Amyrtajos
Amyrtajos (egip. Amenirdisu) – jedyny faraon z XXVIII dynastii, prawdopodobnie syn Pausirisa i wnuk Libijczyka, Amyrtajosa z Sais, jednego z przywódców powstania Inarosa, przeciwko władzy perskiej[1]. Panował w latach 404-399 p.n.e.[1]
| władca starożytnego Egiptu | |
| Okres |
od 404 p.n.e. |
|---|---|
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Ojciec |
Pausiris (?) |
Życiorys
edytujWiadomości o tym władcy są stosunkowo nieliczne; jednym z historyków wzmiankujących go jest Diodor Sycylijski[1]. Jego imię pojawia się w Kronice Domotycznej oraz kilku papirusach z Elefantyny[1].
Podobnie jak jego dziadek, stanął na czele powstania ludności egipskiej przeciwko władzy Dariusza II, a później Artakserksesa[1]. Dzięki wsparciu Sparty i konfliktom wewnętrznym w imperium perskim, po śmierci Dariusza II udało mu się osiągnąć niezależność w 404 p.n.e.[1]
W swojej polityce wewnętrznej dążył do zjednoczenia pod swoją władzą całego Egiptu, zwalczając liczne bunty, wywoływane przez innych pretendentów do tronu[1]. Obawiał się interwencji perskiej, co było jednym z powodów zamordowania Tamosa, Egipcjanina w służbie perskiego buntownika Cyrusa[1]. Wg relacji Diodora mord zlecić miał jeden z rywali Amyrtajosa[1].
Amyrtajos zdołał doprowadzić do względnego zjednoczenia Egiptu ok. 402 p.n.e.[1] W 401 p.n.e. zajął Elefantynę, gdzie miały miejsca masowe prześladowania sympatyzujących z Persami żydów[1]. Nie są znane okoliczności przejęcia władzy przez Neferitesa i nową dynastię. Przypuszcza się, że zmiana dynastii rządzącej miała gwałtowny przebieg; według zapisu jednego z papirusów Neferites miał pokonać Amyrtajosa w starciu zbrojnym w 399 p.n.e., a następnie stracić go w Memfis[1].
| Królewski Protokół | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| nomen lub imię rodowe: | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
| trl.: imn-ir-di-s(w)[2][3] |
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Bogusław Kwiatkowski, Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 866-867, ISBN 978-83-244-1042-2.
- ↑ Ronald J. Leprohon, Denise M. Doxey, The great name: ancient Egyptian royal titulary, Atlanta: Society of Biblical Literatures, 2013 (Writings from the ancient world), s. 169, ISBN 978-1-58983-767-6.
- ↑ Peter Lundström, Amyrtaeus in hieroglyphics [online], Pharaoh.se [dostęp 2023-05-29] (ang.).