Arasari obrożny[3] (Pteroglossus torquatus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny tukanowatych (Ramphastidae), występujący w Ameryce Centralnej i Południowej od południowego Meksyku po Kolumbię i Wenezuelę (w szerszym ujęciu systematycznym dalej na południe po Ekwador).

Arasari obrożny
Pteroglossus torquatus[1]
(Gmelin, 1788)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzięciołowe

Rodzina

tukanowate

Podrodzina

tukany

Rodzaj

Pteroglossus

Gatunek

arasari obrożny

Synonimy

Ramphastos torquatus Gmelin, 1788

Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Wygląd

edytuj

Ptak o masie ok. 230 g i długości ciała ok. 40 cm. Pióra na grzbiecie czarne, połyskujące na zielono. Pierś i szyja białawe, nasada ogona czerwona. Dziób biało-czerwono-czarny, na jego końcu znajdują się przypominające zęby wyrostki. Oczy żółte, skóra wokół nich czerwona. Samice można odróżnić od samców po mniejszym dziobie.

Tryb życia

edytuj

Arasari obrożne żyją w lasach, w stadach składających się z 6–15 osobników. Są wszystkożerne – żywią się owocami, orzechami, owadami, a także jajami i pisklętami innych ptaków. Udomowione osobniki chętnie jedzą karmę dla psów.

Rozmnażanie

edytuj

Arasari obrożne są monogamiczne, łączą się w pary na całe życie. Rozmnażają się raz w roku, od stycznia do maja. Samica składa w dziupli drzewa ok. 3 jaj, z których po ok. 16 dniach wykluwają się nagie i ślepe pisklęta. Młodymi zazwyczaj opiekuje się 5–6 ptaków – rodzice oraz potomstwo z poprzedniego miotu. Po sześciu tygodniach pisklęta wychodzą z gniazda, ale są jeszcze przez pewien czas karmione przez rodziców. Nie wiadomo, kiedy arasari obrożne uzyskują dojrzałość płciową, przypuszcza się, że tak jak u spokrewnionych z nimi gatunków dzieje się to w wieku 3–4 lat. Ptaki te mogą żyć 20 lat.

Podgatunki i zasięg występowania

edytuj

Obecnie zwykle wyróżnia się 3 podgatunki P. torquatus[4][5]:

  • P. t. torquatus (Gmelin, 1788) – środkowo-wschodni Meksyk do północno-zachodniej Kolumbii
  • P. t. erythrozonus Ridgway, 1912 – południowo-wschodni Meksyk, Belize i północna Gwatemala
  • P. t. nuchalis Cabanis, 1862 – północno-wschodnia Kolumbia i północna Wenezuela

Część systematyków[3] nadal wlicza do tego gatunku 3 kolejne taksony przez innych podnoszone obecnie do rangi gatunku[4][5]:

  • P. (t.) frantzii Cabanis, 1861arasari płomiennyKostaryka i Panama
  • P. (t.) sanguineus Gould, 1854arasari pręgodzioby – zachodnia Kolumbia i północno-zachodni Ekwador
  • P. (t.) erythropygius Gould, 1843arasari ekwadorski – zachodni Ekwador

Status i zagrożenia

edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje arasari obrożnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk i polowania[2]. Ptaki te są pospolite lub dość pospolite na terenach swojego występowania. Największymi naturalnymi wrogami, zwłaszcza dla młodych, są ptaki z rodzaju Micrastur oraz białostrząb duży.

Trzy sporne taksony (P. (t.) frantzii, P. (t.) sanguineus i P. (t.) erythropygius) IUCN traktuje jako osobne gatunki, zalicza je do kategorii najmniejszej troski (LC), a trend liczebności ich populacji uznaje za spadkowy[6][7][8].

Przypisy

edytuj
  1. Pteroglossus torquatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Pteroglossus torquatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Ramphastinae Vigors, 1825 - tukany (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-06].
  4. a b Short, L.L. & Kirwan, G.M.: Collared Araçari (Pteroglossus torquatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-08]. (ang.).
  6. Pteroglossus frantzii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-08-08] (ang.).
  7. Pteroglossus sanguineus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-08-08] (ang.).
  8. Pteroglossus erythropygius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-08-08] (ang.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj