Amway
Amway – amerykańska korporacja założona w 1959 roku przez Jaya Van Andela i Richa DeVosa. Początkowo dystrybutor środków czystości, sprzedający je w systemie sprzedaży bezpośredniej korzystając z marketingu wielopoziomowego (MLM), następnie także producent tych środków. Obecnie, obok Quixtar i Access Business Group, spółka-córka Alticor, Inc. z siedzibą główną w Ada, Michigan w Stanach Zjednoczonych.
Zasada działania
edytujPodobnie jak inne firmy posługujące się marketingiem wielopoziomowym, Amway nie posiada swojej sieci sprzedaży. Jej rolę spełniają struktury ludzi związane z firmą umowami prowizyjnymi. Firma nie zatrudnia przedstawicieli handlowych. Osoby pragnące prowadzić działalność gospodarczą w oparciu o współpracę z Amway zawierają umowę o współpracy, która nie tworzy stosunku pracy pomiędzy Amway i taką osobą. Umowa nie nakłada także obowiązku osiągania konkretnych wyników sprzedaży. Przewiduje natomiast określone rabaty lub wypłaty dla osób, które osiągają konkretne wyniki.
Stronami powyższej umowy są jedynie Amway oraz podmiot współpracujący. Przy zawarciu umowy pośredniczy osoba rekomendująca daną osobę do Amway – tzw. sponsor. Osoba ta nie jest stroną umowy ani też nie reprezentuje Amway przy jej zawarciu. Dla wprowadzonej osoby może być natomiast doradcą pomagającym w rozwoju biznesu, gdyż biznesy sponsora, jak i osoby wprowadzonej są ze sobą powiązane.
Powielenie procesu sponsorowania prowadzi do powstania hierarchicznej sieci handlowej. Składa się ona z podsieci, których właścicielami są kolejne osoby wprowadzone przez tego samego sponsora. Obroty całej grupy poniżej sponsora są sumowane z obrotami sponsora i na podstawie tej sumy wyznaczana jest na bazie tabeli prowizji procentowa wielkość prowizji dla sponsora (tzw. pin). Od prowizji liczonej jako iloczyn obrotu całej grupy i procent prowizji są odejmowane prowizje dla osób bezpośrednio pod sponsorem. Wynagrodzenie ustalane jest zatem na podstawie różnicy prowizyjnej pomiędzy sponsorem i osobami współpracującymi. Układ taki zachęca członków sieci do jej budowania i poszerzania przez wprowadzanie nowych osób.
Dochody dystrybutora, który nie tworzy sieci wcale, lub sponsorował bezpośrednio zbyt małą liczbę aktywnych osób, zależą w zasadzie tylko od wielkości jego osobistej sprzedaży. Zarabia on bowiem na różnicy pomiędzy ceną zaopatrzenia a ceną dla klienta. Aktywna grupa dystrybutorów pod nim bez równoważenia jej przez inną aktywną grupę może dać dystrybutorowi wysoką wielkość procentową prowizji, ale nie wysoki dochód z obrotu. Dystrybutor organizujący, budujący zrównoważoną sieć ma – po jej zbudowaniu – dochody w zasadzie niezależne od wielkości osobistej sprzedaży Amway, gdyż stworzył grupę, która generuje obrót. Działa to tu tak samo, jak zwykła firma handlowa, z tym że członkowie sieci potomnych takiego dystrybutora nie są jego pracownikami, a partnerami. Ponadto osoba wyższa w hierarchii nie zawsze zarabia więcej niż osoby niżej w hierarchii.
System Amwaya był kopiowany i stosowany przez inne przedsiębiorstwa.
Sprzedaż internetowa
edytujAmway jest inicjatorem i organizatorem kilku systemów sprzedaży internetowej. Od 1999 w USA działał serwis Quixtar, w ramach którego były są zarówno produkty firmy Amway, jak i licznych firm partnerskich. Od 1 maja 2009, kiedy nastąpił rebranding, sklep funkcjonuje pod marką Amway Global w wielu krajach, w tym od września 2021 w Polsce.
Amway w Polsce
edytuj Dawna siedziba spółki przy ul. Puławskiej 366a w Warszawie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Adres |
02-819 Warszawa, |
| Data założenia |
18 listopada 1992 |
| Forma prawna | |
| Prezes |
Mark Beíderwieden |
| Nr KRS | |
| Dane finansowe | |
| Kapitał zakładowy |
473 800 zł |
| Strona internetowa | |
W Polsce występują dwa rodzaje członkostwa w sieci Amway. Pierwszy to tzw. Niezależny Przedsiębiorca (NP). Ma on prawo sprzedawania produktów klientom – prowadzi biznes oraz ma prawo sponsorowania innych osób (czyli rekomendowania). Drugi rodzaj współpracy to tzw. Stały Klient Plus (SKP). Jest to osoba mająca prawo zakupów produktów od Amway po cenie takiej samej, jak dystrybutorzy (czyli Niezależni Przedsiębiorcy) oraz prawo do sponsorowania innych osób. Różnica polega na zakazie odsprzedawania innym osobom (SKP kupuje na własny użytek) oraz na tym, że ewentualne premie wynikające z obrotów nie są wypłacane w gotówce. W praktyce jest to rozwiązanie dla osób „testujących” biznes oraz tych, które chciałyby się zaopatrywać w tej sieci w towary po bardziej atrakcyjnych cenach niż detaliczne i korzystać z dostaw do domu przez kuriera.
W 2010, na terenie Kraków Business Park w podkrakowskim Zabierzowie, rozpoczęło działalność europejskie centrum usług wspólnych spółki[1].
Krytyka
edytujPrzeciwnicy firmy z chrześcijańskich organizacji apologetycznych[2][3][4] uważają, że współpraca z firmą Amway wymaga dużego zaangażowania emocjonalnego, jednocześnie oskarżając ją o psychomanipulacje i stosowanie metod podobnych do sposobu działania destruktywnych sekt[5].
W 1997 powstał w Polsce film pt. Witajcie w życiu (reż. Henryk Dederko) przedstawiający w bardzo krytyczny sposób działalność koncernu. W związku z toczącym się procesem, w którym Amway oskarżyło twórców filmu o jednostronne i negatywne przedstawianie korporacji[6], jego rozpowszechnianie zostało objęte sądowym zakazem publikacji wskutek wniosku o tzw. zabezpieczenie powództwa złożonego przez Amway[7]. Nielegalne kopie filmu krążą jednak w obiegu niezależnym, m.in. Internecie. Sąd oddalił częściowo zastrzeżenia firmy Amway, przyznając że reżyser miał prawo skrytykować nowe zjawisko sprzedaży bezpośredniej, nakazał jednak przeprosiny firmy Amway oraz sprostowanie nieprawdziwych informacji na temat struktury dochodów firmy.
18 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł, iż TVP może wyświetlić film na swojej antenie, jednak jak zaznaczył w wyroku „pod warunkiem usunięcia z niego nieprawdziwych danych o strukturze dochodów korporacji”[8].
Sąd Apelacyjny w Warszawie 26 marca 2014 r. prawomocnie orzekł, że Henryk Dederko nie musi przepraszać Amwaya za nieprawdziwe dane o podziale jej dochodów[9].
Jednocześnie Sąd utrzymał wyrok z 18 grudnia 2012, zgodnie z którym TVP (jako właściciel praw do filmu) nie może rozpowszechniać filmu z użyciem nieprawdziwych ekonomicznych danych na temat Amway. Film natomiast może zostać wyemitowany, jeśli zostaną z niego usunięte odpowiednie fragmenty określone przez Sąd w prawomocnych wyrokach: w procesie firmy Amway (wspomniany wyrok z dn. 18 grudnia 2012) oraz w procesie wytoczonym przez dystrybutorów współpracujących z Amway (wyrok z 27 października 2005)[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Nowe centrum biznesu w Zabierzowie – Amway świętuje otwarcie nowej placówki w Małopolsce [online], Polskie Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej, 10 października 2010 [dostęp 2017-05-18].
- ↑ Maria Giedz, Amway – marzenia o sukcesie [online], Stowarzyszenie Effatha, 27 czerwca 2005 [zarchiwizowane z adresu 2006-02-24].
- ↑ Tymoteusz S., Amway – nosiciele rajskich marzeń o pieniądzu [online], psychomanipulacja.pl [zarchiwizowane z adresu 2012-07-18].
- ↑ Piotr Sakwerda, Wywieranie wpływu [online], sekty.net [dostęp 2024-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-02-27].
- ↑ Piotr Sakwerda, Czy Amway jest sektą? [online], Chrześcijański Ośrodek Apologetyczny, 16 listopada 2004 [dostęp 2024-04-02] [zarchiwizowane z adresu 2004-12-13].
- ↑ „Witajcie w życiu” wciąż „półkownikiem” – WPROST.pl [online], www.wprost.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
- ↑ Wojciech Grejciun, "Witajcie w życiu", czyli historia filmu, który od 15 lat leży na półce [online], Tok FM, 18 grudnia 2012 [dostęp 2024-04-02] (pol.).
- ↑ Michał Szułdrzyński, Dobre wiadomości ?dla przeciwników wolności słowa [online], Rzeczpospolita, 18 grudnia 2012 [dostęp 2024-04-02] (pol.).
- ↑ Jest prawomocny wyrok w sprawie słynnego filmu o Amwayu. Po 18 latach! [online], Wyborcza.pl, 26 marca 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-03-28].
- ↑ Jest prawomocny wyrok w sprawie filmu o Amwayu „Witajcie w życiu” – Film [online], film.onet.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-13] (pol.).