Andonis Samaras

(Przekierowano z Antonis Samaras)

Andonis Samaras (gr. Αντώνης Σαμαράς; ur. 23 maja 1951 w Atenach) – grecki polityk. Od 20 czerwca 2012 do 26 stycznia 2015 premier Grecji. Dwukrotny minister spraw zagranicznych w latach 1989–1992, poseł do Parlamentu Europejskiego w latach 2004–2007, minister kultury w 2009. Członek greckiego parlamentu, przewodniczący Nowej Demokracji w latach 2009–2015.

Andonis Samaras
Αντώνης Σαμαράς
Ilustracja
Andonis Samaras (2014)
Data i miejsce urodzenia

23 maja 1951
Ateny

Premier Grecji
Okres

od 20 czerwca 2012
do 26 stycznia 2015

Przynależność polityczna

Nowa Demokracja

Poprzednik

Panajotis Pikramenos

Następca

Aleksis Tsipras

Przewodniczący Nowej Demokracji
Okres

od 30 listopada 2009
do 5 lipca 2015

Przynależność polityczna

Nowa Demokracja

Poprzednik

Kostas Karamanlis

Następca

Wangelis Meimarakis (p.o.)

Minister spraw zagranicznych Grecji
Okres

od 11 kwietnia 1990
do 14 kwietnia 1992

Przynależność polityczna

Nowa Demokracja

Poprzednik

Jeorjos Papulias

Następca

Konstandinos Mitsotakis

Minister spraw zagranicznych Grecji
Okres

od 23 listopada 1989
do 16 lutego 1990

Przynależność polityczna

Nowa Demokracja

Poprzednik

Jeorjos Papulias

Następca

Jeorjos Papulias

podpis

Życiorys

edytuj

Wykształcenie

edytuj

Andonis Samaras urodził się w Atenach w 1951. W 1974 ukończył ekonomię w Amherst College w Stanach Zjednoczonych, a dwa lata później studia typu MBA na Harvard University. Mówi w języku angielskim, francuskim i włoskim[1].

Działalność polityczna do 2009

edytuj

W latach 1977–1993 był deputowanym do greckiego parlamentu z ramienia Nowej Demokracji z okręgu Mesenia. W 1989 pełnił funkcję ministra spraw gospodarczych, a od 1989 do 1992 (z krótką przerwą w 1990) dwukrotnie ministra spraw zagranicznych w rządach premierów Ksenofona Zolotasa i Konstandinosa Mitsotakisa. W 1993 wystąpił z Nowej Demokracji i założył prawicową partię Wiosna Polityczna[1]. W wyborach parlamentarnych w październiku 1993 jego partia zdobyła 10 mandatów w parlamencie. Andonis Samaras objął mandat deputowanego, który zajmował do 1996. W wyniku wyborów z 1996 jego ugrupowanie znalazło się poza parlamentem.

W 2004 Wiosna Polityczna połączyła się ostatecznie z Nową Demokracją (ND), a Andonis Samaras w czasie wyborów europarlamentarnych w czerwcu 2004 dostał się do Parlamentu Europejskiego z ramienia ND. W PE wszedł w skład Komisji Budżetowej, Komisji ds. Gospodarczych i Monetarnych oraz Delegacji ds. stosunków UE-Rosja[1][2].

W wyniku wyborów parlamentarnych we wrześniu 2007 został ponownie członkiem greckiego parlamentu z ramienia ND. Zasiadł w nim w Komisji Spraw Europejskich oraz Komisji Spraw Gospodarczych. 8 stycznia 2009 został mianowany ministrem kultury w rządzie Kostasa Karamanlisa i zajmował ten urząd do 7 października 2009[1][3].

Działalność polityczna w latach 2009–2012

edytuj

Po przegranej Nowej Demokracji w wyborach parlamentarnych w październiku 2009 i złożonej przez Kostasa Karamanlisa ze stanowiska przewodniczącego partii, Andonis Samaras postanowił ubiegać się o opróżniony urząd. Po raz pierwszy przewodniczący partii wybierany był przez wszystkich członków Nowej Demokracji w ogólnogreckich wyborach, a nie jak dotąd w czasie kongresu partii. 29 listopada 2009 prawie 550 tys. obywateli w ponad tysiącu punktach w całej Grecji wzięło udział w wyborze lidera ND. Andonis Samaras, z wynikiem 50,18% zdobytych głosów, pokonał swoją główną rywalkę Dorę Bakojanni, który uzyskała 38,76% głosów poparcia. 30 listopada 2009 objął stanowisko przewodniczącego Nowej Demokracji i tym samym lidera opozycji[4].

W 2011 w obliczu kryzysu gospodarczego kierowana przez niego partia zdecydowała się na udział w nowym rządzie i prowadzenie reform gospodarczych. Działacze ND weszli w skład gabinetu Lukasa Papadimosa. Andonis Samaras poprowadził swoje ugrupowanie do zwycięstwa w przedterminowych wyborach w maju 2012. Uzyskał misję utworzenia nowego rządu, która zakończyła się porażką[5].

Premier Grecji

edytuj

W czerwcu 2012 w konsekwencji nieutworzenia gabinetu odbyły się kolejne wybory, w których Nowa Demokracja poprawiła swój wynik, zyskując blisko 30% głosów i 129 mandatów w 300-osobowym parlamencie. Andonis Samaras ponownie podjął rozmowy koalicyjne, uzyskując porozumienie Nowej Demokracji z Panhelleńskim Ruchem Socjalistycznym (PASOK) i Demokratyczną Lewicą (DIMAR). 20 czerwca 2012 został zaprzysiężony na urząd premiera Grecji[6].

Działalność od 2015

edytuj

Przedterminowe wybory w styczniu 2015 zostały wygrane przez eurokomunistyczną SYRIZĘ. Nowa Demokracja zajęła drugie miejsce, sam Andonis Samaras ponownie został wybrany na posła. 26 stycznia 2015 zakończył urzędowanie na stanowisku premiera – zastąpił go lider wygranego ugrupowania Aleksis Tsipras[7].

Po zwycięstwie opcji „przeciw” w referendum dotyczącym porozumienia Grecji z międzynarodowymi wierzycielami 5 lipca 2015 Andonis Samaras zrezygnował z kierowania Nową Demokracją. Tymczasowym liderem ND został wówczas Wangelis Meimarakis[8]. We wrześniu tego samego roku w kolejnych wyborach utrzymał mandat poselski na kolejną kadencję (reelekcja również w 2019[9], maju 2023[10] i czerwcu 2023[11]). W listopadzie 2024 za krytykę polityki rządu Kiriakosa Mitsotakisa został wykluczony z ND[12].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Βιογραφικό. samarasantonis.gr. [dostęp 2009-11-11]. (gr.).
  2. Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2012-06-20].
  3. Ορκίζεται αύριο η νέα κυβέρνηση Καραμανλή Εκτός: Αλογοσκούφης, Φώλιας, Λιάπης, Δούκας Κοντός, Τζίμας. tovima.gr, 7 stycznia 2009. [dostęp 2009-11-11]. (gr.).
  4. Greece’ main opposition elects Antonis Samaras as new leader. xinhuanet.com, 1 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-04]. (ang.).
  5. Maria Petrakis, Natalie Weeks: Greek Government Mandate to Pass to Syriza as Samaras Fails. bloomberg.com, 8 maja 2012. [dostęp 2012-06-20]. (ang.).
  6. Antonis Samaras offers ‘hope’ as new Greece prime minister. bbc.co.uk, 20 czerwca 2012. [dostęp 2012-06-20]. (ang.).
  7. Syriza’s Tsipras sworn in after Greek government formed with rightwingers. theguardian.com, 26 stycznia 2015. [dostęp 2015-01-26]. (ang.).
  8. Παραιτήθηκε ο Αντώνης Σαμαράς από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. news.in.gr, 5 lipca 2015. [dostęp 2015-07-21]. (gr.).
  9. Οι 300 της νέας Βουλής. kathimerini.gr, 8 lipca 2019. [dostęp 2019-07-08]. (gr.).
  10. Εκλογές 2023: Ποιοι εκλέγονται βουλευτές. ot.gr, 22 maja 2023. [dostęp 2023-05-24]. (gr.).
  11. Εκλογές 2023: Αυτοί είναι οι 300 της νέας Βουλής. kathimerini.gr, 26 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-26]. (gr.).
  12. Former Greek PM expelled from ruling New Democracy party. theguardian.com, 16 listopada 2024. [dostęp 2024-11-17]. (ang.).