Apolinary Leśniewski
Apolinary Józef Leśniewski (ur. 23 lipca 1891 we Wróblewie, zm. 5 listopada 1984 w Sieradzu) – duchowny katolicki, ksiądz infułat, kapelan wojskowy Armii Krajowej w stopniu majora.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1920 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujSyn Stanisława Leśniewskiego (1863–1922), nauczyciela kaliskiej szkoły franciszkańskiej i Marii zd. Maron[1][a] (1864–1937), pochowanych na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu[2]. Dziadek brał udział w powstaniu styczniowym[3]. Miał kilkoro rodzeństwa: Wacław Leśniewski (zm. 1960), kapitan Wojska Polskiego, Marian Leśniewski (zm. 1944 w niewoli niemieckiej w Gusen), porucznik WP, Irena (zm. 1957), nauczycielka, zamężna za Marianem Krysiakiem (zm. 1941), sekretarzem Starostwa Powiatowego w Kaliszu[4], Maria (zm. 1982), nauczycielka, zamężna za Ignacym Krawcem (zm. 1963), kierownikiem Sądu Grodzkiego w Kaliszu[2][5].
Uczył się m.in. w Szkole Handlowej w Kaliszu, był współorganizatorem kaliskiego skautingu, za co był zatrzymany przez carskie władze. Studiował medycynę i nauki przyrodnicze na Uniwersytecie we Lwowie i Uniwersytecie Warszawskim. Absolutorium otrzymał na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie[6]. Później uczył się w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, gdzie w 1920 otrzymał święcenia kapłańskie. Kolejne lata mieszkał we Włocławku, pracując jako nauczyciel religii w szkołach publicznych, m.in. w gimnazjum Janiny Steinbokówny, a od września 1926 był dyrektorem prywatnego, katolickiego Gimnazjum im. Jana Długosza[7], uczył również w tamtejszym Wyższym Seminarium Duchownym, gdzie jego wychowankiem był m.in. późniejszy prymas Stefan Wyszyński[8]. Od 1932 przebywał w Paryżu będąc duszpasterzem tamtejszej Polonii. Po powrocie do kraju w 1934 został wizytatorem w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Wyznań i Oświecenia Publicznego.
W 1937 został odznaczony Medalem Niepodległości[9][10].
Po wybuchu wojny został kapelanem wojskowym, pełnił również funkcję kapelana AK w stopniu majora w czasie powstania warszawskiego w 1944 (pseudonim "Maron"). Po wojnie zamieszkał w Sieradzu, gdzie został pierwszym powojennym proboszczem tamtejszej fary, jednocześnie był nauczycielem religii w sieradzkich szkołach[11], a z nadania Ministerstwa Oświaty został przewodniczącym komisji ds. podręczników i programów nauczania religii. W 1950 w ramach represji politycznych wobec księży katolickich został skazany przez Sąd wojskowy na karę 5 lat pozbawienia wolności, ponieważ nie poinformował bezpieki o nielegalnej organizacji uczniów w sieradzkiej szkole. Został zwolniony po 2 latach. Po powrocie z więzienia ponownie został proboszczem w Sieradzu, będąc aż do emerytury pod stałą obserwacją służb bezpieczeństwa.
Został pochowany na sieradzkim cmentarzu parafialnym; nagrobek księdza sąsiaduje z grobowcem jego przyjaciela, Antoniego Cierplikowskiego[12].
16 lipca 2016 odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za pielęgnowanie tożsamości kulturowej Polaków[13].
Upamiętnienie
edytujW 2017 roku jedna z ulic Sieradza została nazwana imieniem księdza Apolinarego Leśniewskiego (poprzednio ulica 23 stycznia - data wyzwolenia miasta spod okupacji niemieckiej w 1945)[14].
Uwagi
edytuj- ↑ Wg bałamutnych i nieudokumentowanych informacji podanych w książce Eweliny Ślązak "Ksiądz infułat Apolinary Leśniewski" (wyd. Sieradz 2015, s. 17-18) dziadek Marii Leśniewskiej zd. Maron, Chryzostom Maron miał być Francuzem i żołnierzem napoleońskiej Wielkiej Armii, cofającej się z Rosji, który od cesarza Napoleona otrzymał posiadłość koło Kalisza, ożeniony z Konstancją Szymańską miał m.in. syna Józefa. Tymczasem, dostępne źródła archiwalne informują, że ojciec Marii Leśniewskiej, Józef Maron urodził się w 1836 roku, a jego rodzicami byli kowal Szymon Maron, liczący wówczas lat 35 i Scholastyka z Kneblewskich, lat 26 (akt urodzenia Józefa Marona wystawiony pod nr. 24, parafia Kościelec w powiecie kolskim, przechowywany w Archiwum Państwowym w Poznaniu).
Przypisy
edytuj- ↑ 29. rocznica śmierci ks. infułata Apolinarego Leśniewskiego. nasze.fm. [dostęp 2017-01-31]. (pol.).
- ↑ a b Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 183, 214. ISBN 978-83-62689-09-5.
- ↑ ”Ziemia konińska w czasie powstania styczniowego. Tom 4. Konin 1995”
- ↑ Informacje podane na nagrobkach Cmentarza Miejskiego w Kaliszu
- ↑ ”Kalendarz. Informator sądowy na 1936 rok”. Skład główny Wydawnictwo Bibljoteka Prawnicza, Warszawa
- ↑ Piotr Korycki: Niezwykła historia obrazu „Matka Boska Armii Krajowej”. gazetaolsztynska.pl. [dostęp 2017-01-31]. (pol.).
- ↑ Ewelina Ślązak. Biografia księdza Apolinarego Leśniewskiego na tle włocławskich szkół w okresie międzywojennym. „Koło Historii”. 20, 2017. Lublin: Koło Naukowe Historyków Studentów Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. ISSN 1505-8530.
- ↑ Dariusz Piekarczyk: Order Odrodzenia Polski dla księdza Apolinarego Leśniewskiego. dzienniklodzki.pl. [dostęp 2017-01-31]. (pol.).
- ↑ Lista odznaczonych Krzyżem i Medalem Niepodległości. Leśniewski Apolinary. IPN Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. [dostęp 2019-07-15]. (pol.).
- ↑ Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski nr 93 z 1937. Prezes Rady Ministrów, 1937/04/23. s. 4. [dostęp 2019-07-15]. (pol.).
- ↑ Historia Liceum im. Kazimierza Jagiellończyka w Sieradzu
- ↑ Dariusz Piekarczyk: Cmentarz Parafialny w Sieradzu. Za bramą wielkiej ciszy. naszemiasto.pl, 2016-10-31. [dostęp 2019-05-09]. (pol.).
- ↑ Postanowienie nr rej. 355/2016 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 lipca 2016 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2016 r. poz. 869)
- ↑ Kolejne nowe nazwy ulic. nasze.fm, 2017-08-13. [dostęp 2019-05-09]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- J. Jagnusiak, Współtwórcy Ziemi Sieradzkiej. Dawniej i dziś, 2003
- A. Ruszkowski, Na sieradzkich szlakach, nr 2/1998
- J. Szubzda, Leksykon Miasta Sieradz, 2006
- E. Ślązak, Ksiądz infułat Apolinary Leśniewski (1891-1984). Biografia proboszcza parafii pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Sieradzu, wyd. Miejska Biblioteka Publiczna w Sieradzu, 2015