Anisoplia villosa

	Anisoplia villosa
	(Goeze, 1777)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	żuki
Rodzina	poświętnikowate
Podrodzina	rutelowate
Plemię	Anomalini
Podplemię	Anisopliina
Rodzaj	Anisoplia
Podrodzaj	Anisoplia (Anisoplia)
Gatunek	Anisoplia (Anisoplia) villosa
Synonimy
	Scarabaeus villosus Goeze, 1777; Anisoplia curvipunctata Mulsant, 1842; Anisoplia defectiva Mulsant, 1842; Anisoplia donovani Marsham, 1802; Anisoplia obscura Mulsant, 1842; Anisoplia punctum Mulsant, 1842; Anisoplia quadrata Mulsant, 1842; Anisoplia simplicifrons Reitter, 1889; Anisoplia subarcuata Mulsant, 1842; Anisoplia sycophanta Mulsant, 1842; Anisoplia trimaculata Mulsant, 1842; Anisoplia unicolor Mulsant, 1842; Anisoplia villica Mulsant et Rey, 1871;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Anisoplia villosa – gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych i podrodziny rutelowatych. Zamieszkuje Europę.

Taksonomia

Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1777 roku Johann August Ephraim Goeze pod nazwą Scarabaeus villosus^[1].

Morfologia

Chrząszcz o owalnym w zarysie ciele długości od 9 do 11 mm. Głowa i przedplecze są czarne z lekkim połyskiem metalicznym, porośnięte stosunkowo długimi, odstającymi włoskami. Głowa ma przód nadustka przekształcony w szeroką blaszkę oraz ciemię zaopatrzone w podłużną, wgłębioną linię. Pokrywy są żółtobrunatne do czerwonobrunatnych z czarnymi plamkami lub paskami o zmiennych liczbie, kształcie i położeniu. Powierzchnia pokryw ma lekko wgłębione rzędy i lekko wysklepione międzyrzędy. W tyle pokryw występują włoski długie i krótkie, na przedzie zaś wszystkie włoski są jednakowej długości. Ogólnie owłosienie pokryw jest dość gęste i odstające. Krawędzie pokryw pozbawione są szczecinek. Samica ma boczne krawędzie pokryw z żeberkowatymi zgrubieniami poniżej guzów barkowych, natomiast u samca brak takich zgrubień. Odnóża są czarne, jasno owłosione. U samca stopy są stosunkowo krótkie i przysadziste, z wcięciem przy nasadzie ostatniego członu, u samicy zaś cieńsze, dłuższe i bez takiego wcięcia. Na pygidium występują długie włoski, u jego szczytu formujące zagęszczoną kępkę. Spód ciała jest czarno ubarwiony i jasno owłosiony^[2].

Ekologia i występowanie

Kopulacja

Owad ciepłolubny, preferujący otwarte tereny o piaszczystym podłożu. Zasiedla doliny rzek, polany, skraje lasów i pola uprawne. Aktywne osobniki dorosłe spotyka się od maja do sierpnia^[3].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Hiszpanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Włoch, Czech, Słowacji^[1] i Rumunii^[3]. W Polsce notowany w XIX wieku i na początku XX wieku na Śląsku^[3]^[4]. Na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” umieszczony został jako gatunek przypuszczalnie wymarły (EX?)^[5]. Z kolei na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” ma status gatunku narażonego na wymarcie (VU)^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 3. Scarabaeoidea – Scirtoidea – Dascilloidea – Buprestoidea – Byrrhoidea, Stenstrup: Apollo Books, 2006, s. 236, ISBN 87-88757-59-5 .
↑ Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 16-21.
↑ ^a ^b ^c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. 1983, seria: Katalog Fauny Polski t. XXIII z. 9.
↑ gatunek: Anisoplia (Anisoplia) villosa (J.A.E. Goeze, 1777). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-04-23].
↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88-110. ISBN 83-901236-8-1.
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[cpc-1] IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 3. Scarabaeoidea – Scirtoidea – Dascilloidea – Buprestoidea – Byrrhoidea, Stenstrup: Apollo Books, 2006, s. 236, ISBN 87-88757-59-5 .

[Stebnicka-2] Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 16-21.

[Burakowskietal-3] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. 1983, seria: Katalog Fauny Polski t. XXIII z. 9.

[biomap-4] tunek: Anisoplia (Anisoplia) villosa (J.A.E. Goeze, 1777). [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-04-23].

[clz-5] Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88-110. ISBN 83-901236-8-1.

[Farkacetal-6] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]