Artur Tarnowski

Artur Kazimierz Tarnowski
	; Artur Tarnowski (przed 1936)
Data i miejsce urodzenia	3 marca 1903 ; Pałac Tarnowskich w Tarnobrzegu
Data i miejsce śmierci	19 grudnia 1984 ; Montreal
	Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres	od 1935; do 1938
	Odznaczenia

Artur Kazimierz Juliusz Adam Tarnowski herbu Leliwa (ur. 3 marca 1903 w Pałacu Tarnowskich w Tarnobrzegu^[a], zm. 19 grudnia 1984 w Montrealu^[b]) – polski ziemianin, rolnik, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm w II RP.

Życiorys

Artur Kazimierz Juliusz Adam Tarnowski urodził się 3 marca 1903 roku w Tarnobrzegu, w rodzinie Zdzisława i Zofii Marii Róży z Potockich. Był przedstawicielem linii wielowiejsko-dzikowskiej magnackiego rodu Tarnowskich.

Ukończył szkołę podstawową w Downside w Anglii, następnie odbył studia polityczne i rolnicze w Louvain i w Krakowie^[1]. Uczestniczył jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Na podporucznika został awansowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1921 roku. W dwudziestoleciu międzywojennym był oficerem rezerwowym 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego w Krakowie^[2].

Był ostatnim panem na Dzikowie. Zajmował się administracją tym majątkiem. Poza tym pełnił liczne funkcje publiczne, m.in. był członkiem Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Tarnobrzegu^[3]. Był również prezesem Powiatowej Straży Pożarnej, członkiem Rady Miejskiej Tarnobrzega i Gminy Dzików, członkiem Rady Powiatowej i Wydziału Powiatowego w Tarnobrzegu, a także radcą Lwowskiej Izby Rolniczej^[1].

W 1935 roku został posłem IV kadencji (1935–1938) wybranym z listy państwowej 39 165 głosami z okręgu nr 79 (powiaty: łańcucki, przeworski, niżański i tarnobrzeski). Pracował w komisji oświatowej^[3]^[4].

Został zmobilizowany we wrześniu 1939 roku. Walczył w szeregach 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. 24 września dostał się do niewoli pod Zamościem. Jednak tego samego dnia uciekł i 27 września dotarł do Dzikowa. Na zamku kwaterowali Niemcy, którzy rodzinie Tarnowskiego zostawili kilka pokoi w skrzydle. Artura Tarnowskiego od razu nie aresztowano, ale oświadczono mu, że gdyby uciekł, natychmiast zostaną rozstrzelane żona i dzieci. 6 października został wywieziony przez Niemców do oflagu.

Po wyzwoleniu z oflagu wstąpił do 1 Dywizji Pancernej, w której jego starszy brat Jan, był adiutantem generała Stanisława Maczka. Po demobilizacji w 1947 roku Tarnowski osiedlił się wraz z rodziną (która dotarła do niego przez zieloną granicę) w Brukseli, a w 1951 roku wyemigrowali do Kanady i zamieszkali w Montrealu^[5].

Był współtwórcą Skarbu Narodowego w Belgii, później w Kanadzie, zasiadając w jego władzach do 1982 roku. Za zasługi w pracach zarządu Stowarzyszenia Polskiego oraz Polskiego Instytutu Dobroczynności w Kanadzie został odznaczony Złotą Odznaką Honorową Kongresu Polonii Kanadyjskiej^[1].

Artur Tarnowski był właścicielem zbiorów dzikowskich – bezcennego zbioru dzieł sztuki i literatury, który w czasie II wojny światowej uległ rozproszeniu. Rodzina Artura Tarnowskiego włożyła wiele wysiłku w to, aby po 1989 roku znaczna część tej kolekcji wróciła do Polski^[5]. Zmarł 19 grudnia 1984 roku w Montrealu. Został pochowany w krypcie rodzinnej w Sanktuarium Matki Bożej Dzikowskiej w Tarnobrzegu.

Artur Tarnowski 15 lipca 1931 roku zawarł związek małżeński z Różą Marią hr. Zamoyską (1911–2005), z którą miał czworo dzieci: Marię Zofię (ur. w 1932 roku), Jana Artura (ur. w 1933 roku), Marcina Juliusza (ur. w 1935 roku) i Pawła Zdzisława (ur. w 1937 roku)^[5]^[6].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

↑ Biblioteka Sejmowa podaje, że urodził się w Krakowie.
↑ Biblioteka Sejmowa podaje, że zmarł w Toronto.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Tarnowscy na Dzikowie. 2010-03-03. [dostęp 2012-06-03].
↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 616, 712. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 123, 592.
↑ ^a ^b Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 249.
↑ Biblioteka Sejmowa – Parlamentarzyści RP: Artur Tarnowski. [dostęp 2012-06-03].
↑ ^a ^b ^c Joanna Sokołowska-Gwizdka (oprac.). RODY POLSKIE. Tarnowscy z Dzikowa. „Gazeta gazeta”, 2008-04-03. [dostęp 2012-06-03].
↑ Artur Tarnowski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-03].
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977.

Linki zewnętrzne

Teksty Artura Kazimierza Tarnowskiego w Ogrodzie Petenery

[1] Biblioteka Sejmowa podaje, że urodził się w Krakowie.

[2] Biblioteka Sejmowa podaje, że zmarł w Toronto.

[MU-3] Tarnowscy na Dzikowie. 2010-03-03. [dostęp 2012-06-03].

[4] Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 616, 712. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 123, 592.

[S-5] Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 249.

[BS-6] Biblioteka Sejmowa – Parlamentarzyści RP: Artur Tarnowski. [dostęp 2012-06-03].

[G-7] Joanna Sokołowska-Gwizdka (oprac.). RODY POLSKIE. Tarnowscy z Dzikowa. „Gazeta gazeta”, 2008-04-03. [dostęp 2012-06-03].

[M-8] Artur Tarnowski w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-03].

[9] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, Nr 4 z 31 grudnia 1977.

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Artur Tarnowski (przed 1936)
Data i miejsce urodzenia	3 marca 1903 Pałac Tarnowskich w Tarnobrzegu
Data i miejsce śmierci	19 grudnia 1984 Montreal
Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres	od 1935 do 1938
Odznaczenia