Wikipedia

Antionum

neficki wojskowy w wierzeniach mormonów

Antionum (deseret 𐐈𐐤𐐓𐐆𐐄𐐤𐐊𐐣)[1] – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów) neficki wojskowy żyjący w IV[1] wieku n.e. Jeden z dowódców w bitwie na wzgórzu Kumorah z 385, poległ w niej wraz ze wszystkimi swymi podkomendnymi. Jest obiektem spekulacji mormońskich teologów. Przewija się w publikacjach krytycznych wobec mormonizmu, wykorzystywany bywa też przez apologetów tej tradycji religijnej. Imię Antionum pojawia się jednocześnie w psychologicznych analizach Josepha Smitha, pierwszego mormońskiego przywódcy, występuje też wśród wyznających mormonizm Maorysów.

The Book of Mormon
Księga Mormona, jedno z mormońskich pism świętych i jednocześnie źródło wzmianki o Antionum

Wymowa i pisownia imienia

edytuj

Wymowa tego imienia wzbudzała pewne zainteresowanie mormońskich badaczy. Zostało ono zresztą ujęte w przewodniku po wymowie, dołączanym do każdego egzemplarza anglojęzycznej wersji Księgi Mormona od 1981[2]. Źródła wskazują niemniej na znaczną różnicę między wymową preferowaną i powszechną współcześnie a tą z wczesnego okresu kolonizacji terytorium Utah[3][4]. Pierwotna wymowa, zwłaszcza ta stosowana przez Josepha Smitha, ma pewne znaczenie w badaniach nazw własnych występujących w Księdze Mormona, choć, na gruncie mormońskiej teologii, nie jest w nich czynnikiem decydującym. Do ustalenia wymowy używanej przez Smitha wykorzystuje się między innymi wydanie Księgi Mormona w alfabecie deseret z 1869[5].

Istnieją wszelako relacje ludzi posługujących w procesie nazywanym przez świętych w dniach ostatnich tłumaczeniem Księgi Mormona, które rzucają światło na to, jak Smith pierwotnie radził sobie z nieznanymi słowami. Hugh Nibley, powołując się na relacje skrybów Smitha, stwierdził, że nigdy nie wymawiał on takich słów, zawsze poprzestając na ich przeliterowaniu[6]. Ściśle na gruncie mormońskiej teologii nie próbuje się dociekać pierwotnej wymowy tegoż słowa, podobnie jak nie prowadzi się takowych rozważań wobec słów i nazw nefickich jako takich[7].

Również na gruncie mormońskiej teologii zauważa się inherentną problematyczność wymowy nazw i imion przynależnych do tej mormońskiej świętej księgi. Ma to wynikać z tego, że żadne z nich nie zostało przekazane Josephowi Smithowi ustnie, z wyjątkiem może imienia Moroniego, który wszak przedstawił się Smithowi w wizji. Z doktrynalnego punktu widzenia sposób, w jaki bohaterowie Księgi Mormona wypowiadali te słowa, pozostał nieznany pierwszemu mormońskiemu przywódcy[8].

W trakcie procesu określanego przez świętych w dniach ostatnich jako tłumaczenie Księgi Mormona Oliver Cowdery, jeden ze skrybów posługujących Josephowi Smithowi, zapisał to słowo w taki sposób, że manuskrypt oddany drukarzowi, a co za tym idzie i pierwsze wydanie tego świętego mormońskiego tekstu z 1830 używały pisowni „Antionam”, w odniesieniu wszakże wyłącznie do geograficznego znaczenia tego słowa, nie zaś do jego opisywanej w tym artykule funkcji jako imienia. Mogło to wynikać ze specyfiki odręcznego pisma Cowdery’ego. W kolejnych wydaniach, poczynając od tego z 1837, błąd ów został poprawiony[9].

W Księdze Mormona

edytuj

Na kartach Księgi Mormona pojawia się wyłącznie w wersie czternastym szóstego rozdziału Księgi Mormona[10][11] w kontekście rozstrzygającej bitwy konfliktu neficko-lamanickiego, mianowicie bitwy na wzgórzu Kumorah (385)[12]. Przez komentatorów uznawany za generała[13], we wspomnianym starciu dowodził dziesięcioma tysiącami ludźmi[14][15]. Poległ w niej wraz ze wszystkimi swymi podkomendnymi[16]. Wzmiankowany pośrednio również w oszacowaniach liczby ofiar śmiertelnych tejże bitwy[17][13]. Nie powinien być przy tym mylony z zoramickim miastem o identycznej nazwie, choć istotnie sama nazwa miasta mogła być inspirowana imieniem[13].

W mormońskiej teologii oraz w badaniach nad Księgą Mormona

edytuj

Istnienie Antionum nie znalazło potwierdzenia w źródłach zewnętrznych. Językoznawcy związani z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich rozważali etymologię imienia tego wojskowego, wywodząc ją zasadniczo z języka egipskiego[1]. Już starszy George Reynolds w swym opublikowanym w 1891 A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names zauważył podobieństwo między imieniem Antionum a jedną z jednostek nefickiego systemu monetarnego, mianowicie antionem[18][19].

Imię tego nefickiego żołnierza pojawiało się w krytycznych analizach mormońskiego świętego tekstu, w kontekście rzekomego zaczerpnięcia go, po dokonaniu odpowiednich modyfikacji, zasadniczo z Biblii[20], jak również w psychologicznych analizach pierwszego mormońskiego przywódcy, Josepha Smitha[21].

Pochylano się także nad funkcją przynależącego do tego imienia morfemu anti. Zauważono, że na kartach Księgi Mormona pełni on zazwyczaj specyficzną rolę, odbiegającą od pierwotnej, mającej wykazywać przeciwstawienie czemuś[22].

Imię Antionum (w zapisie Anatianuma) występuje wśród wyznających mormonizm Maorysów[23].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Brigham Young University: ANTIONUM. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-09-14]. (ang.).
  2. ↑ Woodger 2000 ↓, s. 57.
  3. ↑ Huchel 2000 ↓, s. 59.
  4. ↑ Spendlove 2015 ↓, s. 51.
  5. ↑ Huchel 2000 ↓, s. 58.
  6. ↑ Woodger 2000 ↓, s. 53.
  7. ↑ Woodger 2000 ↓, s. 56.
  8. ↑ Wilcox 2019 ↓, s. 114.
  9. ↑ Brigham Young University: Antionum Variant. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-09-10]. (ang.).
  10. ↑ Index to the Triple Combination: Antionum. [w:] The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints [on-line]. churchofjesuschrist.org. [dostęp 2021-09-17]. (ang.).
  11. ↑ George Reynolds: A Complete Concordance to the Book of Mormon. Salt Lake City: Deseret Book, 1900, s. 41.
  12. ↑ George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 82-83.
  13. ↑ a b c Paul Nolan Hyde: A Comprehensive Commentary of the Book of Mormon. Orem: Parrish Press, 2015, s. 51.
  14. ↑ Antionum, [w:] Dennis L. Largey (red.), The Book of Mormon Reference Companion [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2003, lokalizacja 873, ISBN 978-1-60908-763-0.
  15. ↑ George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 228.
  16. ↑ George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 228-229.
  17. ↑ Alan C. Miner: Mormon 6. [w:] Step-by-Step Through the Book of Mormon [on-line]. stepbystep.alancminer.com. [dostęp 2021-05-29]. (ang.).
  18. ↑ George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 95-96.
  19. ↑ George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 96.
  20. ↑ Sandra Tanner: Possible Sources for Book of Mormon Names. [w:] Utah Lighthouse Ministry [on-line]. utlm.org. [dostęp 2021-06-14]. (ang.).
  21. ↑ Prince 1917 ↓, s. 380.
  22. ↑ Stephen L. Carr: The Name ‘Anti’ in the Book of Mormon. [w:] Book of Mormon Archeological Forum [on-line]. bmaf.org. [dostęp 2021-09-13]. (ang.).
  23. ↑ Karaitiana N. Taiuru: Baby names: Christian, Mormon and non religious Māori first names and their equivalent English name.. 2016, s. 4. ISBN 978-0-9582597-2-9.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Antionum&oldid=73927651”