Antoni Wodyński pseud. Odyniec (ur. 1 czerwca 1924 w Bujakach, zm. 8 lipca[a] 1948[1] we Wrocławiu) – oficer Armii Krajowej i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, podporucznik 6 Partyzanckiej Brygady Wileńskiej, dowódca patrolu i członek sztabu tej Brygady, żołnierz wyklęty.

Antoni Wodyński
Odyniec
podporucznik podporucznik
Data i miejsce urodzenia

1 czerwca 1924
Bujaki

Data i miejsce śmierci

8 lipca 1948
Wrocław

Przebieg służby
Lata służby

1942–1948

Siły zbrojne

Armia Krajowa
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość

Jednostki

6 Wileńska Brygada (WiN)

Stanowiska

dowódca patrolu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys

edytuj

Antoni Wodyński walczył od listopada 1942 roku w strukturach AK, w 1943 roku zbiegł z transportu przymusowych robotników do Rzeszy. Od stycznia 1944 roku do 2 sierpnia 1945 roku był dowódcą oddziału partyzanckiego „Sokołów”[2]. W 1944 roku ukończył konspiracyjny kurs podoficerów. Od kwietnia 1945 roku[3] był dowódcą drużyny egzekucyjnej oddziału samoobrony ppor. Teodora Śmiałowskiego „Szumnego” w Obwodzie Bielsk Podlaski AK-AKO, walczył z oddziałami NKWD i UB[4].

Od czerwca 1946 roku[3] był dowódcą patrolu oraz oficerem dyspozycyjnym i członkiem sztabu 6 Brygady Wileńskiej. We wrześniu 1946 roku, w pociągu na stacji w Siemiatyczach skonfiskował 205 tysięcy złotych na potrzeby podziemia[4]. Od 17 lutego 1947 roku był dowódcą patrolu żandarmerii tej Brygady.

W latach 1946–1947 pełnił funkcję łącznika między dowódcą 6 Wileńskiej Brygady Władysławem Łukasiukium „Młotem” a Komendą Okręgu Wileńskiego AK ppłk. Antoniego Olechnowicza(Komendą Ośrodka Mobilizacyjnego Okręgu Wileńskiego AK[2]). Ukrył i zabezpieczył część archiwum oddziału „Młota”. Często przyjeżdżał do Wrocławia z meldunkami i pocztą mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.

Na przełomie 1946/1947 został aresztowany i zwolniony na mocy amnestii z 1947 roku[3]. W czasie jednej z misji do Wrocławia został tam 2 lipca (albo 7 lipca[2]) 1948 roku postrzelony w brzuch przez UB i aresztowany w czasie próby ucieczki z zasadzki urządzonej przez UB w mieszkaniu żony „Młota” – Jadwigi Łukasiuk. Mimo stanu agonalnego został poddany brutalnemu przesłuchaniu[4]. Zmarł 8 lipca 1948 roku[1]. Miejsce jego pochówku jest nieznane. Najprawdopodobniej jego ciało przekazano do Zakładu Anatomii Uniwersytetu Wrocławskiego. W archiwach UB zachowało się pokwitowanie o treści: Niniejszym kwituję odbiór zwłok nieznanego mężczyzny lat 26 ze szpitala WUBP. Zwłoki „Odyńca” przez pół roku przechowywano w uczelnianej chłodni, po czym wydano studentom I roku medycyny do ćwiczeń[5].

W kwietniu 2017 roku pośmiertnie awansowany na stopień kapitana[potrzebny przypis].

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 9 listopada 2007 roku „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej” Antoni Wodyński został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[6], a przekazanie orderu rodzinie odbyło się 11 listopada tego samego roku w czasie uroczystości z okazji Narodowego Święta Niepodległości[7][8].

  1. Według Marty Markowskiej (↓) zmarł 7 lipca 1948 roku.

Przypisy

edytuj
  1. a b Grzegorz Wąsowski: Letters from the Underground. [dostęp 2014-07-12]. (ang.).
  2. a b c Żołnierze wyklęci – Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Wolumen”, 2013, s. 605. ISBN 978-83-7233-077-2.
  3. a b c Markowska 2013 ↓, s. 186.
  4. a b c Blisko Polski – Wodyński Antoni. [dostęp 2014-07-12].
  5. 8 VII 1948 [online], Żołnierze wyklęci wychodzą z lasu [dostęp 2019-05-18].
  6. M.P. z 2008 r. nr 15, poz. 157
  7. Polityka budowania prawdziwych autorytetów. prezydent.pl, 2007-11-11. [dostęp 2012-05-12].
  8. Prezydent odznaczył „żołnierzy wyklętych”. onet.pl, 2007-11-11. [dostęp 2012-05-12].

Bibliografia

edytuj