Antoni Jan Sabatowski
Antoni Jan Sabatowski, ps. dr. Antoni (ur. 30 kwietnia 1880 w Brzeżanach, zm. 28 maja 1967 w Gliwicach) – polski lekarz, profesor balneologii, działacz społeczny.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: balneologia | |
| Alma Mater | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Lwowski |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujSyn Antoniego (1845-1941), sędziego i Ludwiki Gołębskiej. W latach 1891–1898 uczęszczał do Gimnazjum Ojców Jezuitów w Chyrowie, gdzie zdał maturę. W latach 1898–1904 studiował medycynę na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie. W latach 1904–1905 odbył praktykę kliniczną u Edmunda von Neussera w Wiedniu. Specjalizację z zakresu balneologii uzyskał pod okiem Antoniego Gluzińskiego. W latach 1906–1914 pracował jako asystent w Klinice Internistycznej Uniwersytetu Franciszkańskiego. W latach 1909–1914 dojeżdżał jako lekarz uzdrowiskowy do pracy w Morszynie. W czasie I wojny zmobilizowany do wojska austriackiego jak lekarz. W listopadzie 1918 przedarł się do Lwowa i brał udział w jego obronie także jako lekarz. W Wojsku Polskim służył do 1921 został mianowany na stopień podpułkownika rezerwy lekarza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[1]. Był oficerem rezerwowym 6 Batalionu Sanitarnego[2]. W latach 1921–1926 pracował jako asystent Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Habilitował się w 1923 z klimatologii i hydrologii lekarskiej kierunkiem Mariana Frankego na podstawie pierwszego w Polsce podręcznika Klimatoterapia oraz hydroterapia ogólna i zdrojowiskowa z opisem polskich uzdrowisk. W latach 1924–1939 wykładał w Katedrze Medycyny Wewnętrznej Uniwersytetu Lwowskiego. Po wybuchu II wojny pracował do 1941 w ukraińskim Instytucie Medycznym we Lwowie, po wejściu Niemców do Lwowa do 1944 pełnił funkcję konsultanta uzdrowisk w dorzeczu Prutu. Działał w ZWZ – AK będąc do 26 maja 1944 szefem sanitarnym Komendy Okręgu a następnie do 31 lipca 1944 Komendy Obszaru nr 3 AK.[3] W 1945 przeniósł się do Krakowa gdzie pracował jako profesor tytularny od 1946 Uniwersytetu Jagiellońskiego, a od 1950 Akademii Medycznej w Krakowie wykładając balneologię i lecznictwo uzdrowiskowe. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Gliwicach. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym w Gliwicach[4].
Życie prywatne
edytujBył żonaty z Marią z Winiarzów. Jego córka Julia (1906-1991) w 1929 będąc studentką geografii poślubiła Henryk Teisseyre'a, jego wnukami byli profesorowie Juliusz Teisseyre i Andrzej Karol Teisseyre[5].
Prace naukowe
edytujAutor prac naukowych: "Klimatoterapia oraz hydroterapia ogólna i zdrojowiskowa z opisem polskich uzdrowisk" (1923), "O gruźlicy" (1924), "Człowiek, a jego klimat świetlny" (1926), "Lecznictwo uzdrowiskowe w zarysie" (1947), "Gazy techniczne" (1950), "Bezpieczeństwo pracy w zakładach przemysłu sodowego" (1956, wraz ze Stanisławem Gąsiorowskim i Franciszkiem Kubalą).
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)[6]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1958)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Niepodległości
- Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumuńskiej
Przypisy
edytuj- ↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 1213.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 1159.
- ↑ "Konspiracja lwowska 1939-1945 – słownik biograficzny" s.166
- ↑ Stanisław Marian Brzozowski Antoni Jan Sabatowski [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XXXIV wyd. 1992-1993 s. 236-238
- ↑ Jerzy B. Miecznik "Wawrzyniec i Henryk Teisseyre'owie" [w:] "Przegląd Geologiczny" vol. 63 nr 2 wyd. 2015 s.89
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 53, poz. 711.