Antoni Gagatnicki
Antoni Gagatnicki, herbu Pniejnia[1] (ur. 10 kwietnia 1891 w Jasienicy[2], zm. 18 kwietnia 1971 w Przemyślu) – polski ksiądz rzymskokatolicki, doktor teologii, rektor i wykładowca Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu[3], autor prac naukowych oraz rękopisów historycznych poświęconych Tokarni i okolicy.
| prałat | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 kwietnia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 kwietnia 1971 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
5 lipca 1914 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujW 1909 roku ukończył Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie[4]. Następnie podjął studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak po roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Wyświęcony na kapłana 5 lipca 1914 roku. Przez 4 lata był wikariuszem w parafii Przeworsk, potem w Krakowcu, następnie jako katecheta w Przeworsku do 1937 roku – do otrzymania emerytury szkolnej. W 1923 podjął studia teologiczne na Uniwersytecie we Lwowie.
12 czerwca 1926 roku obronił pracę doktorską Zesłanie Ducha Św. w świetle krytyki historycznej[5]. Promotorem był przemyski kapłan prof. Kazimierz Wais. Po doktoracie w latach 1937–1939 był katechetą w Jaśle. Wojnę spędził w rodzinnej Tokarni i Łętowni[6]. W tym czasie spisał obszerne kroniki dziejów rodów szlacheckich z terenu Tokarni, Skomielnej Czarnej, Łętowni. 12 października 1946 wrócił do diecezji i został kapelanem sióstr służebniczek w Brzozowie w budynku po „wojennym” Seminarium duchownym. W 1947 roku został odznaczony Rokietą i Mantoletem, a 9 sierpnia 1947 roku otrzymał nominację na rektora Niższego Seminarium Duchownego[7] na miejsce ks. Juliana Atamana oraz został wykładowcą pedagogiki i katechetyki w WSD[8]. Był aktywny w centralnych instytucjach diecezji: Urzędu, potem Referatu Katechetycznego, był wizytatorem nauki religii, pracownikiem Sądu Diecezjalnego[9].
Zmarł 18 kwietnia 1971 roku. Pochowany w grobowcu Kapituły Przemyskiej. 10 listopada 1976 roku jego prochy ekshumowano i przewieziono do Tokarni. Spoczął w grobowcu kapłańskim obok ks. Jana Macha[10].
W 2016 roku rękopisy ks. Antoniego Gagatnickiego zostały opracowane i opublikowane w książce Zapomniane rękopisy, Barłomiej Dyrcz[11]
Rękopisy
edytuj- Historia dworu i kaplicy w Tokarni[12].
- Majątek Dworski Łętownia
- Kościół Parafialny w Łętowni
- Majątek Dworski Skomielna Czarna
- Genealogie Łodzińskich h. Radwan, Targowskich h. Tarnawa, Gagatnickich h. Pniejnia, Gostkowskich h. Gozdawa
- Rękopisy – wspomnienia z różnych podróży m.in. do Ziemi Świętej spłonęły w pożarze.
Prace naukowe
edytuj- Etyka ogólna, maszynopis, Przemyśl 1968
- Katechetyka, maszynopis, Przemyśl 1959
- Psychologia wychowawcza dziecka i młodzieży, maszynopis, Przemyśl 1957
- Socjologia, maszynopis, Przemyśl 1968
- Ekonomia społeczna, Przemyśl 1966
- Etyka szczegółowa, (bez roku wydania)
- Historia Katolickiej nauki społecznej. Encykliki społeczne, Przemyśl 1966
- Pedagogika, (bez daty wydania)
Odznaczenia
edytuj- Expositorium Canonicale (1926)
- Medal 10-lecia Odzyskania Niepodległości (1929)
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (1938)
- Rokieta i Mantolet (1947)
Przypisy
edytuj- ↑ Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego [online], geneteka.genealodzy.pl [dostęp 2022-05-08].
- ↑ Elżbieta (1964-) Romanowska, Myślenice. Miasto i gmina. Bibliografia w wyborze, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 1999 [dostęp 2022-05-08].
- ↑ Wszystko jest w rękach Boga. Rozmowa z ks. Janem Młynarczykiem [online], Portal Diecezji Rzeszowskiej, 5 maja 2021 [dostęp 2022-05-08] (pol.).
- ↑ Absolwenci 1883-1939 [online], www.sobieski.krakow.pl [dostęp 2022-08-11].
- ↑ Interesujący artykuł: BazHum – wyniki wyszukiwania [online], bazhum.pl [dostęp 2022-05-08].
- ↑ Historia [online], Szkoła Podstawowa nr 1 im. Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Tokarni [dostęp 2022-05-08] (pol.).
- ↑ W trosce o młode pokolenie (2) [online], niedziela.pl [dostęp 2022-05-08] (pol.).
- ↑ Przemyscy księża Rocznik PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 2022-05-08].
- ↑ Tekstowa Kartoteka Osobowa Przemyślan – Anna Siciak [online], www.pbp.webd.pl [dostęp 2022-05-08].
- ↑ Mogily.pl – Cmentarz Komunalny w Tokarni [online], mogily.pl [dostęp 2022-05-08].
- ↑ Dom [online], zapomnianerekopisy [dostęp 2022-05-08] (pol.).
- ↑ Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2022-05-08].
Bibliografia
edytuj- Diecezja przemyska obrządku łacińskiego w latach 1939–1944/1945,, Ks. Sławomir Zych
- Dziejopis Kliszczaków Polowania w kliszczackiej głuszy, Gazeta Myślenicka
- DUCHOWIEŃSTWO DIECEZJALNE ORAZ ZAKONY I ZGROMADZENIA
- Przemyscy księża rocznik 1959, K. S. Bartmiński, Krasiczyn 2013
- Wszystko jest w rękach Boga, rozmowa z ks. Janem Młynarczykiem
- Tekstowa Kartoteka Osobowa Przemyślan, Anna Siciak
- Zaginione obrazy – Gazeta Myślenicka
- Zapomniane rękopisy, Bartłomiej Dyrcz, 2016
- Życie i działalność księdza Antoniego Gagatnickiego (1891-1971), ks. Wiesław Kałamarz, Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1995