Archiwum Państwowe w Kielcach
Archiwum Państwowe w Kielcach – zostało utworzone 7 lutego 1919 roku.
| Data założenia |
1919 |
|---|---|
| Dyrektor |
Wiesława Rutkowska |
| Państwo | |
| Miejscowość |
25-045 Kielce |
| Adres |
ul. J. Kusocińskiego 57 |
Położenie na mapie Kielc  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
 50°51′16,60″N 20°36′09,18″E/50,854610 20,602550
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujPoczątki istnienia archiwum w Kielcach, są związane z wcześniejszymi archiwami od XVIII do początków XX wieku.
- Archiwa w Królestwie Polskim.
- Archiwum Trybunału Cywilnego i Instancji (utworzone w 1810; działało w latach 1818-1876).
- Archiwum Komisarza Obwodu (1816-1837).
- Archiwum Komisji Województwa Krakowskiego (1817-1837).
- Archiwum Rządu Gubernialnego Krakowskiego w Gubernii krakowskiej (1837-1841).
- Archiwum Rządu Gubernialnego Kieleckiego w Gubernii kieleckiej (1841-1844).
Na mocy ukazu z 19/31 grudnia 1866 roku utworzono: Archiwum Rządu Gubernialnego Kieleckiego i Archiwum Kieleckiego Urzędu Powiatowego, które istniały w latach 1867-1915[1].
- Archiwum Państwowe w Kielcach.
7 lutego 1919 roku został powołany Wydział Archiwów Państwowych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, w którego skład wchodziły archiwa w Warszawie: Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Akt Dawnych, Archiwum Skarbowe, Archiwum Wojskowe (obecnie Archiwum Akt Nowych), Archiwum Oświecenia Publicznego, oraz archiwa w: Grodnie, Lwowie, Krakowie, Lublinie, Łomży, Piotrkowie Trybunalskim, Płocku, Radomiu, Kaliszu, Suwałkach, Kielcach[1].
Udokumentowana działalność archiwum rozpoczęła się w 1923 roku, na początku były trudności lokalowe. Najpierw zabezpieczono akta z powiatów: jędrzejowskiego, kieleckiego, miechowskiego, olkuskiego, pińczowskiego, stopnickiego i włoszczowskiego. W okresie międzywojennym siedziba archiwum mieściła się w Urzędzie Wojewódzkim, a następnie w budynku przy ulicy Mickiewicza. W latach 1923–1939 były prowadzone prace porządkowo-ewidencyjne. W latach okupacji archiwum działało przy Rządzie Generalnego Gubernatora (część akt zostało wywiezione do Katowic i Rzeszy)[1].
Na mocy rozporządzenia Ministra Oświaty z 1950 roku utworzono archiwa w: Sandomierzu (1950), Starachowicach (1950), Końskich (1951), Opocznie, Pińczowie (1952) i Jędrzejowie (1952). W latach 1950–1952 archiwum Kieleckiemu, zostało podporządkowane Archiwum w Radomiu, (w latach 1952-1975 przekształcone na Oddział Terenowy). W następnych latach zlikwidowano archiwa w: Opocznie (1952) i Końskich (1975). W 1955 roku archiwum zostało przeniesione do odbudowanego i zaadaptowanego budynku dawnej synagogi, przy ulicy Rewolucji Październikowej (później ul. Warszawskiej) 17[1]. W 1983 roku nastąpiła zmiana nazwy z Wojewódzkiego Archiwum Państwowego na Archiwum Państwowe w Kielcach[1]. W 2010 roku rozpoczęła się przeprowadzka do nowej siedziby przy ul. J. Kusocińskiego 57[1].
- Kierownicy i dyrektorzy, archiwum państwowego w Kielcach.
- 1923-1927. Zenon Żurakowski, Lucjan Głazek, Czesław Milewski.
- 1927-1935. Ludwik Bazylewski.
- 1935-1945. Ferdynand Krone, Franciszek Paprocki, Franciszek Mozarski, Antoni Rybarski.
- 1945-1950. Marian Witkowski.
- 1950-1951. Władysław Prowdzik.
- 1951-1952. Jan Pazdur.
- 1952-1963. Stanisław Sterzeń.
- 1963-1964. Jan Naumiak.
- 1964-1982. Stanisław Marcinkowski.
- 1983-2009. Elwira Szczepaniak.
- 2009-2011. Rafał Chałoński.
- 2011- nadal Wiesława Rutkowska.
- Oddział w Sandomierzu.
Archiwum w Sandomierzu rozpoczęło działalność 1 grudnia 1950 roku jako, Oddział Powiatowy Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Kielcach. Na mocy dekretu o archiwach państwowych z 29 marca 1951 roku, archiwum w zostało przekształcone na Powiatowe Archiwum Państwowe w Sandomierzu. Archiwum przydzielono teren powiatów sandomierskiego i opatowskiego, a od 1954 roku powiatu staszowskiego. 1 września 1953 roku powołano Powiatowe Archiwum Państwowe w Tarnobrzegu (podporządkowane Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu w Rzeszowie z siedzibą w Przemyślu), któremu przydzielono powiaty tarnobrzeski, niżański (od 1973 roku Stalowowolski) i mielecki. W 1965 roku archiwum w Sandomierzu przekształcono w Oddział Terenowy Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Kielcach. 21 stycznia 1976 roku powstało Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Tarnobrzegu z siedzibą w Sandomierzu. W 1984 roku archiwum w Sandomierzu podporządkowano Archiwum Państwowemu w Kielcach, które działa na terenie dawnego Województwa tarnobrzeskiego[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Łukasz Guldon: Zarys dziejów Archiwum Państwowego w Kielcach. Archiwum Państwowe w Kielcach. [dostęp 2019-07-03].
- ↑ Historia oddziału terenowego archiwum w Sandomierzu