Analiza kosztów i korzyści
Analiza kosztów i korzyści (ang. cost–benefit analysis, CBA) – złożona metoda oceny efektywności inwestycji i projektów biorąca pod uwagę całość przewidywanych korzyści i kosztów, w tym elementy ilościowe i jakościowe, pozwalająca na określenie stopnia efektywności inwestycji w złożonym otoczeniu.
Opis
edytuj
W analizie kosztów i korzyści poza aspektami finansowo-ekonomicznymi przedsięwzięcia uwzględniane są aspekty społeczne, kulturowe czy środowiskowe, ujmowane w postaci kosztów zewnętrznych. Jest szczególnie przydatna w ocenie projektów, których realizacja związana jest z dużą liczbą korzyści i kosztów ponoszonych przez różne grupy interesariuszy, oraz w których głównym kryterium wyboru nie jest maksymalizacja zysku finansowego. Podstawą teoretyczną tego rodzaju analizy jest ekonomia dobrobytu. Na ogół jest przeprowadzana zgodnie z zaprezentowanym obok schematem.
Analiza kosztów i korzyści ma charakter ilościowy, co oznacza konieczność sprowadzenia kategorii jakościowych do przeliczalnych wartości. W ramach analizy kosztów i korzyści wszystkie korzyści i straty wyrażane są w jednostkach finansowych i z uwzględnieniem ich zmiany wartości w czasie (wartość bieżąca netto). Do wyceny kosztów i korzyści społecznych stosuje się społeczną stopę dyskontową (ang.social discount rate)[2].
Analiza kosztów i korzyści może być nadużywana − tendencyjny wybór uwzględnianych aspektów może sprawić, że może być ona wykorzystana za lub przeciw zasadniczo każdemu przedsięwzięciu[3]. W szczególności dotyczy to sytuacji gdzie uwzględniane są koszty lub korzyści, dla których nie ma cen rynkowych lub nie są w nich w pełni uwzględniane efekty zewnętrzne[4].
Zobacz też
edytuj- efektywność kosztowa
- analiza kosztów-efektywności (medycyna)
Przypisy
edytuj- ↑ Becla, Czaja i Zielińska 2012 ↓.
- ↑ Ekonomiczna stopa zwrotu. Encyklopedia zarządzania.
- ↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 68. ISBN 978-1-57660-351-2.
- ↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 69. ISBN 978-1-57660-351-2.
Bibliografia
edytuj- A. Becla, S. Czaja, A. Zielińska, Analiza kosztów-korzyści w wycenie środowiska naturalnego, Warszawa: Difin, 2012, ISBN 978-83-7641-608-3.
- T.Szot-Gabryś, Koncepcja rachunku kosztów i korzyści w rachunkowości odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstwa, Warszawa: Difin, 2013, ISBN 978-83-7641-893-3.