Amphimallon majale

	Amphimallon majale
	(Razoumowsky, 1789)
	; Imago
	; Pędrak
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	żuki
Rodzina	poświętnikowate
Podrodzina	chrabąszczowate
Plemię	Melolonthini
Podplemię	Rhizotrogina
Rodzaj	Amphimallon
Gatunek	Amphimallon majale
Synonimy
	Scarabaeus majalis Razoumowsky, 1789; Melolontha majale (Razoumowsky, 1789); Rhizotrogus majalis (Razoumowsky, 1789); Melolontha rufescens Latreille, 1804; Melolontha semirufa Gyllenhal, 1817; Amphimallon korbi Reitter, 1894; Amphimallon pellitulum Reitter, 1902;
	Scarabaeus majalis Razoumowsky, 1789; Melolontha majale (Razoumowsky, 1789); Rhizotrogus majalis (Razoumowsky, 1789); Melolontha rufescens Latreille, 1804; Melolontha semirufa Gyllenhal, 1817; Amphimallon korbi Reitter, 1894; Amphimallon pellitulum Reitter, 1902;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Amphimallon majale – gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych i podrodziny chrabąszczowatych. Zamieszkuje Europę i Amerykę Północną.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1789 roku przez Grigorija Razumowskiego pod nazwą Scarabaeus majalis^[1].

Morfologia

Chrząszcz o owalnym w zarysie ciele długości od 10 do 14 mm, z wierzchu ubarwionym jednolicie w odcieniu żółtobrunatnym do czerwonawobrunatnego. Na powierzchni głowy występuje nierównomierne punktowanie i owłosienie. Czułki buduje dziewięć członów. Stosunkowo wypukłe przedplecze ma drobne i gęste punktowanie oraz złożone z dwóch rodzajów włosków owłosienie – na całej powierzchni występują włoski krótkie i przylegające, a na bokach i przy tylnej krawędzi wmieszane w nie, rzadkie włoski długie i sterczące. Na tarczce wyrastają włoski krótsze i bardziej przylegające niż w przypadku guniaka odłogowego. Pokrywy mają nierównomierne punktowanie oraz stosunkowo gęste, krótkie, przylegające owłosienie (jeszcze krótsze i bardziej przylegające niż u guniaka odłogowego). Krótkie, jasne i przylegające jest owłosienie na pygidium. Przednia para odnóży ma golenie z ostrogą wierzchołkową położoną na poziomie wierzchołka drugiego z trzech obecnych na nich zębów^[2].

Rozprzestrzenienie

Owad pierwotnie palearktyczny, głównie zachodnioeuropejski^[3], ale zawleczony do nearktycznej Ameryki Północnej^[3]^[4]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, północnych Włoch i Słowenii^[4]. W XIX wieku błędnie wykazany został ze Śląska^[3]^[2].

Przypisy

↑ Histoire naturelle de Jorat et de ses environs et celle des trois lacs de Neufchatel, Morat et Brienne, précédée d’un essai sur le climat, les productions, le commerce, les animaux de la partie du pays de Vaud ou de la Suisse Romanne, qui entre dans le plan de cet ouvrage, par le comte de Razoumowsky. Lausanne: J. Mourer, 1789, s. 289. [dostęp 2024-05-22].
↑ ^a ^b Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 27-33.
↑ ^a ^b ^c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. 1983, seria: Katalog Fauny Polski t. XXIII z. 9.
↑ ^a ^b IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 3. Scarabaeoidea – Scirtoidea – Dascilloidea – Buprestoidea – Byrrhoidea, Stenstrup: Apollo Books, 2006, s. 207-210, ISBN 87-88757-59-5 .

[Razoumowsky-1] Histoire naturelle de Jorat et de ses environs et celle des trois lacs de Neufchatel, Morat et Brienne, précédée d’un essai sur le climat, les productions, le commerce, les animaux de la partie du pays de Vaud ou de la Suisse Romanne, qui entre dans le plan de cet ouvrage, par le comte de Razoumowsky. Lausanne: J. Mourer, 1789, s. 289. [dostęp 2024-05-22].

[Stebnicka-2] Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 27-33.

[Burakowskietal-3] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. 1983, seria: Katalog Fauny Polski t. XXIII z. 9.

[cpc-4] IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 3. Scarabaeoidea – Scirtoidea – Dascilloidea – Buprestoidea – Byrrhoidea, Stenstrup: Apollo Books, 2006, s. 207-210, ISBN 87-88757-59-5 .

[1]

[2]

[3]

[4]