Anaklet II
Anaklet II, właśc. Pietro Pierleoni OSB (zm. 25 stycznia 1138[1]) – włoski duchowny katolicki, benedyktyn, antypapież w okresie od 14 lutego 1130 do 25 stycznia 1138[2].
| Pietro Pierleoni | |
| Antypapież | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci |
25 stycznia 1138 |
| Miejsce pochówku | |
| Antypapież | |
| Okres sprawowania |
1130-1138 |
| Legat papieski | |
| Okres sprawowania |
1121-1125 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Diakonat |
najpóźniej 20 września 1113 |
| Prezbiterat |
12 czerwca 1120 |
| Nominacja biskupia |
14 lutego 1130 |
| Sakra biskupia |
23 lutego 1130 |
| Kreacja kardynalska |
najpóźniej 20 września 1113 |
| Kościół tytularny |
SS. Cosma e Damiano (20 września 1113) |
| Pontyfikat |
14 lutego 1130 |
| Data konsekracji |
23 lutego 1130 |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Konsekrator |
Pietro Senex, bp Porto |
| Współkonsekratorzy |
Otto, bp Todi |
Życiorys
edytujWywodził z rodziny żydowskich bankierów Pierleoni, która wspomagała finansowo dwór Kaliksta II[1]. Jego przodek imieniem Leo przyjął chrzest za rządów Grzegorza VII. Pomimo to w późniejszych latach już za pontyfikatu antypapież Anaklet II był przez swoich wrogów nazywany Judaeo pontifex.
Pietro Pierleoni został duchownym w młodym wieku. Wstąpił do zakonu benedyktynów i mieszkał w Cluny[1]. Należał do gregorianów, najbardziej lojalnych uczniów nauk Hildebranda i propagatorów jego reformy Kościoła. W 1113 roku[3] został kardynałem diakonem z kościołem tytularnym św. Kosmy i Damiana[2]. 12 czerwca 1120 Kalikst II promował go do rangi kardynała prezbitera z kościołem tytularnym Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu[2]. Jako kardynał służył w dyplomacji papieskiej i był legatem we Francji i Anglii w 1121-1122 i ponownie we Francji 1123-1125[4].
W nocy 14 lutego 1130 r., zaraz po śmierci Honoriusza II, kilku młodych kardynałów stanowiących jednak większość komisji elektorów zebrało się potajemnie w klasztorze świętych Grzegorza i Andrzeja (SS. Andrea e Gregorio in clivo scauri) i wybrało ze swojego grona papieżem Innocentego II[2]. Postawieni przed faktem dokonanym pozostali elektorzy w większości nie uznali tej nominacji i tego samego dnia odmówili akceptacji dla papieża podczas ingresu w bazylice św. Jana na Lateranie. Zebrali się w swoim gronie w kościele św. Marka i ogłosili papieżem Anakleta II[1]. Podwójny wybór spowodował w Kościele katolickim schizmę[2].
Anaklet II został konsekrowany na biskupa 23 lutego 1130 r. w bazylice św. Piotra na Watykanie. Szybko zdobył uznanie wśród Rzymian. Jako zręczny polityk przeciągnął na swoją stronę normandzkiego władcę Sycylii Rogera II, którego koronował na króla[2]. Opowiedziały się za nim: Akwitania, Szkocja, północne Włochy[2] i Polska. Początkowo poparł go również król niemiecki Lotar III[1]. W tym samym czasie Innocenty II uciekł do Francji, gdzie zdobył przychylność Ludwika VI. Przede wszystkim jednak przekonał do siebie Bernarda z Clairvaux, który na synodzie w Étampes potępił schizmę Anakleta i stwierdził w jednym ze swoich listów, że: wybór potomka żydowskiego na stolicę Piotrową jest obrazą Chrystusa. Autorytet cysterskiego opata i jego charyzma wpłynęły na duchowieństwo Anglii i Hiszpanii, które opowiedziały się za Innocentym II. W krótkim czasie również Lotar III za namową arcybiskupa Magdeburga, Norberta zmienił front[2]. Król, chcąc zdobyć koronę cesarską, w 1133 ruszył wraz z Innocentym II na Rzym[2].
Nie zdobył jednak Zatybrza i Miasta Leonowego, gdzie Anaklet II wspierany przez normandzkie oddziały utrzymał pozycję. Gdy cesarz opuścił miasto, antypapież wyparł Innocentego II przy pomocy Rogera II[2]. We Włoszech wybuchła wojna, której głównymi graczami stali się Lotar III i Roger II. Mimo starań Innocentego II, który zwołał synod w Pizie, aby zakończyć schizmę, doszło podczas niego tylko do zaognienia waśni. W konsekwencji Anaklet II został ekskomunikowany przez Innocentego II. Nawet śmierć Anakleta II nie zakończyła od razu schizmy, gdyż doczekał się on następcy w osobie antypapieża Wiktora IV[1]. Ten jednak po kilku miesiącach podporządkował się Innocentemu II.
Anaklet II w literaturze
edytujHistoria Anakleta II i jego rodziny została ukazana w książce Papież z getta autorstwa niemieckiej pisarki Gertrud von Le Fort.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 85-86. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ a b c d e f g h i j John N.D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 236-237. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ Hüls, s. 224-225; Klewitz, s. 131. Po raz pierwszy jest poświadczony jako kardynał 16 października 1113; w 1112 kardynałem diakonem Santi Cosma e Damiano był jeszcze jego poprzednik Hugo.
- ↑ Hüls, s. 189-190. Pierwsza misja rozpoczęła się po 17 kwietnia 1121 i zakończyła przed 16 maja 1122, natomiast druga rozpoczęła się 30 września 1123 i trwała do wiosny 1125.
Bibliografia
edytuj- J. Brixius, Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130-1181, Berlin 1912, s. 38 nr 33.
- A. Chroust, Das Wahldekret Anaklets II, [w:] Mitteilungen des Instituts für österreichische Geschichtsforschung, vol. 28, 1907, s. 348-355.
- K. Dopierała, Księga papieży, Wyd. Pallotinum, Poznań 1996.
- Rudolf Hüls, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049–1130, Tybinga 1977.
- H. Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg, Darmstadt 1957.
- J. Philipp, Regesta pontificum Romanorum ab condita Ecclesia ad annum post Christum natum MCXCVIII, vol. I, Berlin 1885.
- I. Robinson, The Papacy 1073-1198. Continuity and Innovation, Cambridge University Press 1990.
- Anacletus II. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-03-24]. (ang.).