Ani-Anti

lamanicka wioska z wierzeń mormonów

Ani-Anti (deseret 𐐈𐐤𐐌-𐐈𐐤𐐓𐐌)[1] – w wierzeniach ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów) jedna z lamanickich wiosek[2]. Informacje na jej temat zawiera Księga Almy, jedna z części składowych Księgi Mormona. Położona nieopodal Jerozolimy oraz ziemi mormońskiej. Znana przede wszystkim z bezowocnej działalności misyjnej podejmowanej w niej przez Aarona, Ammaha, Mulokiego w I wieku p.n.e. Jest obiektem spekulacji mormońskich teologów, przewija się też w publikacjach krytycznych wobec tej tradycji religijnej.

The Book of Mormon
Księga Mormona, jedno z mormońskich pism świętych i jednocześnie źródło wzmianki o Ani-Anti

Wymowa nazwy

edytuj

Wymowa nazwy tej wioski wzbudzała pewne zainteresowanie mormońskich badaczy. Została ona zresztą ujęta w przewodniku po wymowie, dołączanym do każdego egzemplarza anglojęzycznej wersji Księgi Mormona od 1981[3]. Źródła wskazują generalnie niemniej na znaczną różnicę między wymową preferowaną i powszechną współcześnie, a tą z wczesnego okresu kolonizacji terytorium[4], jeżeli chodzi o wiele nazw i imion z Księgi Mormona. Nie ma takiej różnicy wszelako w przypadku Ani-Anti[5]. Pierwotna wymowa, zwłaszcza ta stosowana przez Josepha Smitha, ma pewne znaczenie w badaniach nazw własnych występujących w Księdze Mormona, choć, na gruncie mormońskiej teologii, nie jest w nich czynnikiem decydującym. Do ustalenia wymowy używanej przez Smitha wykorzystuje się między innymi wydanie Księgi Mormona w alfabecie deseret z 1869[6].

Istnieją wszelako relacje ludzi posługujących w procesie nazywanym przez świętych w dniach ostatnich tłumaczeniem Księgi Mormona, które rzucają światło na to, jak Smith pierwotnie radził sobie z nieznanymi słowami. Hugh Nibley, powołując się na relacje skrybów Smitha, stwierdził, że nigdy nie wymawiał on takich słów, zawsze poprzestając na ich przeliterowaniu[7]. Ściśle na gruncie mormońskiej teologii nie próbuje się dociekać pierwotnej wymowy tegoż słowa, podobnie jak nie prowadzi się takowych rozważań wobec słów i nazw nefickich czy lamanickich[8].

Również na gruncie mormońskiej teologii zauważa się inherentną problematyczność wymowy nazw i imion przynależnych do tej mormońskiej świętej księgi. Ma to wynikać z tego, że żadne z nich nie zostało przekazane Josephowi Smithowi ustnie, z wyjątkiem może imienia Moroniego, który wszak przedstawił się Smithowi w wizji. Z doktrynalnego punktu widzenia sposób, w jaki bohaterowie Księgi Mormona wypowiadali te słowa, pozostał nieznany pierwszemu mormońskiemu przywódcy[9].

W Księdze Mormona

edytuj

Na kartach Księgi Mormona pojawia się wyłącznie w jedenastym wersecie dwudziestego pierwszego rozdziału Księgi Almy[10], w kontekście bezowocnej działalności misyjnej podejmowanej w niej przez Aarona, Ammaha, Mulokiego i kilku innych[11][2]. Z zapisu zawartego we wspomnianym dwudziestym pierwszym rozdziale można wyłuskać pewne informacje dotyczące umiejscowienia tej osady w wewnętrznej geografii mormońskiej świętej księgi. Miała mianowicie leżeć nieopodal Jerozolimy, położonej z kolei nieopodal ziemi mormońskiej[10].

O misji w tym miejscu – poza już wspomnianymi informacjami – niewiele można powiedzieć. Komentatorzy wskazują, iż brało w niej udział przynajmniej dwóch braci Ammaha[12]. Zauważają także kiepskie relacje między misjonarzami a mieszkańcami tej wioski[13]. Wiadomo też, że po jej opuszczeniu Aaron wraz z towarzyszami udali się do ziemi middonickiej (87 p.n.e.)[14].

W mormońskiej teologii oraz w badaniach nad Księgą Mormona

edytuj

Istnienie Ani-Anti nie znalazło potwierdzenia w źródłach zewnętrznych[15]. Językoznawcy związani z Kościołem Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich rozważali etymologię nazwy tego miasta. Wywodzili ją częściowo z języka egipskiego[1]. Przez badaczy niezwiązanych z mormonizmem Ani-Anti jest uznawane za jeden z punktów wyjścia do wszechstronnej krytyki tej tradycji religijnej. Wysuwa się w tym kontekście przypuszczenie, jakoby Ani-Anti miało wywodzić się w istocie od Antioch[16], zatem miejscowości w geograficznych ramach, z którymi Joseph Smith, twórca ruchu świętych w dniach ostatnich, musiał być zaznajomiony[16]. Zarzut ten jest jednakże odrzucany przez mormońską apologetykę[17], która powołuje się przy tym na fakt, że wieś Antioch w stanie Ohio została założona dopiero w 1837[17], natomiast Antioch w Wirginii Zachodniej otrzymała obecną nazwę w 1880[18], w obu zatem przypadkach już po opublikowaniu Księgi Mormona (1830)[19].

Pochylano się także nad funkcją przynależącego do nazwy tej wioski morfemu anti. Zauważono, że na kartach Księgi Mormona pełni on zazwyczaj specyficzną rolę, odbiegającą od pierwotnej, mającej wykazywać przeciwstawienie czemuś[20].

Przypisy

edytuj
  1. a b Brigham Young University: ANI-ANTI. [w:] Book of Mormon Onomasticon [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-05-24]. (ang.).
  2. a b George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 80.
  3. Woodger 2000 ↓, s. 57.
  4. Huchel 2000 ↓, s. 59.
  5. Spendlove 2015 ↓, s. 51.
  6. Huchel 2000 ↓, s. 58.
  7. Woodger 2000 ↓, s. 53.
  8. Woodger 2000 ↓, s. 56.
  9. Wilcox 2019 ↓, s. 114.
  10. a b Paul Nolan Hyde: A Comprehensive Commentary of the Book of Alma. Orem: Parrish Press, 2015, s. 243.
  11. George Reynolds: A Complete Concordance to the Book of Mormon. Salt Lake City: Deseret Book, 1900, s. 39.
  12. Paul Nolan Hyde: A Comprehensive Commentary of the Book of Alma. Orem: Parrish Press, 2015, s. 243-244.
  13. Paul Nolan Hyde: A Comprehensive Commentary of the Book of Alma. Orem: Parrish Press, 2015, s. 244.
  14. George Reynolds: A Dictionary of the Book of Mormon, Comprising Its Biographical, Geographical and Other Proper Names. Salt Lake City: Joseph Hyrum Perry, 1891, s. 81.
  15. Robert Herbert Holden: Mormon Handbook. Caldwell, Idaho: General Management LLC, 2010-2011, s. 62. ISBN 978-1257959044.
  16. a b Phil Hart: The Book of Imaginary Indians: Ancient Traditions and Modern Caricatures in the White Man’s Quest for Meaning. Lincoln: iUniverse, Inc., 2008, s. 8. ISBN 978-0595435036.
  17. a b FAIR: The Book of Mormon and place names from the area around Joseph Smith’s home. fairlatterdaysaints.org. [dostęp 2021-05-25]. (ang.).
  18. ANTIOCH, WEST VIRGINIA (From Family Traits, Tracks and Trails). wvgenweb.org. [dostęp 2021-05-25]. (ang.).
  19. The Joseph Smith Papers: Book of Mormon Available for Purchase. [w:] Events [on-line]. josephsmithpapers.org. [dostęp 2021-05-25]. (ang.).
  20. Stephen L. Carr: The Name ‘Anti’ in the Book of Mormon. [w:] Book of Mormon Archeological Forum [on-line]. bmaf.org. [dostęp 2021-09-13]. (ang.).

Bibliografia

edytuj