Ankieta Polskiej Agencji Prasowej na 10 najlepszych sportowców roku w Europie – głosowanie przeprowadzane corocznie przez dziennikarzy Polskiej Agencji Prasowej (PAP) wśród dziennikarzy europejskich agencji prasowych w celu wyłonienia najlepszego europejskiego sportowca kończącego się roku kalendarzowego. Pod uwagę brani są zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Jest to jeden z najstarszych tego typu plebiscytów na świecie[1]: pierwsza ankieta została przeprowadzona w 1958. Wyniki plebiscytu publikowane są zawsze w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia.

Marka Polskiej Agencji Prasowej.

Historia

edytuj
Zwycięzcy ankiety PAP
 
Irena Kirszenstein-Szewińska (L), dwukrotna zwyciężczyni Ankiety (1966 i 1974).
 
Eddy Merckx zwyciężył w plebiscycie w 1969 i 1970.
 
Sebastian Coe, laureat Ankiety w 1979 i 1981.
 
Michael Schumacher, trzykrotnie wygrywał plebiscyt Agencji (2001–2003).
 
Roger Federer, pięciokrotny triumfator Ankiety (2004–2007, 2009).
 
Novak Đoković wygrał w plebiscycie 5–krotnie (2011, 2015, 2018, 2021, 2023).
 
Cristiano Ronaldo jako pierwszy piłkarz wygrał plebiscyt PAP (2016 i 2017).

Pomysłodawcą głosowania był w 1958 zastępca redaktora naczelnego Redakcji Sportowej PAP Włodzimierz Źróbik[2]. Pierwszym zwycięzcą został Zdzisław Krzyszkowiak, zdobywca złotych medali w biegu na 5000 m i 10 000 metrów w mistrzostwach Europy w Sztokholmie.

Komisarzem ankiety w latach 1958–1986 był Mieczysław Eibel, od 1987 plebiscytem zawiaduje Jerzy Jakobsche[2].

Każda z agencji biorących udział w ankiecie przedstawia własną klasyfikację dziesięciu najlepszych sportowców, a klasyfikacje te są sumowane. W 66. Ankiecie PAP (2023) głosowali dziennikarze z 21 agencji prasowych: AFP (Francja), Agerpres (Rumunia), ANP (Holandia), APA (Austria), Athens-Macedonian News Agency (Grecja), Belga (Belgia), BTA (Bułgaria), CTK (Czechy), EFE (Hiszpania), HINA (Chorwacja), LETA (Łotwa), LUSA (Portugalia), Media.link Communications (Malta), MTI (Węgry), SID (Niemcy), SITA (Słowacja), STA (Słowenia), Tanjug (Serbia), TASR (Słowacja), Ukrinform (Ukraina) i PAP (Polska)[3].

Laureaci

edytuj

Najwięcej zwycięstw w plebiscycie przypadło jak dotąd lekkoatletom (24), kolejne pozycje zajmują tenisiści (17 wygranych) oraz z dziewięcioma triumfami kierowcy Formuły 1. Indywidualnie najczęściej sportowcem roku w Europie wybierani byli Roger Federer i Novak Đoković (pięciokrotnie), natomiast trzykrotnie plebiscyt wygrywali Walerij Brumel i Michael Schumacher. W 2005 jedyny raz w historii było dwóch triumfatorów – Federer i Jelena Isinbajewa. W dotychczasowych ankietach PAP mężczyźni odnieśli 49 zwycięstw, kobiety wygrały 18 razy.

Rok Sportowiec Dyscyplina
1958   Zdzisław Krzyszkowiak lekkoatletyka (biegi długodystansowe)
1959   Wasilij Kuzniecow lekkoatletyka (pięciobój, dziesięciobój}
1960   Jurij Własow podnoszenie ciężarów
1961   Walerij Brumel lekkoatletyka (skok wzwyż)
1962   Walerij Brumel (2) lekkoatletyka (skok wzwyż)
1963   Walerij Brumel (3) lekkoatletyka (skok wzwyż)
1964   Lidija Skoblikowa łyżwiarstwo szybkie
1965   Michel Jazy lekkoatletyka (biegi długodystansowe)
1966   Irena Kirszenstein lekkoatletyka (biegi sprinterskie, skok w dal)
1967   Jean-Claude Killy narciarstwo alpejskie
1968   Jean-Claude Killy (2) narciarstwo alpejskie
1969   Eddy Merckx kolarstwo szosowe i torowe
1970   Eddy Merckx (2) kolarstwo szosowe i torowe
1971   Juha Väätäinen lekkoatletyka (biegi długodystansowe)
1972   Lasse Virén lekkoatletyka (biegi długodystansowe)
1973   Kornelia Ender pływanie
1974   Irena Szewińska (2) lekkoatletyka (biegi sprinterskie)
1975   Kornelia Ender (2) pływanie
1976   Nadia Comăneci gimnastyka sportowa
1977   Rosemarie Ackermann lekkoatletyka (skok wzwyż)
1978   Władimir Jaszczenko lekkoatletyka (skok wzwyż)
1979   Sebastian Coe lekkoatletyka (biegi średniodystansowe)
1980   Władimir Salnikow pływanie
1981   Sebastian Coe (2) lekkoatletyka (biegi średniodystansowe)
1982   Daley Thompson lekkoatletyka (dziesięciobój)
1983   Jarmila Kratochvílová lekkoatletyka (biegi średniodystansowe)
1984   Michael Groß pływanie
1985   Sergiej Bubka lekkoatletyka (skok o tyczce)
1986   Heike Drechsler lekkoatletyka (skok w dal, biegi sprinterskie)
1987   Stephen Roche kolarstwo szosowe
1988   Steffi Graf tenis
1989   Steffi Graf (2) tenis
1990   Stefan Edberg tenis
1991   Katrin Krabbe lekkoatletyka (biegi sprinterskie)
1992   Nigel Mansell Formuła 1
1993   Linford Christie lekkoatletyka (biegi sprinterskie)
1994   Johann Olav Koss łyżwiarstwo szybkie
1995   Jonathan Edwards lekkoatletyka (trójskok)
1996   Swietłana Mastierkowa lekkoatletyka (biegi średniodystansowe)
1997   Martina Hingis tenis
1998   Mika Häkkinen Formuła 1
1999   Gabriela Szabó lekkoatletyka (biegi długodystansowe)
2000   Inge de Bruijn pływanie
2001   Michael Schumacher Formuła 1
2002   Michael Schumacher (2) Formuła 1
2003   Michael Schumacher (3) Formuła 1
2004   Roger Federer tenis
2005   Roger Federer (2)
  Jelena Isinbajewa
tenis
lekkoatletyka (skok o tyczce)
2006   Roger Federer (3) tenis
2007   Roger Federer (4) tenis
2008   Rafael Nadal tenis
2009   Roger Federer (5) tenis
2010   Rafael Nadal (2) tenis
2011   Novak Đoković tenis
2012   Sebastian Vettel Formuła 1
2013   Sebastian Vettel (2) Formuła 1
2014   Lewis Hamilton Formuła 1
2015   Novak Đoković (2) tenis
2016   Cristiano Ronaldo piłka nożna
2017   Cristiano Ronaldo (2) piłka nożna
2018   Novak Đoković (3) tenis
2019   Lewis Hamilton (2) Formuła 1
2020   Robert Lewandowski piłka nożna
2021   Novak Đoković (4) tenis
2022   Iga Świątek tenis
2023   Novak Đoković (5) tenis

Według państw

Lp. Państwo Wygrane
1.   Związek Radziecki 9
  Niemcy[a] 9
3.   Wielka Brytania 8
4.   Szwajcaria 6
5.    Polska 5
  Serbia 5
7.   Niemcy Wschodnie 4
8.   Francja 3
  Finlandia 3
10.   Belgia 2
   Rumunia 2
  Rosja 2
  Hiszpania 2
  Portugalia 2
15.   Czechosłowacja 1
  Irlandia 1
  Szwecja 1
  Norwegia 1
  Holandia 1

Zobacz też

edytuj
  1. Trzy wygrane jako Niemcy Zachodnie.

Przypisy

edytuj
  1. Jerzy Jakobsche: 60. Ankieta PAP - Cristiano Ronaldo najlepszym sportowcem Europy 2017 roku. pap.pl, 2017-12-26. [dostęp 2018-01-18]. (pol.).
  2. a b 55 lat Ankiety PAP na 10 najlepszych sportowców Europy. dzieje.pl, 2013-12-02. [dostęp 2018-01-18]. (pol.).
  3. Jerzy Jakobsche: 66. Ankieta PAP - triumf tenisisty Djokovica. [w:] PAP [on-line]. sport.tvp.pl, 2023-12-26. [dostęp 2023-12-26]. (pol.).