Artur Kopacz
Artur Józef Kopacz (ur. 28 października 1884 w Hruszowie, zm. 6 października 1962 w Krakowie) – polski nauczyciel i działacz społeczny, współzałożyciel Klubu Demokratycznego we Lwowie (1938–1939), polityk Stronnictwa Demokratycznego, radny Lwowa i Łodzi.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel |
| Narodowość | |
| Rodzice |
Roman, Zofi |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Józefa i Marii z Kaczorowskich. Ojciec był zarządcą dóbr leśnych w Dynowie. W 1904 zdał egzamin dojrzałości w C. K. I Gimnazjum w Rzeszowie (wówczas abiturientami byli Stanisław Kot, Jan Kwolek, Tadeusz Wolfenburg)[1][2][3]. Odbył studia z dziedziny polonistyki i filologii klasycznej na Uniwersytecie Lwowskim (1904–1907) i Jagiellońskim (1907–1909). Doktorat z dziedziny filologii polskiej uzyskał na UL. Podjął pracę jako zastępcą nauczyciela w II Gimnazjum w Nowym Sączu (1909–1911), następnie zaś pracował w C. K Gimnazjum w Trembowli, męskim seminarium nauczycielskim w Stanisławowie oraz w gimnazjum realnym w Łańcucie (1913–1914). W 1911 uzyskał dyplom nauczyciela szkoły średniej w zakresie polonistyki i filologii klasycznej. Po I wojnie światowej pracował jako wizytator w Wydziale I Sekcji Oświaty Publicznej Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich w Wilnie (1919–1920). Przeniesiony na teren Wielkopolski był dyrektorem seminarium nauczycielskiego w Wągrowcu (1920–1921) i Słupcy (1926–1928). W 1928 został dyrektorem Państwowych Kursów Nauczycielskich we Lwowie. Pracował także jako wizytator szkół w kuratorium okręgowym we Lwowie. Został dyrektorem wydziału ogólnego kuratorium (1931). W latach 30. sprawował stanowisko dyrektora VII Państwowego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie.
W latach dwudziestych działał w Zjednoczeniu Pracy Wsi i Miast, był wiceprzewodniczącym jego struktur we Lwowie[4]. W 1938 znalazł się wśród założycieli Klubu Demokratycznego we Lwowie[5]. W marcu 1939 wszedł w skład zarządu tej instytucji[6]. W tym samym roku z ramienia organizacji lwowskiej został członkiem Rady Naczelnej Stronnictwa Demokratycznego[7]. W wyborach samorządowych z maja 1939 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Lwowa, startując jako kandydat SD z listy PPS-SD[8][9]. W czasie II wojny światowej walczył w Wydziale Krajowym Rewolucyjnego Związku Niepodległości i Wolności – wraz z innymi działaczami SD Stanisławem Olszewskim[10] oraz Erazmem Kuleszą, następnie w strukturach Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej[11]. W 1943 został członkiem Rady Pomocy Żydom "Żegota" we Lwowie[12][13], współpracując z działaczką Klubu Demokratycznego i SD Larysą Chomsową. Po zakończeniu wojny przez krótki okres przebywał w Łodzi. Otrzymał rekomendację SD do zasiadania w Miejskiej Radzie Narodowej. Z ramienia Stronnictwa był członkiem Prezydium Rady (1945). W tym samym roku przeniósł się do Rzeszowa, gdzie był kuratorem okręgu szkolnego (1945–1947), a także prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki (1945–1948). Wykładał historię ustroju Polski w Studium Administracyjnym w Rzeszowie. Kontynuował działalność polityczną – wchodził w skład zarządu okręgu rzeszowskiego SD. W 1948 zamieszkał w Krakowie, został dyrektorem Liceum Bibliotekarsko-Księgarskiego (1948–1951). Podjął pracę w Wojewódzkiej Bibliotece Pedagogicznej. Był członkiem zarządu okręgowego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Krakowie[14]. Przygotowywał do druku "Pamiętniki" Kajetana Koźmiana.
Żonaty z Zofią z Przybyłowiczów, miał trzy córki: Marię (Malinowską), aktorkę, Barbarę (Miller) i Annę.
Przypisy
edytuj- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Wyższego w Rzeszowie za rok szkolny 1904. Rzeszów: 1904, s. 73.
- ↑ Zjazdy koleżeńskie. „Kurier Warszawski”. 295, s. 4, 20 maja 1924.
- ↑ W dwadzieścia lat po maturze. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 14, 19 lipca 1924.
- ↑ Grzegorz Mazur, Życie polityczne polskiego Lwowa 1918–1939, Księgarnia Akademicka, Kraków 2007, s. 302
- ↑ Antoni Czubiński, Stronnictwo Demokratyczne (1937–1989): zarys dziejów, Poznań 1998, s. 64
- ↑ Antoni Czubiński, Stronnictwo..., s. 88
- ↑ Antoni Czubiński, Stronnictwo..., s. 98
- ↑ Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 123 z 3 czerwca 1939.
- ↑ Grzegorz Mazur, Życie polityczne..., s. 351, 373
- ↑ Jerzy Węgierski, Lwów pod okupacją sowiecką 1939–1941, Warszawa 1991, s. 71
- ↑ Jerzy Węgierski, W lwowskiej Armii Krajowej, Warszawa 1989, s. 56
- ↑ Marek Ferdynand Arczyński, Wiesław Balcerak, Kryptonim "Żegota": z dziejów pomocy Żydom w Polsce 1939–1945, Warszawa 1983, s. 130
- ↑ Władysław Bartoszewski, Zofia Lewin, Righteous among nations: how Poles helped the Jews 1939–1945, London 1969, s. 103
- ↑ "Dziennik Polski", nr 245 z 14–15 października 1962, s. 9 (nekrolog)
Bibliografia
edytuj- Jan Hulewicz, Artur Kopacz, w: Polski Słownik Biograficzny, Tom XIII/4, Zeszyt 59, Konarski Szymon – Kopernicki Franciszek, 1968, s. 613–614.