Anna Parzymies
Anna Parzymies (ur. 5 stycznia 1939 w Sofii[1]) – polska arabistka, doktor habilitowana, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie |
arabistka, turkolożka, orientalistka, nauczycielka akademicka |
Alma Mater | |
Uczelnia | |
Wydział | |
Stanowisko |
Profesor UW |
Małżeństwo | |
Dzieci |
Paweł, Andrzej |
Odznaczenia | |
Biografia
edytujSzkołę podstawową, średnią i studia skończyła w Sofii. W latach 1957–1962 studiowała na Wydziale Filologii Tureckiej Uniwersytetu Sofijskiego (Софийски университет „Св. Климент Охридски – turkologia i bułgarystyka). Od 1962 przez 3 lata była stypendystką rządu bułgarskiego w Instytucie Języków Żywych na Uniwersytecie w Tunisie (Institut Bourguiba des Langues Vivantes w Tunisie – arabistyka). W 1971 otrzymała tytuł magistra na Wydziale Filologii Obcych Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1971–1973 pracowała w bibliotece Instytutu Afrykanistyki UW.
Pracę doktorską obroniła w 1978 na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W tym samym roku rozpoczęła pracę jako adiunkt w Zakładzie Arabistyki i Islamistyki Instytutu Orientalistycznego UW.
W 1992 nadano jej stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa – turkologii[1] na podstawie dzieła Język protobułgarski. Przyczynek do rekonstrukcji na podstawie porównań turecko-słowińskich[2].
Jej mężem jest Stanisław Parzymies, matka Pawła i Andrzeja.
Specjalizacja, działalność
edytujGłówne zainteresowania naukowo-badawcze koncentruje przede wszystkim na kontaktach językowych ludów tureckich i słowiańskich oraz na kulturze społeczności islamskich. Jest założycielką Zakładu Islamu Europejskiego na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego – Zakład powstał w 1995, a Anna Parzymies kierowała nim do 2009[1]. Wśród wypromowanych przez nią doktorów znalazł się Michał Łabenda (2006)[2].
Twórczyni i założycielka Wydawnictwa Akademickie DIALOG – polskiego wydawnictwa założonego w 1992[1], publikującego przede wszystkim książki o tematyce orientalnej (publikacje związane z Afryką i Azją, ale też literaturę europejską).
Anna Parzymies jest specjalistką z trzech zakresów zagadnień:
- Islam w Europie (chodzi głównie o mniejszości maghrebskie we Francji, Czeczenów, Inguszy, Tatarów i innych wyznawców islamu w Rosji oraz Albańczyków i bośniackich muzułmanów na Bałkanach);
- Socjolingwistyka arabska, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu języka tureckiego na mówiony język arabski;
- Metodologia językoznawstwa historycznego, z naciskiem na grupy języków ałtajskich.
Nagrody, odznaczenia
edytuj- 2009 – nagroda UNESCO/Sharjah – za wkład w promowanie i upowszechnianie kultury arabskiej[3]. Oficjalne wręczenie nagrody odbyło się 9 lutego 2010 w siedzibie UNESCO w obecności Dyrektora Generalnego UNESCO[4].
- 2018 – Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury (Francja)[5]
Bibliografia naukowa
edytujKsiążki
edytuj- Tunezja, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1984.
- Anthroponymie algérienne. Noms de famille moderne d'origine turque, PWN, Warszawa 1985.
- Język protobułgarski. Przyczynek do rekonstrukcji na podstawie porównań turecko-słowiańskich, Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego 381, ISSN 0509-7177, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1994.
- Język czuwaski, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2000, ISBN 83-88238-60-4.
Książki – redakcja naukowa
edytuj- Islam a terroryzm, praca zbiorowa pod red. Anny PARZYMIES, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2003, ISBN 83-88938-44-4.
- Ferdinand de Saussure, Szkice z językoznawstwa ogólnego, redakcja naukowa polskiej wersji językowej A. Parzymies, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2004.
- Muzułmanie w Europie, praca zbiorowa pod red. Anny PARZYMIES, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005, ISBN 83-89899-08-6.
- Studies in Oriental Art and Culture in Honour of Professor Tadeusz Majda, praca zbiorowa pod red. Anny PARZYMIES, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2006, ISBN 83-89899-39-6.
Artykuły w książkach
edytuj- Cyryl i Metody a kultura arabska [w:] T. Dąbek-Wirgowa, J. Wierzbicki (red.) Kategorie peryferii i centrum w kształtowaniu się kultur narodowych, Materiały konferencji naukowej, Wyd. UW, Warszawa 1986.
- La diglossie au Maghreb – un probleme social [w:] S. Piłaszewicz, J. Tulisow (red.) Problemy języków Azji i Afryki, PWN, Warszawa 1987
- Muzułmanie we Francji [w:] H. Jankowski (red.), Z Mekki do Poznania. Materiały 5. Ogólnopolskiej Konferencji Arabistycznej Poznań 9–10 czerwca 1997, Wydawnictwo UAM, Poznań 1998, ISBN 83-910799-0-2.
- Ałtaizmy w języku polskim [w:] Orient w kulturze polskiej. Materiały z okazji 25-lecia Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2000, ISBN 83-88238-44-2.
- Islam na Bałkanach [w:] A. Abbas (red.), Zagadnienia współczesnego islamu, Wyd. UAM, Poznań 2003, ISBN 83-910799-6-1.
- U źródeł arabskiego antyamerykanizmu [w:] A. Parzymies (red.), Islam a terroryzm, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2003.
- Muzułmanie w Europie (razem z Agatą S. NALBORCZYK) [w:] E. Machut-Mendecka (red.), Oblicza współczesnego islamu, Academica, Warszawa 2003, ISBN 83-89281-03-1.
- Muzułmanie w Bośni i Hercegowinie [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
- Muzułmanie w Macedonii [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
- Muzułmanie w Serbii i Czarnogórze [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
- Muzułmanie w Jugosławii [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
- Muzułmanie w Bułgarii [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
- Muzułmanie w Grecji [w:] A. Parzymies (red.), Muzułmanie w Europie, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
- Professor Tadeusz Majda and his research, teaching and organisational chievements [w:] A. Parzymies (red.), Studies in Oriental Art and Culture in Honour of Professor Tadeusz Majda, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2006.
- Ethnonymes slaves. Propositions d'etymologies altaďques [w:] A. Parzymies (red.), Studies in Oriental Art and Culture in Honour of Professor Tadeusz Majda, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2006.
- O nagłosowym ś- w języku protobułgarskim [w:] E. Siemieniec-Gołaś, J. Georgiewa-Okoń (red.), Od Anatolii po Syberię. Świat turecki w oczach badaczy, Wyd. UJ, Kraków 2010.
- Алтайски езикови влияния в славянските езици методологичен подход върху примера на думата koliba Проблеми на балканското и славянското езикознание, Фабер, Велико Търново 2010.
Artykuły w czasopismach
edytuj- Noms de famille en Algérie contemporaine, "Africana Bulletin" 23, 1975.
- Uwagi na temat nazewnictwa geograficznego Algierii, "Przegląd Informacji o Afryce" 4, 1976
- Adaptation phonétique des noms de famille turcs a la langue parlée d'Algérie, "Africana Bulletin" 26, 1977.
- Contenue ethnique des odjaks d'Algérie, "Africana Bulletin" 29, 1978.
- Rozwój patronimikum algierskiego, "Przegląd Informacji o Afryce" 1, 1979.
- Stosunki turecko-tunezyjskie w XIX wieku, "Afryka. Azja, Ameryka Łacińska" 1, 1982.
- Appelatifs turcs dans le dialecte arabe de Tunis, "Rocznik Orientalistyczny" XLIII, 1984.
- Aperçu sur l'évolution socio-lingistique de la langue arabe, "Africana Bulletin" 32, 1985.
- Caractéristique typologique de la situation linguistique arabe, "Africana Bulletin" 33, 1986.
- Słowiańsko-huńskie związki językowe, "Przegląd Orientalistyczny" 143:3, 1987.
- Cyryl i Metody a kultura arabska, "Afryka, Azja, Ameryka Łacińska" 68, 1990.
- Une autre lecture de l'inscription de Pliska, "Journal Asiatique" 279:3–4, 1991.
- Czy jest to pierwszy tekst w języku protobułgarskim, "Afryka, Azja, Ameryka Łacińska" 69, 1992.
- Jeszcze raz o strawie, "Acta Philologica" 22, 1992.
- Le passé chrétien et le présent tolérant de la Tunisie musulmane, "Studia Arabistyczne i Islamistyczne", III, 1996
- O integracji ludności muzułmańskiej w Europie, "Studia Bobolanum" 2/2003, ISSN 1642-5650.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d J. Kochanowski (oprac.), Warszawiacy nie z tej ziemi, Dom Spotkań z Historią, 2013 .
- ↑ a b Dr Michał Labenda, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-08-21] .
- ↑ Uroczystość odznaczenia Marcina Frybesa i Anny Parzymies [online], La France en Pologne - Ambassade de France en Pologne [dostęp 2019-02-24] (pol.).
- ↑ Anna Parzymies laureatka nagrody Sharjah - POLONUS - gdzie sie dzisiaj spotykamy ? [online], polonus.canalblog.com, 13 lutego 2010 [dostęp 2019-03-01] (fr.).
- ↑ Marcin Frybes oraz Anna Parzymies odznaczeni francuskim Orderem Sztuk i Literatury [online], Onet Kultura, 18 lipca 2018 [dostęp 2022-08-21] .
Linki zewnętrzne
edytuj- Dr hab. Anna Parzymies, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-07-10] .
- Nota biograficzna na stronie Uniwersytetu Warszawskiego – wydział orientalistyczny
- Anna Parzymies – relacja biograficzna nagrana w ramach projektu "Warszawa Wielonarodowa. Cudzoziemscy mieszkańcy stolicy 1945–1989".