Anapest

stopa metryczna

Anapest (gr. anápaiston - odwrócony; dosł. odbity (daktyl),) w metryce iloczasowej to stopa metryczna składająca się z trzech sylab: dwóch krótkich i jednej długiej.

W wierszach polskich odpowiednikiem anapestu jest sekwencja składająca się z dwóch sylab nieakcentowanych i jednej akcentowanej. W polszczyźnie niemalże nie ma wyrazów będących naturalnymi anapestami (jednym z kilku wyjątków jest arcymistrz), bardzo nieliczne są też zestroje akcentowe o anapestycznym układzie sylab (np. i do dna), więc stopę tę tworzy się dzięki odpowiedniemu łączeniu wyrazów w szyku zdania, jak w pierwszym wersie wiersza Leśmiana Zielona godzina (I):

Rozechwiały się szumne gałęzi wahadła.

Najbardziej typowe wiersze anapestyczne pisali Adam Mickiewicz (Czaty, Trzech budrysów)[1], Bruno Jasieński (But w butonierce) i Julian Tuwim (Zadymka).

Zmarnowałem podeszwy w całodziennych spieszeniach,
Teraz jestem słoneczny, siebiepewny i rad.
Idę młody, genialny, trzymam ręce w kieszeniach,
Stawiam kroki milowe, zamaszyste, jak świat.
(Bruno Jasieński, But w butonierce)

Literatura

edytuj

Maria Dłuska, Studia z historii i teorii wersyfikacji polskiej, Warszawa 1978.

Adam Kulawik, Poetyka, Warszawa 1990.

Lucylla Pszczołowska, Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław 1997.

Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003.

Przypisy

edytuj
  1. Michail Leonovič Gasparov: Nástin dějin evropského verše. Praha: Dauphin, 2012, s. 288-289. ISBN 978-80-7272-248-8.