Allatyw

przypadek gramatyczny

Allatyw (Allativus) – przypadek w językach aglutynacyjnych i fleksyjnych oznaczający przemieszczanie się desygnatu w kierunku do i do wewnątrz pewnego określonego obiektu (odwrotnie niż ablatyw).

Występuje w językach ugrofińskich (zwłaszcza węgierskim, fińskim i języku estońskim), także w językach turkijskich (między innymi w języku tatarskim). Reliktowo formy allatywu znane są także językom bałtyckim, litewskiemu i łotewskiemu, jednak nie są charakterystyczne dla współczesnych języków. Zachowane w języku litewskim formy allatywu (np. vakarop "pod wieczór", velniop "do diabła") zwykle interpretowane są w opracowaniach leksykograficznych jako przysłówki.

Język fiński

edytuj

Końcówką allatiwu w języku fińskim jest -lle. Ta sama końcówka obowiązuje w liczbie mnogiej. Przypadek podlega zjawisku wymiany stóp i w większości końcówka przypadka występuje gdy rdzeń przyjmuje stopę słabą.

  • talo (dom) – talolle (na dom) taloille – na domy
  • saari (wyspa) – saarille (na wyspę).

Często jest odpowiednikiem celownika w językach indoeuropejskich i odpowiada na pytanie: "komu?", "czemu?"

  • Sano minulle – powiedz mi
  • Antoin kirjan lapsilleni – dałem książkę moim dzieciom.

Język tatarski

edytuj

Allatyw (юнәлеш килеше) jest jednym z sześciu przypadków deklinacyjnych rzeczownika i zaimka tatarskiego (tatarskie przymiotniki nie odmieniają się przez przypadki). Pełni funkcję podobną do polskiego celownika, ale niekiedy polskiego biernika. Odpowiada na pytania: komu? czemu? gdzie? (кемгә? нәрсәгә?). Końcówki: -га/-гә, -ка/-кә

  • өй (dom) – Без (my) өйгә (do domu) кердек (przyszliśmy). – Przyszliśmy do domu.
  • Казан (Kazań) – Автобус (autobus) Казанга (do Kazania) бара (jedzie). – Аutobus jedzie do Kazania.

Bibliografia

edytuj