kriʃ.ˈjaː.nis ka.ˈriɲʃ]; ur. 13 grudnia 1964 w Wilmington) – łotewski przedsiębiorca, filolog i polityk, posiadający również obywatelstwo amerykańskie[1]. Minister gospodarki (2004–2006), poseł do Parlamentu Europejskiego VII i VIII kadencji, deputowany krajowy, lider ugrupowania Nowa Jedność, w latach 2019–2023 premier Łotwy, od 2023 do 2024 minister spraw zagranicznych.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 grudnia 1964 |
|---|---|
| Premier Łotwy | |
| Okres |
od 23 stycznia 2019 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Życiorys
edytujUrodził i wychował się w Stanach Zjednoczonych w rodzinie łotewskich emigrantów, którzy opuścili kraj w 1944 w ucieczce przed sowiecką okupacją. Poznali i pobrali się w Szwecji, po czym razem wyemigrowali do miasta Wilmington w amerykańskim stanie Delaware[2]. Uczył się w łotewskiej szkole średniej w Niemczech, gdzie jego nauczycielem był późniejszy prezydent Łotwy Egils Levits[3].
Arturs Krišjānis Kariņš kształcił się w St. John's College w Annapolis (1984–1986), następnie studiował lingwistykę na Uniwersytecie Pensylwanii, uzyskując w 1996 doktorat z tej dziedziny[4]. Wkrótce po jego obronie przeprowadził się na Łotwę, gdzie w 1994 założył spółkę „Lāču ledus” zajmującą się produkcją oraz dystrybucją lodu i mrożonej żywności (do 2002 był jej prezesem).
W 2001 należał do założycieli partii Nowa Era. Został wybrany do łotewskiego parlamentu w 2002 i ponownie w 2006 (z okręgu Vidzeme). Był zastępcą delegata łotewskiego Sejmu do Konwentu Europejskiego. Sprawował funkcję prezesa frakcji parlamentarnej Nowej Ery (2002–2004) oraz ministra gospodarki w rządzie Aigarsa Kalvītisa (2004–2006). W 2007 wzostał wybrany na przewodniczącego partii, funkcję tę pełnił do 2008. W wyborach w 2009 ubiegał się o mandat w Parlamencie Europejskim z pierwszego miejsca listy Nowej Ery, jako jej jedyny przedstawiciel został wybrany. Został członkiem prezydium grupy Europejskiej Partii Ludowej, zasiadał w Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii. W wyborach parlamentarnych w 2014 uzyskał reelekcję jako jeden z czterech kandydatów Jedności[5].
W kwietniu 2018 został liderem Nowej Jedności (zrzeszenia partii Jedność i kilku ugrupowań regionalnych) oraz jej kandydatem na stanowisko premiera Łotwy po wyborach w 2018[6][7].
W styczniu 2019 prezydent Łotwy desygnował go na ten urząd, powierzając misję stworzenia nowego rządu[1]. 23 stycznia 2019 Arturs Krišjānis Kariņš został przez Sejm zatwierdzony na stanowisku premiera (poparło go 61 na 100 deputowanych). Tego samego dnia jego wielopartyjny gabinet rozpoczął urzędowanie[8]. Jego rząd przeprowadził reformę administracyjną, która zmniejszyła liczbę regionów i miast wydzielonych[9].
W wyborach w 2022 z ramienia Nowej Jedności został wybrany do Sejmu XIV kadencji; jego ugrupowanie uzyskało wówczas największą reprezentację poselską[10]. Z upoważnienia prezydenta prowadził rozmowy nad powołaniem nowej koalicji[11]. 14 grudnia 2022 Arturs Krišjānis Kariņš został przez Sejm po raz drugi zatwierdzony na stanowisku premiera („za” zagłosowało 54 deputowanych)[12]. 7 lipca 2023 przejął także czasowo obowiązki ministra spraw zagranicznych[13]. 14 sierpnia 2023 po nieudanej próbie rekonstrukcji rządu i poszerzenia koalicji podał się do dymisji[14][15].
15 września 2023 zakończył pełnienie funkcji premiera[15]. W utworzonym tegoż dnia gabinecie Eviki Siliņi objął stanowisko ministra spraw zagranicznych[16]. Złożył rezygnację w marcu 2024 po tym, jak prokurator wszczął postępowanie w sprawie kosztów lotów czarterowych podczas podróży służbowych z okresu pełnienia przez polityka funkcji premiera[17][18]. Zakończył urzędowanie w kwietniu tego samego roku. W czerwcu 2024 Evika Siliņa zastąpiła go na funkcji przewodniczącego Nowej Jedności[19].
Życie prywatne
edytujJest żonaty, ma czworo dzieci.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Tomasz Otocki: Prezydent Łotwy mianował kandydata na premiera. przegladbaltycki.pl, 7 stycznia 2019. [dostęp 2023-07-07].
- ↑ „I have absolutely nothing to lose”: Prime Minister Krišjānis Kariņš on his first month in office. lsm.lv, 28 lutego 2019. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- ↑ Levits savulaik bijis Kariņa skolotājs. lsm.lv, 30 maja 2019. [dostęp 2023-07-07]. (łot.).
- ↑ Curriculum Vitae. karins.lv. [dostęp 2023-07-07]. (łot.).
- ↑ Jānis Kincis: Oficiālie rezultāti: Pirmo reizi EP krēslos sēdīsies Pabriks, Mamikins un Grigule. diena.lv, 26 maja 2014. [dostęp 2023-07-07]. (łot.).
- ↑ Tomasz Otocki: Łotewska centroprawica przechodzi lifting. przegladbaltycki.pl, 26 kwietnia 2018. [dostęp 2023-07-07].
- ↑ Katrīna Žukova: 'Jaunā Vienotība' iesniedz deputātu kandidātu sarakstu; Kariņš un Straujuma nestartē. przegladbaltycki.pl, 2 sierpnia 2018. [dostęp 2023-07-07]. (łot.).
- ↑ Latvia gets a new government led by Krišjānis Kariņš. lsm.lv, 23 stycznia 2019. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- ↑ Law on Administrative Territories and Populated Areas. likumi.lv, 22 czerwca 2020. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- ↑ Raivis Spalvēns: 14. Saeimā ievēlēti septiņi politiskie spēki; 'Attīstībai/Par!' nepārvar 5% barjeru. delfi.lv, 2 października 2022. [dostęp 2023-07-07]. (łot.).
- ↑ Latvia’s Krišjānis Kariņš authorised by president to commence coalition formation. bnn-news.com, 4 października 2022. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- ↑ New Latvian government can start work after being approved by Saeima. lsm.lv, 14 grudnia 2022. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
- ↑ Ārlietu ministra pienākumus pagaidām pildīs premjers Kariņš. lsm.lv, 7 lipca 2023. [dostęp 2023-07-07]. (łot.).
- ↑ Marta Wolf: Premier Łotwy ogłosił rezygnację. Dymisja Krisjanisa Karinsa jeszcze w tym tygodniu. gazeta.pl, 14 sierpnia 2023. [dostęp 2023-08-14].
- ↑ a b Latvia gets a new government. lsm.lv, 15 września 2023. [dostęp 2023-09-15]. (ang.).
- ↑ New Latvian cabinet has its first meeting. lsm.lv, 15 września 2023. [dostęp 2023-09-15]. (ang.).
- ↑ Krišjānis Kariņš quits as Latvian Foreign Minister over flights controversy. lsm.lv, 28 marca 2024. [dostęp 2024-04-15]. (ang.).
- ↑ Minister spraw zagranicznych Łotwy podał się do dymisji. Studium Europy Wschodniej UW, 29 marca 2024. [dostęp 2024-04-15].
- ↑ Partiju apvienības JAUNĀ VIENOTĪBA valdes priekšsēdētājas amatā ievēlēta Evika Siliņa. jaunavienotiba.lv, 14 czerwca 2024. [dostęp 2024-07-17]. (łot.).
Bibliografia
edytuj- Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2023-07-07].
- Curriculum Vitae. karins.lv. [dostęp 2023-07-07]. (łot.).