Wikipedia

Anatolij Firsow

Anatolij Wasiljewicz Firsow (ros. Анатолий Васильевич Фирсов; ur. 1 lutego 1941 w Moskwie, zm. 24 lipca 2000 w Firsanowce, rejon Chimki, obwód moskiewski) – radziecki hokeista, reprezentant ZSRR, trzykrotny olimpijczyk, trener hokejowy. Działacz państwowy.

Anatolij Firsow
Анатолий Фирсов
Ilustracja
Podobizna Anatolija Firsowa na znaczku pocztowym
Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1941
Moskwa

Data i miejsce śmierci

24 lipca 2000
Firsanowka

Obywatelstwo

Rosja

Wzrost

176 cm

Pozycja

napastnik (lewoskrzydłowy / prawoskrzydłowy)

Uchwyt

prawy

Dorobek medalowy
Reprezentacja  ZSRR
Igrzyska olimpijskie
złoto Innsbruck 1964 hokej na lodzie
złoto Grenoble 1968 hokej na lodzie
złoto Sapporo 1972 hokej na lodzie
Odznaczenia
Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order „Znak Honoru” Order „Znak Honoru” Zasłużony Mistrz Sportu ZSRR
Multimedia w Wikimedia Commons

Kariera zawodnicza

edytuj

Wychowanek Spartaka, do składu którego trafił w wieku 17 lat w 1958[1]. W 1961 został powołany do służby wojskowej i w związku z tym został przeniesiony do innego stołecznego klubu, armijnego CSKA[2][3]. Był jego wieloletnim zawodnikiem przez kolejnych 13 sezonów. W ramach mistrzostw ZSRR rozegrał 474 meczów, w których strzelił 346 goli[4].

Hokej dla nas był pracą i zabawą. Więc nawet nie myśleliśmy, gdy mówili nam: "Jeśli wygracie, zapłacimy wam dobre pieniądze". Wiedzieliśmy, że i tak nie zapłacą nam praktycznie nic, lecz była to po prostu miłość hokeja. Uważaliśmy siebie za zawodowców z wynagrodzeniem dla amatorów. (Anatolij Firsow)[1]

Uczestniczył w turniejach mistrzostw świata w 1964, 1965, 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971 oraz zimowych igrzysk olimpijskich 1964, 1968, 1972. W tym czasie był powoływany do reprezentacji przez wybitnego trenera reprezentacji Anatolija Tarasowa[1], który równolegle był jego szkoleniowcem w zespole klubowym CSKA i doceniał jego umiejętności. Z kadrą ZSRR ośmiokrotnie zdobył tytuł mistrzów świata, zaś indywidualnie trzykrotnie był najskuteczniejszym zawodnikiem i strzelcem turnieju[2], cztery razy był wybierany do składu gwiazd turnieju (dwukrotnie jako lewoskrzydłowy i dwukrotnie jako prawoskrzydłowy) oraz trzy razy został uznany najlepszym napastnikiem turnieju. Łącznie na turniejach zimowych igrzysk olimpijskich w 67 rozegranych meczach strzelił 66 goli[2].

Po odejściu Tarasowa ze stanowiska trenera, przywiązany do niego Firsow postanowił zakończyć karierę w wieku 32 lat[5] (jak przyznał, był „oddany Tarasowowi” i „nie wierzył już żadnemu innemu trenerowi”[1]). Wówczas w 1972 przedstawiciele kanadyjskiego klubu Montreal Canadiens sondowali możliwość występów Firsowa w jego barwach w zawodowej lidze NHL, lecz ich zapytanie pozostało bez odpowiedzi ze strony radzieckich władz[1]. W trakcie ostatniego meczu Turnieju Izwiestii 21 grudnia 1973 ZSRR–Czechosłowacja (7:1) wystąpił po raz ostatni jako czynny zawodnik pojawiając się na lodzie w sposób symboliczny (prócz niego ostatni raz wystąpili wówczas Aleksandr Ragulin i Witalij Dawydow)[6].

Został uznany za jednego z najlepszych napastników w historii hokeja[7][8]. Mimo że dysponował wątłymi warunkami fizycznymi (był niewysoki i szczupły – z uwagi na to określano go mianem „filigranowy”[9])[1], dzięki konsekwentnemu treningowi rozwinął możliwości kondycyjne i siłowe[2][3].

Był doceniany z uwagi na nieprzeciętne umiejętności.

Trzy rzeczy uczyniły go lepszym niż ktokolwiek inny. Wymyślił zagranie krążkiem "od kija do łyżwy do kija", które wykonywał tak, jakby tracił panowanie; miał zabójczy strzał "z klepy", który przełamywał nogi bramkarzy, w czasie gdy tylko niewielu z nich ubierało maski na twarz; oraz miał niesamowite umiejętności operowania kijem. Był fanatykiem hokeja i trenował bez przerwy. (Igor Kuperman)[1]

Przyczynił się do rozwoju hokeja w ZSRR swoim talentem przyciągając młodzież do tej dyscypliny.

Kiedy byłem dzieckiem, oglądanie go było niewiarygodne. Był legendą. Kilka pokoleń dzieciaków dorastało chcąc grać w hokeja z powodu Firsowa i przez to, co robił na lodzie. Był elektryzujący. Jego strzał był nie do zatrzymania. Wszystkie triki, które wykonywał na lodzie, były nie do powtórzenia. (Wiaczesław Fietisow)[1]

W trakcie kariery zyskał pseudonim Mag[10].

Kariera trenerska

edytuj
  •   CSKA Moskwa (1972-1977)
  •   Reprezentacja ZSRR juniorów (1976-1977)
  •   Legia Warszawa (1977-1979)

Po zakończeniu kariery został trenerem i przez kilka lat trenował juniorów w CSKA. Absolwent Moskiewskiej Państwowej Akademii Kultury Fizycznej z 1977[3]. Przez rok pracował z reprezentacją ZSRR juniorów do lat 18, zdobywając z nią brązowy medal na turnieju mistrzostw Europy w 1977. Następnie wyjechał do Polski i przez dwa lata był szkoleniowcem również wojskowego klubu, Legii Warszawa, z którą w 1978 uzyskał awans do ówczesnej I ligi (po nim trenerem w tym klubie był inny były zawodnik CSKA, Konstantin Łoktiew). Po demobilizacji z wojska w 1987 podjął pracę w Eksperymentalnym Stowarzyszeniu Młodzieżowym "Kirowiec" działając na rzecz nauki hokeja wśród młodzieży[3][5].

Inne informacje

edytuj
  • Urodził się podczas wojny światowej, jego rodzicami byli Wasilij i Klawdija, miał dwoje rodzeństwa: brata Wiktora i siostrę Walentinę[5]. Wkrótce po jego narodzinach w 1941 jego ojciec zginął na froncie wojny z Niemcami[1][5].
  • W 1973 opublikował książkę pt. Zapal światło zwycięstwa (ros. Зажечь победы свет)[3][11].
  • Od 1968 należał do KPZR. W 1989 został wybranym deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR. Jako parlamentarzysta działał na rzecz poprawy stanu zdrowia i sportu w Rosji[2][12] oraz osób niepełnosprawnych i byłych sportowców[5].
  • W latach 90. prowadził działalność biznesową w Szwajcarii (posiadał hotel w tym kraju)[10].
  • Ostatni mecz, o charakterze pokazowym, rozegrał w maju 2000 podczas jubileuszu 60 lat Wiaczesława Starszynowa[10].
  • W 2000 zmarła jego żona[5], a Anatolij Firsow zmarł dwa miesiące później na zawał serca w swojej daczy w miejscowości Firsanowka pod Moskwą[5][13]. Został pochowany na cmentarzu w miejscowości Schodnia. W 2001 na jego grobie umieszczono pomnik wraz z krzyżem[14].
  • Miał syna Anatolija, który wraz z Wiktorem Kuźkinem założył Fundację Anatolija Firsowa[14].
  • W pierwszą rocznicę jego śmierci imieniem Anatolija Firsowa nazwano diament znaleziony w Jakucji o wadze 94 karatów[15]. W późniejszym czasie informowano o diamencie nazwanym jego imieniem o wadze 181,59 karatów[16][17]
  • W 2011 powstał film dokumentalny z serii Gwiazdy sowieckiego lodu, poświęcony Anatolijowi Firsowowi i Władimirowi Jurzinowowi[9].

Osiągnięcia

edytuj
Reprezentacyjne
Klubowe
  •   Złoty medal mistrzostw ZSRR: 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1970, 1971, 1972, 1973 z CSKA Moskwa
  •   Srebrny medal mistrzostw ZSRR: 1967, 1969 z CSKA Moskwa
  •   Brązowy medal mistrzostw ZSRR: 1962 z CSKA Moskwa
  •   Puchar ZSRR: 1966, 1967, 1968, 1969, 1973 z CSKA Moskwa
  •   Puchar Europy: 1969, 1970, 1971, 1972, 1973 z CSKA Moskwa
Indywidualne
Szkoleniowe

Wyróżnienia i odznaczenia

edytuj
Wyróżnienia sportowe
Odznaczenia państwowe

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i Firsov was Russia's greatest player. nhl.com, 2008-11-20. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g ФИРСОВ Анатолий Васильевич. biograph.ru. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  3. ↑ a b c d e Анатолий Фирсов. calend.ru, 2013-10-01. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  4. ↑ Сегодня исполнилось бы 70 лет Анатолию Фирсову. sports.ru, 2011-02-01. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  5. ↑ a b c d e f g Три периода Анатолия Фирсова. old.redstar.ru, 2001-02-10. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  6. ↑ Sport. Po turnieju „Izwiestii”. „Nowiny”, s. 2, Nr 353 z 23 grudnia 1973. 
  7. ↑ Firsow Anatolij. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2013-11-01]. (pol.).
  8. ↑ Grenoble ’68 : Firsov Was Fearsome. goironpigs.com, 2013-11-01. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  9. ↑ a b Звезды советского льда. Анатолий Фирсов, Владимир Юрзинов. culture.ru. [dostęp 2013-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)]. (ros.).
  10. ↑ a b c d Умер Анатолий Фирсов. kommersant.ru, 2000-07-25. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  11. ↑ Беллетристика → Зажечь победы свет. eknigi.org. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  12. ↑ 1989: Millions of Russians go to the polls. news.bbc.co.uk. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  13. ↑ Anatolij Firsow nie żyje. dziennikpolski24.pl, 2000-07-25. [dostęp 2013-11-02]. (pol.).
  14. ↑ a b «Комсомолка» помогла поставить памятник Анатолию Фирсову. kp.ru, 2001-11-02. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  15. ↑ В честь Анатолия Фирсова назвали якутский алмаз. kp.ru, 2001-06-24. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  16. ↑ Алмаз массой 158,2 карата найден компанией АЛРОСА в Якутии. forbes.ru. [dostęp 2013-11-01]. (ros.).
  17. ↑ КРУПНЕЙШИЕ АЛМАЗЫ, НАЙДЕННЫЕ НА ТЕРРИТОРИИ РОССИИ. awros.ru. [dostęp 2013-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-27)]. (ros.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Anatolij_Firsow&oldid=72793116”