Wikipedia

Antoni Aleksandrowicz (ksiądz)

polski duchowny i oficer, ofiara zbrodni katyńskiej

Antoni Aleksandrowicz (ur. 29 czerwca?/11 lipca 1893 w Mińsku[a], zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – polski duchowny rzymskokatolicki, kapelan garnizonu w Słonimiu i w Wilnie, później starszy kapelan i administrator parafii Baranowicze, ofiara zbrodni katyńskiej.

Antoni Aleksandrowicz
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1893
Mińsk

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Katyń

Kapelan wojskowy
Okres sprawowania

1919–1939

Administrator parafii wojskowej
w Baranowiczach
Okres sprawowania

1931–1939

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1917

starszy kapelan starszy kapelan
Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1893
Mińsk

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1919–1939

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

4 Armia (1920),
garnizon Słonim,
garnizon Wilno

Stanowiska

kapelan (4 Armia, Słonim, Wilno),
administrator parafii wojskowej w Baranowiczach

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka,
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys

edytuj
 
Tablica upamiętniająca duchownych zamordowanych w ramach zbrodni katyńskiej odsłonięta w 2021 roku w krużganku bazyliki mniejszej pw. Trójcy Świętej i sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego na Świętym Krzyżu.

Antoni Aleksandrowicz był synem Leopolda i Antoniny z Terejkowiczów[4]. Po ukończeniu gimnazjum w Mińsku w 1911 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Petersburgu. W 1917 roku otrzymał święcenia kapłańskie i rozpoczął pracę duszpasterską jako ksiądz diecezji mińskiej. Pracował jako prefekt szkół w Bobrujsku (1917–1918), a potem w Mińsku (1918–1919). W 1919 roku został kontraktowym kapelanem wojskowym, 11 sierpnia 1920 roku powołano go na kapelana wojskowego Wojska Polskiego z przydziałem do dyspozycji dziekana rzymsko-katolickiego 4 Armii. W pierwszej połowie 1920 roku był kierownikiem harcerstwa mińskiego[6]. Po demobilizacji w 1921 roku został mianowany kapelanem garnizonu w Słonimiu i w 1922 roku zweryfikowany jako kapelan ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1926 roku został proboszczem parafii wojskowej w Słonimiu, skąd 1 lutego 1930 roku przeniesiono go na stanowisko kapelana garnizonu Wilno. W tym czasie objął również funkcję kapelana Wojskowego Więzienia Śledczego w Wilnie. 23 października 1931 roku został przeniesiony na stanowisko administratora parafii wojskowej w Baranowiczach, gdzie pracował do wybuchu wojny[7]. Na stopień starszego kapelana został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 roku i 6. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania rzymskokatolickiego[7]. Na stanowisku administratora pracował również w czasie kampanii wrześniowej. Opuścił Baranowicze razem z oddziałami sformowanymi w Ośrodku Zbierania Nadwyżek 78 pułku piechoty. Na froncie z Niemcami był ranny w nogę[1][2][3].

Po agresji ZSRR na Polskę został wzięty do niewoli radzieckiej i osadzony w obozie w Starobielsku (gdzie 11 listopada 1939 roku odprawił mszę w baraku majorów[8]). Przed Bożym Narodzeniem 1939 roku został wywieziony z obozu do Moskwy, po czym po kilku tygodniach osadzono go w obozie w Kozielsku, skąd został wywieziony (wykaz NKWD Moskwa nr 017/1/1940) z poleceniem przekazania do dyspozycji szefa Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku (akta sprawy nr 4915) do Katynia[9], gdzie został zamordowany w kwietniu 1940 roku[2][3][5] i tam pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej. 28 lipca 2000 roku nastąpiło oficjalnie otwarcie w tym miejscu Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu[10].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[11][12][13][4]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[14][15][16].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Proces beatyfikacyjny

edytuj

W styczniu 2011 roku ksiądz Antoni Aleksandrowicz został zgłoszony przez Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie, jako jeden z 24 księży kapelanów Wojska Polskiego z lat 1919–1939 zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Kalininie wiosną 1940 roku na kandydatów do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu (1917–1989)[3][18].

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Mińsk jako miejsce urodzenia Antoniego Aleksandrowicza podawany jest przez źródła: [1], [2] i [3], natomiast źródła [4] i [5] podają, że jego miejscem urodzenia były Marcinkowicze koło Nowogródka. Podobnie data święceń kapłańskich: w pierwszej grupie podano 1917, natomiast w drugiej – 1916.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Ks. starszy kapelan Antoni Aleksandrowicz kapelan Garnizonu Baranowicze oraz administrator parafii Baranowicze [online], Strona 26 Pułku Ułanów Wielkopolskich im. Jana Karola Chodkiewicza [dostęp 2017-01-14].
  2. ↑ a b c Ks. starszy kapelan Antoni Aleksandrowicz administrator parafii Baranowicze [online], Strona Centralnego Archiwum Wojskowego im. mjr. Bolesława Waligóry [dostęp 2017-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-26].
  3. ↑ a b c d Biogramy 24 księży kapelanów Wojska Polskiego z lat 1919–1939 zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Kalininie wiosną 1940 r. zgłoszonych przez Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie w grudniu 2009 r. na kandydatów do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu (1917-1989) [online], ordynariat.wp.mil.pl [dostęp 2017-01-14].
  4. ↑ a b c Kapelani wojskowi, którzy jako jeńcy wojenni zostali zamordowani przez Związek Sowiecki w 1940 r. [online], Strona Rzymskokatolickiej Parafii Wojskowej pw. św. Jerzego w Białymstoku [dostęp 2017-01-17].
  5. ↑ a b Biogramy ofiar katyńskich [online], muzeumkatynskie.pl [dostęp 2017-01-14].
  6. ↑ Tomasz Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 85 (1920), Warszawa: Archiwum Akt Nowych, 2019.
  7. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 407.
  8. ↑ Jędrzej Tucholski (red.), Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków, Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003, XXXIII, ISBN 83-916663-5-2.
  9. ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 4.
  10. ↑ 20 lat temu otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu - Redakcja Polska - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-11-03] (pol.).
  11. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 10 [dostęp 2024-11-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  12. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  13. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  14. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  15. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  16. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  17. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 103 „za zasługi na polu kulturalno-oświatowem w wojsku”.
  18. ↑ Księża kapelani zgłoszeni jako kandydaci do procesu beatyfikacyjnego Męczenników Wschodu. ordynariat.wp.mil.pl, 24 stycznia 2011. [dostęp 2014-10-08].

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Antoni_Aleksandrowicz_(ksiądz)&oldid=75370729”