Anthracothorax

	Anthracothorax
	F. Boie, 1831
	; Przedstawiciel rodzaju – samica węglika czarnogardłego (A. nigricollis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	kolibrzyki
Rodzaj	Anthracothorax
	Typ nomenklatoryczny
	Trochilus violicauda Boddaert, 1783 (= Trochilus viridigula Boddaert, 1783)
Synonimy
	Lampornis Swainson, 1827; Eulampis F. Boie, 1831; Smaragdites F. Boie, 1831; Culampis Lesson, 1832; Colubris S.D.W., 1836; Anthrocorax Lesson, 1843; Floresia Reichenbach, 1854; Hypophania Reichenbach, 1854; Margarochrysis Reichenbach, 1854; Sericotes Reichenbach, 1854; Endoxa Heine, 1863;
Gatunki
	10 gatunków – zobacz opis w tekście
	10 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Anthracothorax – rodzaj ptaków z podrodziny kolibrzyków (Polytminae) w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce^[10].

Morfologia

Długość ciała 10,5–14 cm; masa ciała samców 4,8–12 g, samic 4–10 g^[10].

Systematyka

Etymologia

Anthracothorax (Anthrocorax): gr. ανθραξ anthrax, ανθρακος anthrakos „węgiel, rubin, granat” (tj. czarny); θωραξ thōrax, θωρακος thōrakos „klatka piersiowa, pierś”^[11].
Lampornis: gr. λαμπη lampē „pochodnia, światło”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[12]. Gatunek typowy: Trochilus mango Linnaeus, 1758.
Eulampis (Culampis): gr. ευλαμπης eulampēs „jasno lśniący”, od ευ eu „piękny”; λαμπης lampēs „słońce”^[13]. Gatunek typowy: Trochilus jugularis Linnaeus, 1766.
Smaragdites: gr. σμαραγδιτης smaragditēs „koloru szmaragdu”, od σμαραγδος smaragdos „szmaragd”^[14]. Gatunek typowy: Trochilus dominions Linnaeus, 1766.
Colubris: hiszp. nazwa Colibri dla kolibra^[15]. Gatunek typowy: Trochilus mango Linnaeus, 1758.
Floresia: Damiano Flores Marchese d’Arcais (znany również jako Damiano Floresi) (?1799–1853), włoski inżynier górnictwa w Meksyku, geolog, kolekcjoner w Kalifornii, Meksyku i na Jamajce)^[16]. Gatunek typowy: Trochilus porphyrurus Shaw, 1798 (= Trochilus mango Linnaeus, 1758).
Hypophania: gr. ὑπο hupo „poniżej, pod”; φανιον phanion „jasny”, od zdrobnienie φανος phanos „światło”^[17]. Gatunek typowy: Trochilus dominicus Linnaeus, 1766.
Margarochrysis: gr. μαργαρον margaron „perła”; χρυσις khrusis „pozłacany, złoty haft”, od χρυσος khrusos „złoto”^[18]. Gatunek typowy: Trochilus aurulentus Audebert & Vieillot, 1801^[a].
Sericotes: gr. σηρικον sērikon „jedwab”, od σηρες Sēres „ludzie, od których uzyskiwano jedwab, Chińczycy”; -οτης -otēs „ptzypominający”^[19]. Gatunek typowy: Trochilus holosericeus Linnaeus, 1758.
Endoxa: gr. ενδοξος endoxos „sławny, znany”, od εν en „w”; δοξα doxa „splendor, chwała”, od δεχομαι dekhomai „aprobować, pochwalać”^[20]. Nowa nazwa dla Floresia Reichenbach, 1854.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[21]:

Anthracothorax mango (Linnaeus, 1758) – węglik purpurowy
Anthracothorax nigricollis (Vieillot, 1817) – węglik czarnogardły
Anthracothorax viridigula (Boddaert, 1783) – węglik zielonogardły
Anthracothorax prevostii (Lesson, 1832) – węglik krawatowy
Anthracothorax veraguensis Reichenbach, 1855 – węglik panamski
Anthracothorax dominicus (Linnaeus, 1766) – węglik antylski
Anthracothorax aurulentus (Audebert & Vieillot, 1801) – węglik czarnopierśny
Anthracothorax viridis (Audebert & Vieillot, 1801) – węglik szmaragdowy
Anthracothorax holosericeus (Linnaeus, 1758) – antylak szmaragdowy
Anthracothorax jugularis (Linnaeus, 1766) – antylak purpurowy

Uwagi

↑ Podgatunek A. dominicus.

Przypisy

↑ Anthracothorax, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Boie 1831 ↓, s. 545.
↑ W. Swainson. On several Groups and Forms in Ornithology, not hitherto defined. „The Zoological Journal”. 3, s. 358, 1827. (ang.).
↑ ^a ^b Boie 1831 ↓, s. 547.
↑ R.-P. Lesson: Les trochilidées ou, Les colibris et les oiseaux-mouches, suivis d'un Index général, dans lequel sont décrites et classées méthodiquement toutes les races et espèces du genre Trochilus. Paris: A. Bertrand, 1832, s. vii. (fr.).
↑ S.D.W.. An elucidation of the three British treblings,—(Silvia). „The Analyst”. 4 (15), s. 79, 1836. (ang.).
↑ R.-P. Lesson. Complèment à l histoire naturelle des oisceauix-mouches. „L’Écho du monde savant et l’Hermès: journal analytique des nouvelles et des cours scientifiques”. 8 (2), s. 775, 1843. (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d H.G.L. Reichenbach. Aufzalilung der Colibris Oder Trocbilideen in ihrer wahren natürlichen Verwandtschaft, nebst Schlüssel ihrer Synonymik. „Journal für Ornithologie”. 1, s. 4, 11, 1854. (niem.).
↑ F. Heine. Trochilidica. „Journal für Ornithologie”. 11, s. 179, 1863. (niem.).
↑ ^a ^b D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Hummingbirds (Trochilidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.trochi1.01 [dostęp 2022-10-11] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Anthracothorax [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Lampornis [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Eulampis [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Smaragdites [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Colubris [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Floresia [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Hypophania [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Margarochrysis [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Sericotes [dostęp 2022-10-12] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Endoxa [dostęp 2022-10-12] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Polytminae Reichenbach, 1849 – kolibrzyki (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-12].

Bibliografia

F. Boie. Bemerfungen über Species und einige ornithologische Familien und Sippen. „Isis von Oken”. 1831, s. 538–548, 1831. (niem.).
The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[a-19] Podgatunek A. dominicus.

[itis-1] Anthracothorax, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[CITEREFBoie1831[https://biodiversitylibrary.org/item/87987#page/299/mode/1up_545]-2] Boie 1831 ↓, s. 545.

[Swainson-3] W. Swainson. On several Groups and Forms in Ornithology, not hitherto defined. „The Zoological Journal”. 3, s. 358, 1827. (ang.).

[CITEREFBoie1831[https://biodiversitylibrary.org/item/87987#page/300/mode/1up_547]-4] Boie 1831 ↓, s. 547.

[Lesson1832-5] R.-P. Lesson: Les trochilidées ou, Les colibris et les oiseaux-mouches, suivis d'un Index général, dans lequel sont décrites et classées méthodiquement toutes les races et espèces du genre Trochilus. Paris: A. Bertrand, 1832, s. vii. (fr.).

[sdw-6] S.D.W.. An elucidation of the three British treblings,—(Silvia). „The Analyst”. 4 (15), s. 79, 1836. (ang.).

[Lesson1843-7] R.-P. Lesson. Complèment à l histoire naturelle des oisceauix-mouches. „L’Écho du monde savant et l’Hermès: journal analytique des nouvelles et des cours scientifiques”. 8 (2), s. 775, 1843. (fr.).

[Reichenbach-8] H.G.L. Reichenbach. Aufzalilung der Colibris Oder Trocbilideen in ihrer wahren natürlichen Verwandtschaft, nebst Schlüssel ihrer Synonymik. „Journal für Ornithologie”. 1, s. 4, 11, 1854. (niem.).

[Heine-9] F. Heine. Trochilidica. „Journal für Ornithologie”. 11, s. 179, 1863. (niem.).

[botw-10] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Hummingbirds (Trochilidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.trochi1.01 [dostęp 2022-10-11] (ang.).

[11] The Key to Scientific Names ↓, Anthracothorax [dostęp 2022-10-12] .

[12] The Key to Scientific Names ↓, Lampornis [dostęp 2022-10-12] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Eulampis [dostęp 2022-10-12] .

[14] The Key to Scientific Names ↓, Smaragdites [dostęp 2022-10-12] .

[15] The Key to Scientific Names ↓, Colubris [dostęp 2022-10-12] .

[16] The Key to Scientific Names ↓, Floresia [dostęp 2022-10-12] .

[17] The Key to Scientific Names ↓, Hypophania [dostęp 2022-10-12] .

[18] The Key to Scientific Names ↓, Margarochrysis [dostęp 2022-10-12] .

[20] The Key to Scientific Names ↓, Sericotes [dostęp 2022-10-12] .

[21] The Key to Scientific Names ↓, Endoxa [dostęp 2022-10-12] .

[Mielczarek&Kuziemko-22] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Polytminae Reichenbach, 1849 – kolibrzyki (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[a]

[19]

[20]

[21]