Alma Ostra-Oinas
Alma Rosalie Ostra-Oinas, ur. jako Alma Ostra, primo voto Anvelt-Ostra (ur. we wrześniu 1886 w Vastse-Kuuste, zm. 2 listopada 1960 w Incie) – estońska socjalistyczna działaczka polityczna, jedna z pierwszych estońskich parlamentarzystek, dziennikarka.
Pełne imię i nazwisko |
Alma Rosalie Ostra-Oinas |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
Życiorys
edytujW 1898 ukończyła szkołę podstawową. Następnie kształciła się w żeńskim gimnazjum Puszkina w Tartu w latach 1901–1905. W tym czasie włączyła się w działalność podziemnych organizacji radykalnych i antycarskich. W 1903 wstąpiła do Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Uczestniczyła w organizowanych przez nią spotkaniach z rosyjskimi socjalistami, współtworzyła też uczniowską, międzyszkolną organizację socjaldemokratów[1][2].
W 1905 z powodu swojego zaangażowania w ruchy antycarskie została usunięta ze szkoły. Przeprowadziła się do Rygi, gdzie została aresztowana przez władze rosyjskie za udział w drukowaniu nielegalnych publikacji. Zesłana na Syberię, zbiegła z więzienia w 1906, a w 1907 uczestniczyła w londyńskim kongresie Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. W 1909 poślubiła Jaana Anvelta, towarzysza partyjnego, by móc zmienić nazwisko. W latach 1910–1915 studiowała matematykę i filozofię na kursach Bestużewa w Petersburgu. Rozwiodła się z pierwszym mężem i w 1914 poślubiła Aleksandra Oinasa[1]. Następnie osiedliła się w Kiesi i w latach 1916–1917 była dyrektorką organizacji „Siewieropomoszcz”, odpowiedzialnej za organizowanie pomocy dla wojennych uchodźców i ludności ewakuowanej z Królestwa Polskiego i guberni zachodnich (bieżeństwo). Była członkinią lokalnej rady delegatów robotniczych i żołnierskich, redagowała pismo socjalistyczne „Sotsiaaldemokraadi toimetus”[1]. Pełniła obowiązki radnej miejskiej kolejno w Tallinnie i Tartu[2] jako jedna z pierwszych kobiet w historii Estonii. 20 listopada 1918 objęła mandat w parlamencie Autonomicznej Guberni Estońskiej (Maapäev), zastępując Jaana Treiala. Była w nim jedną z dwóch kobiet, obok Anny Leetsmann[3].
Była deputowaną do estońskiego Zgromadzenia Ustawodawczego (Asutav Kogu) w latach 1919–1920, a w 1920 z powodzeniem startowała w wyborach do parlamentu – Zgromadzenia Państwowego (Riigikogu). Nie uzyskała reelekcji na kolejną kadencję, ale w październiku 1925 objęła wakujący mandat po Mihkelu Jansonie. W 1926 z powodzeniem ubiegała się po raz kolejny o mandat deputowanej, jednak ostatecznie się go zrzekła. Za każdym razem reprezentowała w parlamencie Estońską Socjaldemokratyczną Partię Robotniczą (ESDTP)[4]. W Riigikogu Alma Ostra-Oinas przedstawiła projekt ustawy o prawie rodzinnym, który nie został przyjęty, ale wpłynął na kształt późniejszych przepisów.
Ostra-Oinas pozostawała aktywna jako dziennikarka; była redaktorką „Ametiühisusline kuukiri” (1923–1927)[5], wróciła także na studia. Początkowo wybrała wydział medycyny, by ostatecznie uzyskać w 1929 dyplom na wydziale prawniczym uniwersytetu w Tartu. W 1929 została odznaczona Orderem Estońskiego Czerwonego Krzyża II klasy[6].
Po przyłączeniu Estonii do ZSRR mąż Almy został aresztowany przez władze radzieckie i wysłany do łagru na Syberii, gdzie zmarł w 1942. Ona sama z kolei została aresztowana podczas II wojny światowej, najpierw przez niemieckie władze okupacyjne, zaś w 1944 – przez władze radzieckie. Skazana na pięć lat więzienia i deportację[1], zmarła w 1960 w Incie w Republice Komi[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d "Alma Ostra-Oinas", National Library of Estonia; dostęp 25 lutego 2019
- ↑ a b "Ostra-Oinas, Alma". tarkvarastuudio.ee. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-25)]., Eesti Biograafiline Leksikon (1926–29), s. 356.
- ↑ "Anna Leetsmann", Estonian National Library [dostęp 3 March 2019]
- ↑ Jaan Toomla, Valitud ja Valitsenud: Eesti parlamentaarsete ja muude esinduskogude ning valitsuste isikkoosseis aastail 1917–1999 (National Library of Estonia, 1999), s. 22, 25, 33, 47, 54, 342.
- ↑ "Oinas, Alma", Eesti Biograafiline Andmebaas I (Eesti Kirjandusmuuseum), dostęp 25 lutego 2019
- ↑ "Alma Rosalie Ostra-Ain", President of the Republic of Estonia, dostęp 25 lutego 2019]
- ↑ Toomla, s. 342.